بابک مهدیزاده
با موسوی لاری، وزیر کشور سابق و محمد علی ابطحی، معاون پارلمانی محمد خاتمی درخصوص انتخابات و وضعیت اصلاح طلبان در آن گفت و گو کرده ایم. این دو روحانی نسبت به سلامت انتخابات شدیدا نگران بودند. هم انتخابات میان دوره ای، هم خبرگان و از همه مهم تر انتخابات شوراها.
موسوی لاری، نسبت به سلامت انتخابات تا اندازه ای نگران بود که سران اصلاحات را به برگزاری یک جلسه اضطراری فرا خواند.
چه خبر از جلسات ائتلاف و نتیجه انتخابات؟
از حدود 996 صندوقی که خبرش را ما داریم 7 نفر از اصلاح طلبان بالا رفتند، 5 نفر از تیم آقای قالیباف و دو نفر هم از تیم آقای احمدی نژاد. یک نفر هم مستقل است که آقای دبیر باشند.
اما اخبار چیز دیگری می گوید.
خب اخبار آزاد است. بالاخره صدا و سیما است دیگر. شما که آنها را می شناسید.
به هرحال آمار صدا و سیما به نقل از وزارت کشور اعلام می شود.
نه. این آمار احتمالا برای 200، 300 صندوق است یا نهایتا 500، 600تا صندوق.
آن آماری را که شما گفتید وزارت کشور اعلام کرده؟
وزارت کشور که اگر اعلام کرده بود، از صدا و سیما پخش می شد.
خب یعنی چی؟
یعنی اینکه خیلی نگرانی وجود دارد.
از چی؟
ما احساس مان این است که ستاد انتخابات در وزارت کشور و آقای ثمره هاشمی یا هاشمی ثمره حتی در دادن اطلاعات به رسانه ها هم شفاف عمل نمی کنند. یعنی گزینشی و چینشی دارند خبر می دهند.
یعنی نگرانی اینقدر جدی است که آقایان خاتمی و هاشمی و کروبی بایکدیگر جلسه داشته باشند؟
بله، نگرانی بسیار جدی است.
نتیجه جلسه چه بود؟
آن جلسه یک تبادل نظر پیرامون نحوه مقابله با خطرات احتمالی بوده ؛ خطراتی که آرای مردم را تهدید می کند. حالا این خطرات ممکن است از روی ندانم کاری باشد یا غرض ورزی یا دخل و تصرف یا هرچیز دیگری که می خواهد باشد. کاندیداهای اصلاح طلب و ستاد اصلاح طلبان نیز خیلی نگران و ناراحت بودند، بخصوص که خبرهایی از جابجایی بعضی از صندوق ها شنیده بودند. تاخیر در شمارش و تاخیر در اطلاع رسانی هم دغدغه های بیشتری ایجاد کرده بود که سران اصلاحات را مجبور کرد جلسه ای داشته باشند تا بلکه راه های حل این مشکل را بیابند.
با این اوصاف آیا سلامت انتخابات در خطر است؟
اینکه چه اتفاقی دارد می افتد ما بی اطلاعیم. مشکل ما این است که اطلاع رسانی نمی شود. شایعات هم زیاد است. بالاخره کسی باید نسبت به این شایعات و دغدغه ها پاسخگو باشد. هیات نظارت، که مجلس شورای اسلامی مسئولش است و همچنین وزارت کشور و دولت باید جوابگو باشند. به هرحال همه دوستان دارند تلاش می کنند تا درخصوص سلامت انتخابات از مسئولین تضمین بگیرند.
آیا توانستند تضمین بگیرند؟
قول های مسئولین نشانده این است که آن ها علاقمندند سلامت انتخابات رعایت شود اما آیا همه کارها و تصمیمات دست آنهاست، این را دیگر من نمی دانم.
اصلاح طلبان به شمارش آرای انتخابات میان دوره ای مجلس هم اعتراض دارند؟
بله، آن جا آرای خانم جلودارزاده در خطر است. این اعتراض هم فقط مختص به انتخابات میان دوره ای نیست، در انتخابات خبرگان هم درخصوص آرای آقای توسلی حرف و حدیث هایی زده شده.
اصلاح طلبان چه تمهیداتی برای مقابله با به خطر افتادن سلامت انتخابات اندیشیده اند؟
بالاخره باید از مسیرهای قانونی این قضیه را دنبال کرد. اصلاح طلبان باید بروند با هیات نظارت صحبت کنند و یا با مسئولین صندوق ها و بازرسینی که دارند تا از سلامت انتخابات مطمئن شوند.
شما اصلافکر می کردید مردم در انتخابات به اصلاح طلبان رای دهند؟
من، بله. اگر یادتان باشد من همیشه می گفتم مردم اصلاح طلبند. آن چیزی که در انتخابات ریاست جمهوری نهم اتفاق افتاد به خاطر افتراق خود اصلاح طلبان بود. مردم همیشه با ما بودند و ما هم با مردم.
ابطحی: پرابهام ترین انتخابات
محمد علی ابطحی، معاون سید محمد خاتمی، انتخابات اخیر را پرابهام ترین انتخابات بعد از انقلاب معرفی کرد و حضور گسترده مردم در پای صندوق های رای را نشان از مدنی بودن آنان دانست.
تحلیل شما از نتیجه انتخابات میان دوره ای، شوراها و خبرگان چیست؟
تاسف بار این است که بعد از گذشت سه روز هنوز هیچ چشم انداز روشنی از واقعیت انتخابات شوراها در تهران وجود ندارد. آمار و ارقام کاملا متفاوتی گفته می شود. سرنوشت بعضی از صندوق ها اصلا معلوم نیست. مشخص نیست که از هنگام رای گیری تا شمارش آرا چه نظارتی بر صندوق ها وجود داشته و این صندوق ها در این مدت کجاها بوده اند. آمار و ارقامی که از جاهای مختلف و مخصوصا وزارت کشور می رسد حکایت از انتخاب 8 نفر از اصلاح طلبان در انتخابات شورای شهر تهران دارد اما آنچه که اعلام می شود راهیابی فقط 4 نفر از اصلاح طلبان است. در هرصورت اوضاع بسیار به هم ریخته ای است که حتی طرفداران دولت هم بارها نسبت به آن انتقاد کرده اند. این باعث نگرانی جدی همه دست اندرکاران اصلاح طلب شده و بزرگان این جبهه به صورت جدی دارند راجع به این مساله و در جهت صیانت از آرای مردم تلاش می کنند.
دیگر اینکه این انتخابات یک اصل مسلم دارد که هیچ تردیدی هم در آن نیست و آن شکست طرفداران آقای احمدی نژاد چه در انتخابات شوراها و چه در انتخابات خبرگان است. فصل مشترک همه بحث هایی که در خصوص انتخابات می شود و فصل مشترک نتیجه انتخابات در همه شهرستان ها رای نیاوردن لیست رایحه خوش خدمت است. این را باید توجه کنیم که هروقت انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده، طرفداران دولت برنده در یکی دو انتخابات بعدی هم پیروزشده اند. مثلا با روی کارآمدن آقای هاشمی رفسنجانی، کارگزاران در انتخابات مجلس پیروز شدند یا با پیروزی آقای خاتمی در دوم خرداد 76، انتخابات دور اول شوراها و مجلس ششم نیز یک پارچه از آن طرفداران آقای خاتمی شد اما اکنون و در اولین انتخابات دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد فصل مشترک هر دو انتخابات در همه شهرهای کشور، شکست طرفداران آقای احمدی نژاد بود. در مجموع در شهرستان های کشور اکثریت بالای 60 درصد برندگان انتخابات، کاندیداهای اصلاح طلب و مستقل ها بودند؛که به نظر من مستقل ها هم جزو اصلاح طلبان محسوب می شوند. چون همیشه هم اینگونه بوده است. یعنی به خاطر فشارهایی که بر اصلاح طلب بودن وارد می شد و کاندیداها ردصلاحیت می شدند بسیاری مایل نبودند که در لیست اصلاح طلبان قرار بگیرند و به عنوان مستقل شرکت می کردند وگرنه قرار گرفتن در لیست جناح مقابل که نان و آب داشت و هرکس که علاقمند بود می توانست وارد آن لیست شود. این روند خوبی است که اصلاح طلبان و مستقل ها حائز اکثریت آرا باشند اما به شرط اینکه امکان پاسداری از حقوق مردم در تهران باشد.
تشکل های کارگری نسبت به شمارش آرای انتخابات میان دوره ای اعتراض دارند. ظاهرا آرای خانم جلودارزاده ریزش پیدا کرده است.
بله این بحث وجود دارد. ببینید یک عدم تناسب عجیب و غریبی به وجود می آید. قطعا کسانی که در انتخابات خبرگان در تهران رای دادند انگیزه شرکت در انتخابات میان دوره ای مجلس و شوراها را نیز داشته اند اما عدم تناسب بین این دو انتخابات بسیار سئوال برانگیز است که چطور آقای هاشمی رفسنجانی در این فضا به عنوان شخص اول با آن فاصله و با آن آرا انتخاب می شود و بعد چطور می شود که همان ها به خانم جلودارزاده رای ندهند! یا همان درصد در انتخابات شورا شرکت نکنند! این انتخابات پرابهام ترین انتخابات بعد از انقلاب بوده است و نگرانی آفرین ترین انتخاباتی که در ایران برگزار شده.
یعنی از انتخابات مجلس هفتم و انتخابات ریاست جمهوری نهم هم پرابهام تر است؟
آنها در مقدمات کار مشکلاتی داشتند، اما در این انتخابات در قرائت نتیجه، بیشتر مشکل ایجاد شد. مثلا در انتخابات مجلس هفتم ردصلاحیت ها مشکل آفرین بود و همچنین رفتارهای غیرقانونی و تخریب هایی که تا قبل از انتخابات صورت گرفته بود. اما الان که در روز سوم قرار داریم هنوز چشم اندازی از انتخابات نداریم.
رییس جمهور توضیح می داد که این دیرکرد در اعلام نتایج به خاطر بالا بودن مشارکت در انتخابات و همزمانی برگزاری سه انتخابات است. وی دلیل می آورد که در انتخابات پیشین نیز 4 روز بعد نتایج اعلام شد.
حتی اگر تاخیر هم وجود داشت، چرا الان چشم اندازها اینقدر متفاوت است؟ مثلا نزدیک ترین سایت به آقای رییس جمهور که توسط دوستان خانم الهام اداره می شود ساعت 7 بعداز ظهر روز جمعه، یعنی دو ساعت مانده به پایان رای گیری، اعلام کرده که اصلاح طلبان شکست مفتضحی خورده اند. آقای قالیباف و طرفدارانش روز شنبه ظهر بیانیه رسمی انتخاباتی صادر کردند. از طرفی اطلاعاتی که از داخل وزارت کشور هم می آید برابهامات می افزاید.
از جلسه خاتمی و کروبی و هاشمی چه خبر؟
محور جلسه آن ها همین نگرانی ها بوده. نتیجه جلسه این شده که نمایندگان مجلس، امروز (دیروز) از سایت ها بازدید کردند و در نامه ای نگرانی های خود را اعلام کردند. فکر می کنم آقای خاتمی و کروبی هم نگرانی های خود را اعلام کنند. همه این تلاش ها برای این است که از آرای مردم صیانت شود چرا که اگر از آرای مردم صیانت نشود قطعا موفقیتی در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس هم به وجود نخواهد آمد.
فکر می کردید اصلاح طلبان چنین نتیجه ای در انتخابات شوراها به دست بیاورند؟
واقعا کار دشواری بود و این نتیجه، نتیجه قابل توجهی است. آن هم درحالیکه رقبای ما با یک فتوا و یک سازماندهی، صدها نفر صدها نفر پای صندوق می آوردند اما ما می بایست با ده تا سخنرانی و ده تا استدلال، گفت و گو وجلسات، تک تک آدم ها را راضی می کردیم که در انتخابات شرکت کنند. در چنین وضعیتی، این نتیجه بسیار خوبی بود که مردم احساس کردند که راهی جز راه های مدنی برای رسیدن به حقوقشان ندارند.
این ها نتیجه دورهم نشستن و اجماع آقایان خاتمی و هاشمی و کروبی بود…
این اجماع قبل از انتخابات شکل گرفته بود و به نظر می رسد اصل هم نظری و همکاری در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس هم به کمک اصلاح طلبان می آید.
بسیاری معتقدند این اتحاد یک پیروزی است.
بله، ولی این پیروزی تنها پیروزی ما نیست. پیروزی اصلی در نتیجه انتخابات است که باید از آن به شدت دفاع کنیم.
فکر می کنید می توانید دفاع کنید؟
من نمی دانم موفق می شویم یا نه اما معتقدم که باید با تمام قوا از آرای مردم دفاع کنیم.