برنار گتا
ایران و عربستان سعودی دو کشوری هستند که همه چیزشان جدا از یکدیگر و مخالف با یکدیگر است. یکی ثروتمندترین کشور در میان سنی ها و دیگری ثروتمندترین کشور در میان شیعه هاست؛ یکی پادشاهی و دیگری جمهوری است؛ یک جمهوری اسلامی که قدرت واقعی اش به روحانیون تعلق دارد؛ یک جمهوری که به ویژه دشمن سرسخت تخت های پادشاهی است، چرا که در بدو تولدش علیه یک سلسله امپریالیستی به پا خاسته بود.
این دو حکومت آنقدر از یکدیگر نفرت به دل گرفته اند که گویی یک تعارض و خصومت هزار ساله بین آنها وجود دارد. این درحالی است که تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی به شدت عربستان را نگران ساخته، ولی دیروز در نیویورک، وزرای خارجه دو کشور به مدت طولانی با یکدیگر به مباحثه پرداختند. مقامات ایرانی از آن به عنوان “برگی جدید” در رابطه دو کشور یاد کردند، درحالی که مقامات سعودی آن را “تأثیرات انکارناپذیر” یک همکاری در راستای “صلح و امنیت منطقه” خواندند.
ایران و عربستان سعودی درحال نزدیک شدن به یکدیگرند. آنچه که تجسم اش هم سخت بود اکنون در زمانی حادث شده که شیعیان و سنی ها به شکلی آشکار در کل خاورنزدیک با یکدیگر درحال نزاع اند و هراس مشترک هر دو نیز دولت اسلامی است. این سازمان، متشکل از اعجوبه های خونخوار، بخش های بزرگی از عراق و سوریه را به تصرف خود درآورده و با وجود آنکه سنی است، هراس شدیدی را در دل سعودی ها و همچنین ایرانیان ایجاد کرده؛ هراس در دل سعودی ها، زیرا خصومت شدیدی با این پادشاهی که متحد کشورهای غربی است دارد؛ و هراس در دل ایرانی ها، زیرا می خواهد یک خلافت سنی قرون وسطایی را در مرز عراق و سوریه ایجاد کند و در این راه، تهران را مانعی برای خود می بیند.
بین ریاض و تهران هرگونه تفاوت و خصومتی که قابل تجسم باشد وجود دارد، ولی برخلاف غربی ها که نمی خواهند در خاک عراق علیه دولت اسلامی وارد عمل شوند، نیروهای ایرانی اکنون در عراق وهمچنین در سوریه درحال انجام این کار هستند؛ چه به طور مستقیم و چه ازطریق مهره های شیعه خود در حزب الله لبنان.
همین واقعیت باعث شد که سعودی ها روز گذشته به نتیجه دیگری برسند و مسأله این است که تنها آنها به این نتیجه نرسیده اند. در راستای این پرونده، ایالات متحده با تهران تماس سیاسی نزدیکی دارد و به لحاظ نظامی، عملکرد ارتش عراق نشان از هماهنگی ای دارد که هنوز نمی توان در تلاش های آمریکا و ایران از آن پرده برداشت. به موازات این مسأله، فرانسه نیز خواستار آن است تا ایران وارد ائتلاف علیه دولت اسلامی شود که البته سعودی ها همین ده روز پیش با آن به مخالفت برخاستند. این درحالی است که رؤسای جمهور ایران و فرانسه بزودی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار خواهند کرد.
درواقع، نزدیکی ایران به عربستان سعودی را می توان به نزدیکی ایران با غربی ها تعمیم داد. و این مسأله می تواند روند ماجرای هسته ای را به کل متحول سازد، زیرا حتی در صورت به نتیجه نرسیدن این پرونده، مسؤولان ایرانی دیگر واهمه بمباران شدن تأسیسات خود ازسوی آمریکایی ها را نخواهند داشت.
به واقع این حالت را می توان به مثابه یک اوج گیری واقعی ازسوی ایران در موضع قدرت قلمداد کرد.
منبع: اینترناتسیوناله، ۲۲ سپتامبر
