نحوه برخورد علی لاریجانی با روند تصویب برجام در مجلس و واکنش اصول‌گرایان به این مساله و سخنان کاظم جلالی - از نزدیکان علی لاریجانی - درباره شیوه‌ی حضور فراکسیون رهروان در انتخابات آینده مجلس، احتمالا خبر از تغییراتی در آرایش سیاسی اصول‌گرایان برای انتخابات مجلس دهم می‌دهد. تغییری که شاید یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آن، ائتلافی میان حامیان دولت روحانی و رئیس مجلس نهم باشد.
لاریجانی در مقام رئیس قوه‌مقننه در طول زمانی که گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و اعضای گروه ۱+۵ در جریان بود، از جمله اصلی‌ترین حامیان دولت روحانی بود. حمایتی که در زمان بررسی و تصویب برجام نیز بار دیگر خود را نشان داد. طرحی که با نظر مثبت لاریجانی تهیه و تدوین و در کمیسیون امنیت ملی تصویب شد و سپس در صحن علنی نیز با کمترین تغییرات و بدون آن‌که به مخالفان اجازه تغییرات در آن داده شود، تصویب شد.
این مساله البته به مذاق اصول‌گرایان و منتقدان برجام خوش نیامد. آن‌ها این اقدام‌های لاریجانی را نه تنها خلاف شان مجلس، بلکه به سود اعتدال‌گرایان و در جهت خلاف منافع اصول‌گرایان ارزیابی می‌کنند.
از آن جمله وب سایت جهان‌نیوز - نزدیک به علی‌رضا زاکانی، رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس - روز گذشته چند خبر مختلف را به “خلف وعده” لاریجانی و انتقاد از نحوه عمل وی در تصویب برجام اختصاص داد.
هم‌زمان یک وب‌سایت دیگر اصولگرا نیز با اشاره به عمل‌کرد فراکسیون رهروان ولایت - فراکسیون متبوع لاریجانی در مجلس - نوشت که عمل‌کرد این گروه “به نام اصول‌گرایان [و] به کام اعتدال‌گرایان” است. به نوشته این وب‌سایت “سران فراکسیون رهروان که… تفرقه و تشتت را خطرناک می‌دانند تلاش می‌کنند در بزنگاه‌های سیاسی با دادن امتیاز به دولت و طیف اعتدالی فراکسیون، جایگاه و وزنه فراکسیون رهروان ولایت را در مجلس حفظ کنند […] لاریجانی، یاران و فراکسیون وی بین اصول‌گرایی و اعتدال‌گرایی مردد هستند”.
این مساله از آن جهت برای اصول‌گرایان حائز اهمیت است که در ماه‌های گذشته اخبار مختلفی درباره امکان ائتلاف میان طیف حامیان لاریجانی و روحانی در انتخابات مجلس دهم منتشر شده است. اخباری که به نظر می‌رسد پس از سخنان هفته گذشته کاظم جلالی - از نزدیکان علی لاریجانی - جدی‌تر هم شده‌اند. او در پاسخ به سوالی درباره رابطه جبهه رهروان با گروه ۵+۱ و شورای هماهنگی اصول‌گرایان، گفته بود که “ما در هیچ گروه و ائتلافی با دوستان نیستیم”.
ماه گذشته پرویز سروری، عضو شورای شهر تهران، در گفت‌وگویی خبر از آن داده بود که اصول‌گرایان از علی لاریجانی انتظار دارند “تصمیم قطعی خود را برای همراهی و تقویت جریان اصول گرایی بگیرد و اعلام کند”. به گفته سروری آن‌چه که تاکنون مانع این ائتلاف شده، برخی دل‌خوری‌های قدیمی است: “آقای لاریجانی گله‌هایی را از یکی از تشکل‌های اصولگرا دارد و به گذشته دامن می‌زند”.
اشاره سروری به اختلاف‌ها میان علی لاریجانی با جبهه پایداری است. لاریجانی از جمله منتقدان اصلی محمود احمدی‌نژاد و نیروهای حامی او - از جمله جبهه پایداری - است. او تاکنون چندین بار به انتقاد از احمدی‌نژاد و دولت او پرداخته. دو سال پیش نیز در جریان سخن‌رانی رئیس مجلس در شهر قم به مناسبت روز ۲۲ بهمن، برخی نیروهای حامی جبهه پایداری، با پرتاب کفش و مهر، مانع از سخن‌رانی او شدند. رئیس مجلس نهم همچنین از جمله مسئولانی است که در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای به حمایت از دولت روحانی پرداخته است؛ حمایت‌هایی که البته با انتقاد برخی نمایندگان اصولگرا هم مواجه شده.
اصول‌گرایان که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ شکست خوردند، دلیل آن ناکامی را عدم ائتلاف می‌دانند. به همین دلیل مدت‌‌هاست که تلاش‌های خود را برای ایجاد لیستی ائتلافی آغاز کرده‌اند. ائتلافی که قرار است با محوریت محمدتقی مصباح یزدی (جبهه پایداری)، محمدعلی موحدی کرمانی (جامعه روحانیت مبارز) و محمد یزدی (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) رخ دهد. تلاشی که پیش از این یک بار و در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ ناکام ماند و منجر به حضور چندین کاندیدای اصولگرا در انتخابات شد.
پیش از آن نیز نشریه پنجره - متعلق به علی‌رضا زاکانی، نماینده مجلس - تحلیلی درباره امکان ائتلاف لاریجانی با حامیان روحانی منتشر کرد. نویسنده این یادداشت احتمال ائتلاف لاریجانی با حامیان حسن روحانی را با برخی رفتارهای محمود احمدی‌نژاد در سال‌های پایانی دوران ریاست‌جمهوری مقایسه کرد و نوشت: “علی لاریجانی… در صورتی که با نگاه کوتاه مدت به انتخابات مجلس آتی، از جریان اصول‌گرایی کوچ و به محفل دیگری رجوع کند، هرچند احتمال آن هست که ثمره مثبتی در مجلس دهم برای خود دست و پا کند اما پس از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی و با حذف بخش اعظم پایگاه اجتماعی خود در بدنه اصول‌گرایان به طور کلی از سطح سیاست‌مداران درجه یک کشور حذف شده و به شخصیتی درجه دوم در سپهر سیاست تبدیل می‌شود”.
گرچه هنوز مشخص نیست در نهایت آرایش نیروهای سیاسی در انتخابات مجلس دهم چگونه خواهد بود، اما به نظر می‌رسد با ادامه روند فعلی احتمال ائتلاف لاریجانی - روحانی دور از ذهن نیست. ائتلافی که نتیجه آن هم ریاست لاریجانی در مجلس را تداوم خواهد بخشید و هم خیال دولت را از مخالفت‌های پارلمان، راحت خواهد کرد.
