مهسا آسا
همزمان با افزایش امیدواری ها نسبت به حل دپیلماتیک بحران هسته ای و حتی تمایل جناح راست به بازگشایی دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران، سخنان تند محمود احمدی نژاد، فرماندهان سپاه و نظامیان آمریکایی و همچنین برگزاری مانورهای نظامی در منطقه خلیج فارس، بار دیگر موج تازه ای از نگرانی در مورد جنگ،فضای بین المللی را در برگرفت.
صبح دیروز خبرگزاری های جمهوری اسلامی بطور همزمان خبر “شلیک موفق 9 موشک دوربرد سپاه” را مخابره کردند و دقایقی بعد نیز خبردادند که موشک ارتقاء یافته شهاب 3 توسط یگانهای نیروی هوایی سپاه با موفقیت در رزمایش دریایی - موشکی پیامبر اعظم (ص) شلیک شد. این موشک ارتقا یافته با برد 2 هزار کیلومتر و به وزن یک تن در منطقه برگزاری این رزمایش واقع در خلیج فارس با موفقیت آزمایش شد. دقت موشک شهاب 3 در اصابت به اهداف ارتقاء یافته است.
دقایقی پس از انتشار این خبر ، خبرگزاری فارس به نقل از سردار حسین سلامی، فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد:“دست سپاه روی ماشه شلیک انبوه موشک‌ها به هر متجاوز است”. وی افزوده است که:“هدف از برگزاری این رزمایش نشان دادن عزم و اراده و اقتدار در مقابل دشمنانی است که در هفته های اخیر ایران را با ادبیات خشن تهدید کرده‌اند. ما با دشمنانی که قصد دارند با عملیات روانی و با تهدید واقعی ملت ایران را از مسیر مقدس خود خارج کنند می گوییم ما همیشه آماده دفاع از کیان اسلامی هستیم .”
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) نیز گفتگویی با دریادار پاسدار مرتضی صفاری، فرمانده نیروی دریایی سپاه انجام داد و به نقل از وی آورد:” برای انجام مامورت فراگیر و مستقیم در خلیج فارس و تنگه هرمز، بخش عمده ستاد نیروی دریایی سپاه در منطقه ساحلی مستقر شده است.“
یک روز پیش از آزمایش موشک های سپاه،علی شیرازی، مسوول دفتر نمایندگی آیت الله خامنه ای درنیروی دریایی سپاه نیز ضمن سخنانی از واکنش احتمالی جمهوری اسلامی به “هرگونه حمله احتمالی” سخن گفته و اولین پاسخ ایران به این حملات را، موجب “نابودی تل‌آویو و ناوگان دریایی آمریکا” عنوان کرده بود. وی سه شنبه در ششمین گردهمایی سیاسی کارکنان ستاد این نیرو در سال 87 با بیان اینکه “امروز جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطح توان و قدرت وآمادگی قرار دارد که با هیچ مقطعی از تاریخ این کشور قابل مقایسه نیست”، گفته بود:“رژیم صهیونیستی در حال فشار آوردن به زمامداران کاخ سفید است تا تهاجم نظامی علیه ایران را تدارک ببیند که اگر چنین حماقتی از آنان سر بزند، تل‌آویو و ناوگان امریکا در خلیج فارس اولین اهدافی خواهند بود که در اولین پاسخ کوبنده ایران به آتش کشیده خواهند شد.“
به دنبال این سخنان و آزمایش موشک دور برد ایران که گفته می شود تل آویو در تیر رس آن است،آمریکا و اسرائیل همزمان این آزمایش را محکوم کردند و آن را تحریک آمیز خواندند. حال آنکه به گفته نظامیان ایرانی تدارکات نظامی ایران در پاسخ به اقدامات اسراییل و آمریکا علیه ایران است. در همین ارتباط صادق صبا، تحلیلگر سرویس جهانی بی بی سی هم در اظهار نظری پیرامون آزمایش موشک بلند پرواز ایران، به مانور اسرائیل و آمریکا و تهدیدهای افزونی گرفته آن دو کشور علیه ایران اشاره دارد و تاکید می کند که «آزمایش موشکی با برد دو هزار کیلومتر در شرایط حاضر می تواند عملی بازدارنده باشد.» اما احمد زیدآبادی، در مقاله ای در سایت فارسی بی بی سی می نویسد: مشکل این است که اقدام‌های موازی دیپلماتیک و نظامی ممکن است یکدیگر را تقویت نکنند، بلکه باعث خنثی شدن هم شوند.
به نوشته وی هر یک از اقدامات نظامی ایران، چه تهدیدهای متقابل لفظی و چه آزمایش های تسلیحاتی، این خطر را در پی دارد که از سوی طرف مقابل به عنوان اقدامی تهاجمی تفسیر شود و در فضای بی‌اعتمادی بین طرفین، بر تشنج اوضاع بیفزاید.
به اعتقاد این روزنامه نگار اصلاح طلب “بالا گرفتن تشنج در فضای ملتهب بین ایران و مخالفانش، قاعدتا احتمال وقوع جنگ را حتی به طور تصادفی افزایش می‌دهد.” چرا که به نوشته وی “چه بسیار جنگ‌های خانمانسوز که با شلیک اتفاقی گلوله‌ای آغاز شده‌اند و میلیونها انسان را به کام مرگ سپرده‌اند”.
در همین ارتباط روزنامه اعتماد صبح چهارشنبه بدون اشاره به آزمایش موشکی، از مانور سپاه پاسداران خبر داد و نوشت: این مانور در حوزه خلیج فارس و در زمانی صورت می گیرد که نیروی دریایی امریکا نیز اعلام کرد به زودی در خلیج فارس یک مانور گسترده با حضور چند کشور عربی منطقه انجام می دهد. امریکا در حالی تصمیم به چنین اقدامی گرفته که چند روز قبل ایران در واکنش به احتمال بروز هرگونه حمله به تاسیسات هسته یی اش تهدید کرد تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد و کشتیرانی در خلیج فارس را تحت کنترل خود درخواهد آورد. بعد از آن بود که دریاسالار کوین کاسگریف، فرمانده ناوگان پنجم امریکا گفت ایالات متحده اجازه نخواهد داد تنگه هرمز را مسدود کنند چون که تنگه هرمز متعلق به یک کشور نیست و جوامع بین الملل نخواهند گذاشت چنین اقدامی صورت بگیرد.
همزمان خبر برگزاری مانور نظامی ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا نیز توسط دریادار پیتر هادسن اعلام شد که گفت: «هدف از برگزاری رزمایش اسکیت نت چیزی جز کسب آمادگی و تمرین تاکتیک هایی که برای حفاظت از زیرساخت ها و راه های آبی که برای انتقال نفت و گاز در منطقه خلیج فارس ضرورت دارند، نیست.
دور تازه شایعات بر سر حمله احتمالی به ایران پس از آن قوت یافت که روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی مدعی شد مانور هوایی اسرائیل بر فراز مدیترانه به منظور تمرین حمله به ایران انجام شده است. انتشار چنین گزارشی واکنش های متعددی در پی داشت و از جمله سردار جعفری، فرمانده سپاه پاسداران گفت: «ایران در پاسخ به حمله احتمالی علیه تاسیسات هسته یی، با بستن تنگه هرمز، کنترل عبور نفت از تنگه هرمز را به دست خواهد گرفت.
علی شیرازی مسوول نمایندگی ولی فقیه در نیروی دریایی سپاه هم در ششمین گردهمایی سیاسی کارکنان ستاد این نیرو با این تاکید بر اینکه چه جنگی علیه ایران آغاز شود و چه جنگی صورت نگیرد، ایران پیروز خواهد بود اظهار داشت: ملت ایران، ملتی است که زیر بار زور نمی رود.
تغییر ناگهانی سیاست ها
اما سوی دیگر سکه، تغییر ناگهانی سیاست در تهران بود. چنانکه منوچهر متکی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مقر پارلمان جهانی از صداهای خوشی گفت که از واشنگتن به گوش می رسد. رسانه های تندرو و نمایندگان جناح راست در مجلس هم به تحسین مذاکره پرداختند و حتی نوشته یک نشریه آمریکائی را بهانه و چراغ خود رابرای تاسیس دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران هم روشن کردند.
حتی مدیر روزنامه کیهان که در ده سال اخیر همواره علیه هر نوع مذاکره ای سخن رانده و هر بار با استناد به وصیت نامه بنیانگذار جمهوری اسلامی هر نوع مذاکره با آمریکا را حکایت بره و گرگ دانسته، در سرمقاله ای به حمایت از مذاکرات هسته ای پرداخت و نوشت: سه گزینه پیش روی ایران است اول بستن باب مذاکره و القای بن بست آن گونه که آمریکا مایل است؛ دوم پی روی در راه مذاکره طبق نقشه ای که آمریکا و برخی همقطارانش پس از ارعاب و تهدید پیش پای ما می گشایند و سوم ادامه مسیر پیچیده و باریکی که در میانه دو بیراهه ترسیم و پیموده شده و تا به امروز آمریکا و قدرت های همسو را آچمز و ایزوله کرده است.
کیهان که در مقاطع مختلف از مذاکره با کشورهای اروپائی انتقاد کرده و آن را بی فایده و بازی با گرگ خوانده بود این بار اما نوشت: ما مذاکره می کنیم و تمام ظرفیت های دیپلماتیک را برای رفع این چالش مصنوعی به کار می گیریم ، زورنمایی جواب درخور، عملیات ایذایی واکنشی مناسب، بر طبل کوفتن و تبلیغات و همهمه پاسخی توام با لبخند و طبّالی.
همزمان روزنامه اعتماد هم در گزارشی از خواست مجلس برای دخالت در روند گفتگوهای هسته ای خبر داد و نوشت بر اساس طرحی که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تهیه کرده دولت موظف است تصمیمات هسته یی را با مجلس هماهنگ کرده و به تنهایی تصمیم نگیرد.
این روزنامه به گزارش خود افزوده بود: از آنجا که علی لاریجانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی در حال حاضر ریاست مجلس هشتم را برعهده دارد، لذا حضور او در مجلس خود به خود بر نقش مجلس در پرونده هسته یی تاثیرگذار است چرا که علی لاریجانی تا سال گذشته عالی ترین دیپلمات هسته یی ایران بود و چند مرحله در مذاکرات حساس هسته یی ایران با کشورهای 1+5 و نیز مقامات آژانس انرژی اتمی هدایت گفت وگوها را برعهده داشته است به گونه یی که بسیاری از نمایندگان به کنایه علی لاریجانی را رئیس مجلس هسته یی خطاب می کنند.
و درست در این فضا محمود احمدی نژاد با سخنانی تند بار دیگر بر غنی سازی پافشاری کرد و روزنامه های همسو با وی نیز علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بین الملل را به باد شدیدترین انتقادات گرفتند چرا که وی در مقاله خود، که در نشریات معتبر اروپایی به چاپ رسید، خبر از تمایل آقای خامنه ای به پذیرش بسته پیشنهادی غرب داده بود.
به دنبال این سخنان و مقالات و همچنین مانور موشکی سپاه، افراطیون آمریکایی و اسراییلی دیروز اعلام کردند که «این اقدام ایران تحریک آمیز بوده است». هر چند به گفته رابرت گیتس«همه تشخیص می دهند که عواقب هرگونه مناقشه ای چه خواهد بود.“