طلبه های امروز و اینترنت

محمد تقی فاضل میبدی
محمد تقی فاضل میبدی

برای رونمایی از پژوهشها و تحقیقات طلاب پایگاه اینترنتی به نام “ویکی فقه” راه اندازی شده تا همه مقالات  و پژوهشهای حوزه علمیه به طور مدون در این پایگاه برای استفاده در دسترس قرار گیرد. این تصمیم، برنامه جدیدی نیست، دقیقا همان قدمی است که سالها پیش، حوزه علمیه به عنوان یکی از اولین مراکز علمی و تحقیقاتی آن را انجام داد. پیش از همه این پایگاههای اطاع رسانی، علما برای ارتباط با دنیای مجاز پایگاههای اینترنتی ایجاد کردند و با کمک مرکز  کامپیوتر علوم اسلامی  یکی از موفقترین و پرتولیدترین مراکز حوزه، توانستند هرآنچه را که از تحقیق، پژوهش، شعر و داستان در حوزه دین شیعه و سنی (برای دسترسی مردم، لازم  بود را آن لاین  کردند.

نباید فراموش کنیم که حوزه علمیه، اولین نهادی بود که تلاش کرد، طلاب  را به روز کند، ورود طاب به فضای مجازی جدید ست، اما آنچه که راهاندازی ویکی فقه را از دیگر اتفاقهای حوزه جدا می کند، نگاهی است که برای به روزرسانی تحقیقات و پژوهشهای دینی تلاش  می کند امروز خانه هر طلبه ای، بدون ای دی اس ال مفهوم ندارد، هیچ طلبه ای شبه ای پژوهشی خود را بدون صرف جست وجو کردن در اینترنت روز نمی کند، و دیگر آن زمان دور ماندن از اخبار و درگیر چندین کتاب محدود کتابخانه ها و نظرات مکتوب موجود در حوزه های علمیه، گذشته است.

امروز طلبه وارد دنیای روشنفکری شده است، دنیایی که او را مقابل افکار و اندیشه های متفاوت میگذارد و او را با سوالهای مختلف مواجه می کند؛ افکار امروزی، اخبار و حتی انتقادها، طلبه حوزه علمیه را درگیر می کند، او را وادار می کند تا وارد دنیایی دیگر شود و از آن دنیا به نقطه ای برود که شاید پیش از این در هیچ کتابی به آن اشاره نشده بود.

حوزه علمیه، با ورود به دنیای مجازی گامی بلند برداشت، گامی که مراجع را برآن داشت که کسب فتوا و دریافت سوالت را آن لاین کنند. حرکتی که در حوزه علمیه کاملا درخشید، تلاشی که به سرعت نتیجه داد و راه دیگری را مقابل جستوجوگران دینی گذاشت.

دنیای مجازی اینترنت، فلسفه فقه، حقوق و فلسفه اخلاق را به سرعت وارد حوزه علمیه کرد و مطالبهای که دنیا سال ها از آن پرسش داشت را به بحث گذاشت. حکومت اسلامی، تجربهای که بعد از انقلاب اسلامی 57، دنیا را شگفت زده

کرد، سوالهای بی پاسخی را در دنیا ایجاد کرد که باید نهاد و مرکز مشخصی که تبیین کننده اندیشه های اسامی بود به آن پاسخ دهد و اینگونه بود که طلبه ها باید برای سوال “فلسفه سیاسی چیست؟” پاسخی پیدا می کردند، باید به دنیا

میگفتند که انقلاب اسلامی برگرفته از کدام تفکر و اندیشه است. طلبه پژوهشگر حال برای پاسخ دادن به این سوالها باید، “سرچ” کند و با گفته ها و انتقادهای مختلف روبهرو شود، تا پاسخ همه این سوالها را ارایه کند. به عنوان مثال فقهی که

برای پاسخ به پرسشهای روز تدوین شده، امروز باید به پرسشهای زنان در مورد حقوقشان پاسخ دهد، طلبه امروز حوزه علمیه باید بداند که آنچه را که میگوید چقدر با مطالبات روز زنان همخوانی دارد، منابع درخواستها و مطالبات را شناسایی و برای آن نگاه پاسخی را آماده کند.همه این اتفاقها یعنی، نگاههایی که پیش از این وجود داشته و فقه را در قالب سنتی و غیرقابل تغییر میدانسته، حال کم کم، نگاه دیگری به فقه می کند، امروز به خوبی میدانند که فقهی که بیش از 1400 سال پیش تدوین شده، به حق زنان توجه کرده، زنی را که با روابط امروز متفاوت بوده را در جامعه دیده و برای او و زندگیاش حقوق غیرقابل انکاری را در نظر گرفته است.گشت و گذار در فضای وب و دوری از نگاه سنتی به فقه، به طلبه میآموزد که دینی که سالها قبل تدوین شده، حقوق بشر و انسان را بیش از همه حقوق در نظر گرفته و به آن توجه کرده است.

امروز، اگر سری به حجرههای طلبه های حوزه بزنید، کمتر طلبهای را بدون لپتاپی در مقابل و مشغول جستوجو در میان پژوهشها و تحقیقات دینی میبینید، کمتر عالم دینی و پژوهشگر مذهبی را میشناسید که دقیقا نداند در این ساعت

در فان نقطه از جهان چه بایی بر سر انسانها آمده است. این تصاویر غیرقابل انکار همان راهی است که نسل امروز برای برداشتن دیوار پنهان سنت و مدرنیته  رفته است و این راه به خوبی نشان میدهد که شریعت نمیتواند با نسل امروز فاصله داشته باشد.

منبع: شرق، 15 اسفند