آرش سیگارچی
با خودداری دادگاه انقلاب از تمدید مرخصی عباس امیر انتظام، این احتمال وجود دارد که وی بار دیگر به زندان برگردانده شود. عباس امیر انتظام که از اولین سال های استقرار جمهوری اسلامی و به اتهام دیدار با مقامات آمریکایی به عنوان سخنگوی دولت موقت در زندان به سربرده، ضمن تایید این خبر اعلام کرده است چنانچه مرخصی او تمدید نشود، روز جمعه خود به زندان اوین باز می گردد.
هرچند در روزهای اخیر برخی از نزدیکان عباس امیر انتظام از عدم تمدید مرخصی او خبر داده بودند اما دیروزروزنامه کارگزاران تایید کرد که عباس امیرانتظام در آستانه بازگشت مجدد به زندان قرار دارد.
به نوشته این روزنامه امیرانتظام که با حکم دادگاه در سال 1359 به حبس ابد محکوم شد، طی چند سال اخیر با مرخصی در بیرون از زندان به سر می‌برد و مرخصی وی نیز هر سه ماه یک بار تمدید می‌شد اما این بار مرخصی وی از سوی دادگاه انقلاب تمدید نشده است.
کارگزاران یادآور شد: اگر طی چند روز باقیمانده تا آخر هفته نیز این اقدام صورت نگیرد وی باید صبح جمعه به زندان اوین بازگردد. امیرانتظام ضمن اعلام این خبر گفته است در صورت عدم‌تمدید مرخصی صبح جمعه به زندان اوین خواهد رفت.
مسولان قضایی هنوز اعلام نکرده اند چرا مرخصی امیرانتظام تمدید نشده اما برخی، نامه نگاری های اخیر او را عامل خودداری قوه قضاییه از تمدید مرخصی امیر انتظام می دانند.
28 سال، 335 روز
عباس امیر انتظام از فعالان سیاسی نزدیک به جبهه ملی بود که همزمان با روی کار آمدن دولت موقت از سوی مهدی بازرگان ابتدا به عنوان معاون و سپس سخنگوی دولت موقت برگزیده شد. مرد خوشپوش و 46 ساله آن روزهای دولت غیر از حضور در مقابل خبرنگاران، وظایف دیگری داشت که از آن جمله می توان به انتصاب او از سوی بازرگان به عنوان” نماینده ویژه رئیس دولت موقت در مذاکرات با ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی” اشاره کرد.
همزمان با تغییرات وزارت امورخارجه دولت موقت، امیرانتظام به عنوان سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی برگزیده شد که البته پایان خوشی برای وی نداشت. چهل و پنج روز پس از اشغال سفارت آمریکا دانشجویان موسوم به ”دانشجویان پیرو خط امام”، در 27 آذر 1358 او از استکهلم به تهران فراخوانده شد و مستقیم راهی زندان گردید.
امیر انتظام پس از آن 555 روز را، چنانکه خود روایت کرده در “سلول انفرادی” به سر برد تا در نهایت قاضی محمدی گیلانی که بعد ها به ریاست دیوانعالی کل کشور رسید، وی را به اتهام “توطئه برای انحلال مجلس خبرگان”، ”مخالفت با نظام ولایت فقیه”، “تلاش برای ایجاد اختلاف بین فلسطینیان و لیبیایی ها با ایران”، “فراری دادن سران رژیم سابق” و “ارائه اطلاعات سری به آمریکائیها” در دادگاهی بدون حضور وکیل و هیات منصفه، به حبس ابد محکوم کرد.
امیر انتظام در همه سالهای بعد در زندان بسر برد تا اینکه همزمان با ورود “گالین دوپل گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل”، در سال 1375 او به مرخصی فرستاده شد. هنوز چند ماهی از این آزادی موقت نگذشته بود که در پی ترور ”اسدالله لاجوردی” دادستان انقلاب و رییس زندان اوین، امیرانتظام او را در مصاحبه ای با رادیو آمریکا “جلاد ” خواند.
تحمل این سخنان برای جمهوری اسلامی ایران که همواره از اقدامات افرادی چون لاجوردی حمایت می کرد، گران آمد و به همین علت در آذر 1377 اینبار به بهانه شکایت فرزند لاریجانی او را به زندان فرستاد. هرچند دلیل بازداشت دوباره امیر انتظام آن شکایت بود اما سالها بعد دادگاه نهایتا امیر انتظام را به پرداخت سیصد هزار تومان جریمه مالی برای این شکایت محکوم کرد.
امیر انتظام قبل از صدور این حکم در زمستان 1379 بخاطر جراحی و مشکلات پزشکی یکبار دیگر از زندان خارج شد. اما این آزادی موقت او نیز دوامی نیافت. همزمان با ارایه لایجه دوقلو رییس جمهوری وقت ایران در سال 82، عباس امیر انتظام نیز جزوه ای با نام “رفراندوم” منتشر کرد که در آن نوشته بود: ”متمدنانه ترین و دموکرات ترین راه حل برپائی رفراندومی برای تعیین نوع حکومت ایران زیر نظارت نهادهای بین المللی است”.
فرجام نگارش این جزوه مشخص بود. اردیبهشت ماه 1382 او در حالی که از نظر پزشکی وضع مناسبی نداشت به زندان باز گردانده شد؛ اما پس از مدتی با وخیم گزارش شدن وضعیت جسمی این فعال سیاسی، به مرخصی فرستاده شده که دادگاه انقلاب بایدهر سه ماه یک بار آن را تمدید کند.
بهشتی، هم جرم امیرانتظام
ماه آینده در شرایطی امیر انتظام بیست و نهمین سال زندان خود را آغاز می کند که خبرگزاری فارس در ویژه نامه ای به نام “شیطان بزرگ”، بعد از بیست و هشت سال سند محرمانه ای را منتشر کرد که در آن از ملاقات آیت الله بهشتی با یک مسوول سفارت آمریکا تنها یک هفته پیش از اشغال سفارت خبر داده شده است.
این سند که خبرگزاری فارس آن را سندی می داند که “دانشجویان از انتشارش خودداری می کردند”، در حالی منتشر شده که به نوشته این خبرگزاری، “این سند نشان می دهد آن عزیز سفر کرده چگونه از موضع تدبیر و اقتدار با اعضای جاسوسخانه آمریکا در تهران برخورد کرده است.“
در ادامه فارس نوشته : ملاقاتی که این سند به گزارش آن پرداخته است تنها یک هفته پیش از اشغال لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام انجام شده است. این در شرایطی است که بهانه اصلی دانشجویان برای اشغال سفارت دیداری بوده که بازرگان و وزیر دولت موقت با برخی مقامات های آمریکایی در الجزایر داشته اند.
بخش اعظم اتهامات امیر انتظام پس از آن شکل گرفت که دانشجویان اشغال کننده سفارت آمریکا مدارکی را به مسولان قضایی عرضه کردند که حکایت از دیدار امیر انتظام با مسولان سفارت آمریکا داشت. اما آنچه در ویژه نامه جدید خبرگزاری فارس عرضه شده گزارشی از دیدار بروس لینگن، کاردار سفارت آمریکا با آیت الله محمد بهشتی است که توسط وی به واشینگتن گزارش شده است.
متن کامل این سند که به تازگی انتشار یافته را اینجا بخوانید