مقابله با بحران مالی یا تحریم ها؟

نویسنده

bank.jpg

یاسمین منطقی

روز گذشته اعلام شد که برخی بانک‌‏های ایرانی دارایی‌‏های خود را از بانک‌‏های اروپایی خارج کردند.از جمله ‏این بانک ها، بانک سپه است که بیش از 2 میلیارد دلار از دارایی های خود را از بانک های اروپایی خارج کرده ‏است.‏

اگرچه برخی رسانه های غربی خروج سرمایه های ایرانی را در راستای اقدامات احتیاطی جمهوری اسلامی ‏برای مقابله با تحریم های مالی علیه تهران بر سر برنامه اتمی آن دانسته اند، خبرگزاری ایلنا گزارش داده “با ‏ادامه وضعیت بحران مالی در اروپا و ورشکستگی تعدادی از بانک‌‏های اروپایی، بانک‌‏های دولتی ایران اقدام به ‏خروج دارایی های خود از بانک هایی اروپا کرده اند.” ‏

بنابر این گزارش بانک صادرات نیز که از جمله بانک‌‏های فعال در خارج از ایران به شمار می رد و 22 شعبه ‏در خارج از ایران دارد، برای خروج بخشی از دارایی‌‏های خود از بانک‌‏های اروپایی دست به کار شده، و سایر ‏بانک‌‏های دولتی نظیر بانک ملی و بانک ملت نیز در صدد خروج سرمایه های خود از بانک های اروپایی هستند.‏

دکتر احمد میدری، اقتصاددان به خبرگزاری ایلنا گفته “وقتی ورشکستگی بانک‌‏های آمریکایی را دربر می‌‏گیرد، ‏خطر در کمین بانک‌‏های ایرانی نیز هست؛ لذا باید در برخورد با آنها جوانب احتیاط را رعایت کرد.“‏

دکتر مرتضی الله‌‏ داد استاد اقتصاد دانشگاه علامه تهران اقدام بانک های ایرانی برای خروج دارایی‌‏های شان از ‏بانک‌‏های اروپایی را یک اقدام عاقلانه توصیف کرد، و گفت “در شرایطی که ریسک بالا می‌‏رود، باید احتیاط ‏بیشتری در بانکداری داشت.“‏

بحران مالی که از امریکا آغاز شد طی هفته گذشته دستکم 15 موسسه امریکایی را ورشکست کرد و دولت ‏امریکا برای مهار بحران اقدام به تزریق 700 میلیارد دلار به بانک ها و موسسات بزرگ کرد.‏

این دومین بار است که خبر خروج سرمایه بانک های ایرانی از بانک های اروپا منتشر می شود. تیرماه گذشته ‏نیز پس از تصویب تحریم هایی از سوی وزیران کشاورزی و شیلات کشورهای عضو اتحادیه اروپا اعلام شد که ‏محمود احمدی نژاد دستور خروج دارایی های‎ ‎ایران از اروپا را صادر کرده است.‏

این خبر در حالی انتشار یافت که اتحادیه اروپا از جمله مهمترین شرکای‎ ‎خارجی ایران در بخش های مختلف ‏اقتصادی محسوب می شود و به همین دلیل ارتباطات پولی و مالی گسترده ای میان بانک های ایرانی و بانک های ‏اروپایی برقرار است.‏

پس از آن خبرگزاری های رسمی در ایران اعلام کردند که فعالیت های شعب اروپایی بانک ملی نیز در شهر های ‏لندن، پاریس و هامبورگ متوقف می شود و این بانک ها قصد دارند سرمایه های خود را قبل از توقیف از بانک ‏های اروپایی منتقل کنند.‏

دکتر الله وردی رجایی‎ ‎سلماسی، رئیس‎ ‎هیات مدیره بانک سامان در همان زمان به خبرگزاری ها گفت: “خروج ‏دارایی های ارزی ایران از بانک های اروپایی که‏‎ ‎چندی پیش به دستور احمدی نژاد رئیس جمهوری صورت ‏گرفت در راستای حفظ منابع ارزی و‏‎ ‎جلوگیری از انسداد سپرده های ایران در بانکهای اروپایی است.“‏

وی چنین اقدامی را در سال های نخست پس از انقلاب نیز مسبوق به سابقه دانست و اظهار داشت: “اوایل انقلاب ‏نیز درآمدهای ارزی ایران که در بانک های انگلیسی و‏‎ ‎آمریکایی بود به دلیل مسائل امنیتی از این بانک ها خارج ‏شد و بخشی از آن به طلا‏‎ ‎تبدیل شد و بخشی دیگر نیز در بانک های آسیایی و برخی بانک های اروپایی منتقل شد ‏تا درآمدهای ارزی از حالت تمرکز خارج شوند.“‏

معاون اقتصادی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در همان زمان به خبرگزاری بانک و بیمه ایران گفته بود که ‏انتقال دارایی های ارزی ایران از بانکهای اروپایی با پیش‎ ‎بینی تحریم ها و به منظور افزایش‎ ‎ضریب امنیتی ‏صورت گرفته است.‏

وی گفته بود که بخشی از دارایی های خارج شده از بانک های اروپایی به طلا و دارایط های واقعی تبدیل شده و ‏بخش دیگر به بانک های کشورهای کوچک از جمله بانک صادرات بحرطن منتقل شده تا دارایی های ارزی ایران ‏از حالت متمرکز خارج شده و در صورت اعمال تحریم های شدیدتر آسیب پذیری کمتری داشته باشند.‏

انتقال دارایی های ایران از بانک های اروپایی اندکی بعد از سوی علی صدقی، مدیر عامل بانک ملی تکذیب شد و ‏وی به خبرگزاری مهر گفت” دارایی های این بانک، به رغم تحریم های تصویب شده از سوی اتحادیه اروپا از ‏کشورهای اروپایی خارج نشده اند.“‏

غیر از کاهش اعتبار و پایین آمدن سطح مبادلات تجاری کشور با سایر کشور ها، از جمله تبعات انتقال دارایی ‏های نقدی به داخل کشور به گفته کارشناسان اقتصادی افزایش نقدینگی و رشد تورم است.‏