توقیف شرق و واکنش های روزنامه نگاران و خانواده های رزمندگان

فرشته قاضی
فرشته قاضی

» رحمانیان همچنان در بازداشت است

هادی حیدری، کاریکاتوریست و طراح روزنامه شرق به دادسرا احضار شده و براساس اعلام محمود علیزاده طباطبایی سه روز فرصت دارد که در دادسرا حاضر شود. مهدی رحمانیان، مدیرمسول روزنامه شرق نیز همچنان در بازداشت به سر می برد.

روزنامه اصلاح طلب شرق، روز چهارشنبه با درخواست تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد از سوی هیات نظارت بر مطبوعات توقیف شد. دلیل توقیف این روزنامه انتشار طرحی از هادی حیدری عنوان شد طرحی با عنوان “چشم بندان” که در آن افرادی به صف ایستاده و برای یکدیگر چشم بند می بندند.

برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین رسانه های حکومتی از جمله خبرگزاری فارس و وب سایت جهان نیوز این طرح را توهین به رزمندگان جنگ ایران و عراق و همین طور توهین به پیشانی بند آنها قلمداد کرده و با انتشار نامه، بیانیه و گرفتن اظهار نظر از افراد مختلف خواستارتوقیف روزنامه و برخورد قانونی با طراح و مسولان آن شدند. این در حالیست که با گذشت ۴ روز از توقیف روزنامه شرق واکنش ها بدان ادامه دارد و بسیاری از روزنامه نگاران، طراحان و طنزپردازان و کاربران سایت های اینترنتی و فضای مجازی، تلقی توهین به رزمندگان در طرح اقای حیدری را رد کرده اند. خانواده های شهدا و رزمندگان هم با انتشار نامه ای خطاب به هادی حیدری، حمایت خود را از او اعلام کرده اند.

همزمان نظرسنجی های سایت اصولگرای “عصر ایران” و همچنین سایت “قانون” نشان از این دارد که کاربران این سایت ها تلقی توهین به رزمندگان در طرح آقای حیدری را قبول ندارند و مخالف توقیف روزنامه شرق هستند.

تا ساعات پایانی شب گذشته بیش از ۹۲ درصد مخاطبان سایت “قانون” در پاسخ به این سوال این سایت که “آیا با توقیف روزنامه شرق به دلیل انتشار کاریکاتور چشم‌بندان موافق هستید”؟ پاسخ منفی داده بودند و تنها پاسخ ۷.۵ دهم درصد از مخاطبان این نظرسنجی، به این سوال مثبت بوده است.

وب سایت اصولگرای “عصر ایران” نیز در یک نظرسنجی از مخاطبان خود پرسیده “آیا کاریکاتور اخیر روزنامه شرق را توهین آمیز تلقی می کنید”؟ تا ساعات پایانی شب گذشته بیش از ۷۵ درصد مخاطبان این وب سایت به این سوال پاسخ منفی داده بودند.

این وب سایت همچنین اظهارات دو نماینده مجلس را منتشر کرده که با توقیف روزنامه شرق مخالف بوده و این اقدام را به نفع “ارزشهای دفاع مقدس” نمیدانند.

جواد آرین منش، نماینده اصولگرا و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است که “کاریکاتور معولاً سمبلیک است و هر کسی می تواند بر اساس محتویات ذهنی خودش آن را تاویل و تفسیر کند. به نظر من، با توجه به اینکه خود کاریکاتوریست اعلام کرده که قصدش از کشیدن این کاریکاتور، آن چه دیگران برداشت کرده اند نبوده است، ما نباید اصرار کنیم که او قصد اهانت به رزمندگان اسلام را داشته است”.

احمد بخشایش، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس به وب سایت عصر ایران گفته است روزنامه شرق نباید تعطیل شود.

 

حمایت روزنامه نگار و طنزپردازان از هادی حیدری

بیش از ۱۶۰ روزنامه نگار با انتشار بیانیه ای اعلام کردند: با اتکا به پیشینه هادی حیدری با قاطعیت بر این باوریم که برداشت ها و نگرانی های حاصل از انتشار این کارتون، دورترین طرز تلقی نسبت به انگیزه اصلی کارتونیست این طرح بوده است.

براساس اعلام این روزنامه نگاران “کارتونیست ابدا درصدد القای محتوایی نبوده است که به نحوی توهین به رزمندگان دوران جنگ از آن برداشت شود. علاوه بر این در کارتون مذکور هیچکدام از شاخصه های رزمندگان دوران جنگ (لباس، سلاح یا فضای جنگ) دیده نمی شود”.

هادی حیدری پیشتر با انتشار توضیحی اعلام کرده بود که “مقصود از این طرح (چشم بندان) نشان دادن “جهل” است که عده‌ای در روز روشن در حال بستن چشمان یکدیگرند تا روشنایی آفتاب را نبینند. اگر طراح، بخواهد رزمندگان را به تصویر بکشد، باید لباس جنگ، سلاح جنگ و فضای جنگ را به تصویر بکشد”.

همزمان بیش از ۶۱ طنزپرداز ایرانی با انتشار نامه ای نوشته اند: امان از سوءتفاهم که گاهی حتا می‌تواند منجر به این شود که گمان برند کاریکاتوریستی که تمام زندگی‌اش احترام به رزمندگان بوده و پدر خود نیز جانباز دفاع مقدس است، تصویری بسازد که توهین به این عزیزان تلقی شود.

آنها خواهان پایان دادن به سوتفاهم ها و نگاه با چشم اعتماد به اهالی هنر چه تصویری و چه مکتوب شده و توضیح داده اند: هادی حیدری کاریکاتوریست ما، دوست ما، همکار ما، قاری قرآن ما، بچه مسلمان ما، رفیق پرمحبت و انسان ما، تصویری کشیده و ماجرای یک سوءتفاهم جدی شده تا روزنامه‌ای توقیف و خود هادی احضار شود.

پیشتر ۲۲ طراح و کاریکاتوریست روزنامه های و رسانه های داخل کشور نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرده بودند: “کاریکاتور چاپ شده در روزنامه شرق که اعتراض برخی از مسئولان و مردم را برانگیخته است به زعم ما هرگز و هیچگاه به معنای توهین به ابرمردان عرصه دفاع مقدس نیست چرا که کوچکترین نشانه و سمبلی از دفاع مقدس و رزمندگان درآن دیده نمی شود و عجیب ترین و دورترین مفهومی است که از این کارتون برداشت می شود سئوال ما این است که به استناد چه تصویر یا سمبل یا نشانه ای می توان به این نتیجه رسید که منظور کارتونیست، قهرمانان دفاع مقدس بوده اند”.

در دیگر واکنش ها، سازمان گزارشگران بدون مرز با انتشار بیانیه ای توقیف روزنامه شرق را هشدار به سایر رسانه ها دانسته و نوشته است: جمهوری اسلامی ایران سرخورده از شکست خود برای سواستفاده از وضعیت جهانی، پس از انتشار فیلم “ معصومیت مسلمانان” و راه‌اندازی کارزاری از نامدارایی در جهان، اینک حملات خود را متوجه رسانه‌ها و کاریکاتوریست‌های کشور خود کرده است. توقیف شرق هشداری دیگر به رسانه‌های ایران است. و دستگیری مشاور رئیس جمهور کشور نشان‌گر قربانی شدن روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران در جنگ قدرت جناح‌های حاکم است.

 

حمایت ۲۵ خانواده شهید و رزمنده از هادی حیدری

روز گذشته بیش از ۲۵ خانواده شهید و رزمنده با انتشار نامه ای خطاب به هادی حیدری اعلام کردند: سال هاست که با طرح ها و کاریکاتورهای پرمعنا و فکورانه شما در روزنامه ها و مجلات مختلف آشناییم و نگاه مردمی، دردمندانه و آگاهی بخش شما را می ستاییم. این روزها می بینیم که عده ای طرح اخیرتان در روزنامه شرق (که منادی تسری جهل و ناآگاهی در سایه نادیده انگاشتن آفتاب است) را با سوء برداشت، توهین به رزمندگان دفاع مقدس پنداشته و در تلاش اند با این بهانه قلم های پویا را به نیام کشند. ما جمعی از اعضای خانواده های شهدا و رزمندگان ۸ سال جنگ تحمیلی با شناختی که از شما و خانواده دیندار، اهل ادب و بصیرت و ایثارگرتان داریم، بر صداقت مقصود شما از این طرح صحه گذاشته و از همگان تقاضا داریم تا به دور از غرض ورزی ها، نگاهی دوباره به این طرح بیندازند.

از جمله نویسندگان این نامه خانواده های سرداران شهید باکری ها، همت و نظری هستند.

احمد مسجد جامعی، وزیر سابق ارشاد هم در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشته است: وقتی خبر ماجرای توقیف روزنامه شرق را شنیدم، به فکر فرو رفتم که چگونه کسانی که سالگرد دفاع مقدس را فراموش نمی‌کنند و برای اینکه این رشادت‌ها را در ذهن‌ها زنده نگه دارند، برایش پرونده و ویژه‌نامه منتشر می‌کنند، می‌توانند به رزمندگان توهین کنند؟
با آشنایی اجمالی که با برخی از مدیران و روزنامه‌نگاران این روزنامه دارم، می‌توانم گواهی بدهم که بخشی از آنان خود از رزمندگان دفاع مقدس بوده و در میان آنان کسانی را می‌شناسیم که عضو خانواده‌هایی هستند که افتخار جانبازی در راه کشور و دین‌شان را دارند.

آقای مسجد جامعی تصریح کرده است: همزمان که باید مراقب باشیم رشادت‌های رزمندگان از یاد نرود و مخدوش نشود، باید مراقب باشیم به نام دفاع از آنان خدای ناکرده، چهره درخشان آنان را مخدوش نکنیم.

او همچنین نوشته است: با منشی که ما از رزمندگان و جانبازان می‌شناسیم، به نظر نمی‌رسد اکثریت رزمندگانی که روزگاری از جان و مال خود برای مردم گذشته‌اند، حاضر به بیکار کردن ۱۵۰ نفر در این وضعیت اقتصادی و محروم کردن ۱۵۰ خانواده از درآمد باشند.