هنگامی که مجلس نمایندگان آمریکا روز سه شنبه در باره اعمال تحریم های جدید علیه ایران به بحث بنشیند، تحریم هایی که ممکن است مذاکرات هسته ای دولت اوباما با ایران را خطر بیاندازد، ناخواسته متحدانی، ده هزار کیلومتر دورتر پیدا خواهند کرد.
محافظه کاران در مجلس ایران اعلام کرده اند که در حال تدوین لایحه ای هستند تا با فشارهای اقتصادی که گفته می شود برای مجبور کردن تهران به پذیرش توافق هسته ای اعمال شده است، مبارزه کنند و از توافق بر سر اعمال محدودیت در غنی سازی جلوگیری نمایند. آن ها هم مانند بسیاری از نمایندگان کنگره آمریکا از شکست مذاکرات هسته ای خوشحال خواهند شد.
قطعنامه های کنگره آمریکا، در صورت عدم حصول توافقی جامع تا ماه ژوئن آینده، ایران را بیش از پیش از درآمدهای نفتی محروم خواهد کرد. پیشنهاد مجلس ایران آن است که تهران سانتریفیوژهایی را بکار گیرد تا توان غنی سازی خود را بیش از پیش گسترش دهد.
اکنون طرفین مذاکره یکدیگر را به نقض توافق سال ۲۰۱۳ متهم می کنند.
این توافق اعمال تحریم های بیشتر از سوی غرب را، در مدتی که مذاکرات در جریان است، منع کرده است و ایران را نیز از توسعه بیشتر توان غنی سازی اورانیوم در حد غلظت مناسب برای تولید سلاح هسته ای منع می کند. یکی از مذاکره کنندگان آمریکایی اخیرا گفت که “طرفین سعی دارند دیگری را به عنوان طرفی که اول توافق را نقض کرده است معرفی کنند.”
در هیچ یک از دو کشور قانونی در این زمینه به تصویب نرسیده است. ولی ظاهرا این نکته تاثیری بر رفتار قانونگذاران کنگره یا نمایندگان مجلس ایران نگذاشته است. هر دو طرف مشغول شاخ و شانه کشیدن برای یکدیگر هستند.
ادوارد لوین، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: “کنگره سعی دارد دولت را به اتخاذ خط مشی سخت گیرانه تری در مذاکرات هسته ای مجبور سازد.” وی گفت: “در ایران هم وضعیت مشابه است.”
در روزهای اخیر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران مجبور شده است در باره مذاکره و قدم زدن همراه جان کری، وزیر خارجه آمریکا به مجلس ایران توضیح بدهد. این حرکت در چشم تندروهای ایران بیش از حد صمیمانه بوده است. جمهوری خواهان و حتی برخی از دموکرات های آمریکا هم اظهارات مشابهی عنوان کرده اند.
کاخ سفید و کنگره سال هاست که در زمینه اعمال تحریم های جدید یا قول برداشتن تحریم ها برای وادار کردن ایران به امضای توافق هسته ای، با یکدیگر بحث داشته اند.
اوباما از نمایندگان کنگره خواسته است که به دیپلماسی فرصت دهند. اومی گوید هر گونه تلاش برای اعمال تحریم های جدید به عنوان خواست کنگره برای دائمی ساختن تحریم ها تلقی می شود.
قرار است برخی متخصصین در برابر کمیته روابط خارجی کنگره هرگونه ادعا علیه تحریم های جدید را رد کنند.
اریک ادلمن، معاون وزارت دفاع در دوره ریاست جهموری بوش گفت: “تحریم های جدید در صورت تخطی ایران یا عدم توافق با ایران اعمال خواهند شد.” وی گفت: “من موافق این نیستم که اگر کاری علیه ایران انجام ندهیم، این کشور مذاکرات را ترک می کند. من تصورمی کنم اگر رهبر ایران مایل به انجام توافق باشد، توافق انجام می شود.”
آیت الله خامنه ای، رهبر ایران هم تردید های خود را نسبت به مذاکرات بیان کرده است، ولی گفته است که به مذاکره کنندگان امکان می دهد تا امکانات را بررسی کنند.
وی ایرانی ها را به آمادگی برای اقتصاد مقاومتی دعوت کرده است.
این امر گویای آن است که هر گونه توافقی در واقع مستلزم سه موافقت است: اول میان غرب و ایران، میان آقای ظریف و آیت الله خامنه ای و میان آقای اوباما و جهموری خواهان کنگره و سنا.
پیچیدگی روابط میان ظریف و رهبرایران و رابطه میان اوباما و گنگره در روزهای اخیر بیشتر آشکار شده است.
افزایش توان غنی سازی، که مدت زمان ضروری برای تولید سلاح هسته ای برای ایران را کاهش می دهد، هشداری بود از سوی تندروهای ایران به آقای ظریف. توافق ظریف باید بیشترین میزان زیرساخت هسته ای ایران را حفظ کند و توان ساخت سلاح هسته ای را، در صورتی که رهبری نیاز آن را احساس کند، در اسرع وقت ممکن سازد.
حرکت کنگره آمریکا از سویی دیگر علامتی است به اوباما که جمهوری خواهان کنگره با دقت در باره یک توافق خوب یا توافق بد قضاوت خواهند کرد.
مجلس ایران هم مسلما همین نظارت را خواهان است.
منبع: نیویورک تایمز - 26 ژانویه 2015
