محمود احمدی‌نژاد که بیش از 8 سال است وعده ریشه‌کنی بیکاری می‌دهد و آمارهای دولت او مدام از کاهش نرخ بیکاری حکایت می‌کند، برای چهار ماه باقیمانده کابینه‌اش، فردی بدون هیچ‌گونه تحصیلات و سابقه مرتبط برای وزارت کار را به مجلس معرفی و تقاضا کرد که “دوستان خیلی مته به خشخاش نگذارند.” به این ترتیب بود که اسدالله عباسی به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی رسید؛ این معلم سابق که سابقه دو دوره نمایندگی مجلس را دارد، در دوران حضور به عنوان معاون و سرپرست این وزارتخانه، همواره یکی از مدعیان کاهش نرخ بیکاری بوده است.
وعده‌های محقق نشده در مورد بیکاری
هنوز یک هفته از روز کارگر نگذشته بود که نماینده سابق رودسر و سرپرست وزارت کار، پس از استیضاح شیخ‌الاسلامی به وزارت رسید. او هم اکنون با شکایت تشکل‌های کارگری به دیوان عدالت اداری در خصوص غیر قانونی بودن دستمزد مصوب امسال مواجه است.
او در تابستان ۹۱ در حالی که معاونت شیخ‌الاسلامی را برعهده داشت، تعداد شغل‌های ایجاد شده در سال ۹۰ را یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل اعلام کرد و گفت که این تعداد تا سال ۹۴ باید به پنج میلیون و ۵۰۰ هزار شغل برسد.
البته آمارها و وعده‌های سایر دولتیان و شخص محمود احمدی‌نژاد در این زمینه جالب توجه‌تر است. در زیر می‌توانید برخی وعده‌های رییس دولت را به تفکیک سال بخوانید:
سال ۱۳۸۴: احمدی‌نژاد سیزدهم بهمن‌ماه در جریان سفر استانی به بوشهر گفته بود که دولت با طرح‌ها و اعتبارات مناسبی که در نظر گرفته، طی دو سه سال آینده مشکل بیکاری را در کشور به طور کامل حل می‌کند.
سال ۱۳۸۵: نوزدهم خرداد ماه احمدی‌نژاد در سفر استانی قزوین اعلام کرد: امیدوارم ظرف سه سال آینده ریشه بیکاری را قطع کنیم.
سال ۱۳۸۹: یازدهم خرداد ماه، محمود احمدی‌نژاد در جمع مردم ایلام به صراحت وعده داد که ظرف دو یا سه سال، بیکاری از فهرست مشکلات مردم خارج می‌شود. احمدی‌نژاد در بخش دیگری از سخنانش هم گفت: دولت مصمم است در کمتر از سه سال مسکن را از دغدغه جوانان خارج کند.
سال ۱۳۹۰: رییس دولت در ۲۴ فروردین یکبار دیگر تاریخ ریشه کنی بیکاری را جابجا کرد. او در در سفر سیستان و بلوچستان گفت: ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار بیکار از دوره‌های گذشته وجود دارد و سالی یک میلیون و ۲۰۰ هزار جوان جدید وارد بازار کار می‌شوند که اگر سالی فقط یک میلیون و ۵۰۰ هزار شغل ایجاد کنیم چندین سال طول خواهد کشید که نرخ بیکاری به حد استاندارد برسد. از این رو دولت تصمیم گرفته است با دو گام بلند، بیکاری را از ایران ریشه کن کند. دولت همه امکانات و شرایط را فراهم کرده تا امسال ۲/۵ میلیون شغل ایجاد کند.
بر اساس این سخن احمدی‌نژاد، قبل از پایان سال ۱۳۹۱ بیکاری باید ریشه کن می‌شد با این حال یکبار دیگر احمدی‌نژاد در ۱۳ مهر ۱۳۹۰ در سفر به همدان گفت: امسال و سال آینده هر سال ۲/۵ میلیون شغل در کشور ایجاد خواهیم کرد بطوری که تا پایان سال آینده پدیده زشتی به نام بیکاری نخواهیم داشت.
سال ۱۳۹۱: احمدی‌نژاد در ۲۱ فروردین این سال باز هم تاریخ جدیدی برای ریشه کنی بیکاری اعلام کرد. او در سفر به اسلامشهر یکی از مهم‌ترین وظایف مسوولان کشور را ایجاد سالانه ۲/۵ میلیون شغل عنوان کرد و گفت: با حرکت همه‌جانبه در این زمینه ان‌شاءالله تا پایان سال آینده (۱۳۹۲) بیکاری در کشور ریشه‌کن می‌شود.
آمارها چیز دیگری می‌گویند
آمارها اما مثل بسیاری از موارد دیگر با وعده‌ها و گفته های محمود احمدی‌نژاد همخوانی ندارند. نه تنها بیکاری ریشه‌کن نشده بلکه نسبت به دولت‌های گذشته هم دستاورد چندانی در این زمینه به دست نیامده است. نرخ بیکاری در دولت‌های سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد را می‌توان در جدول زیر مشاهده کرد:
نرخ بیکاری
۱۳/۱
۱۲/۵
۱۳/۵
۱۴/۳
۱۴/۲
۱۲/۸
۱۱/۸
۱۰/۳
۱۱/۵
۱۱/۳
۱۰/۵
۱۰/۴
۱۱/۹
۱۳/۵
۱۲/۳
در اولین سال ریاست‌جمهوری خاتمی نرخ بیکاری 13⁄1 بود که در سال 83 به 10⁄3 هم نزول پیدا کرد. این نرخ در اولین سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد 11⁄5 بود که در سال 89 تا 13⁄5 درصد بالا رفت و در سال 1390 به 12⁄3 رسید؛ یعنی بالاترین رقم‌های دهه 80.
نرخ بیکاری برای جوانان 15 تا 29 ساله هم روند مشابهی را نشان می‌دهد که در جدول زیر دیده می شود. خاتمی با 23⁄7 شروع می‌کند و به 19⁄6 می‌رساند اما این نرخ در سال 1390 به 24 رسیده است.
کل
۲۳/۷
۲۳/۲
۲۵/۳
۲۶/۴
۲۷/۴
۲۳/۷
۲۲/۲
۱۹/۶
۲۰/۶
۲۰/۸
۲۰/۰
۲۰/۴
۲۲/۱
۲۵/۵
۲۴/۰
دو میلیون و ۷۰۰ بیکار تحصیلکرده
آمارهای دولتی می‌گویند که کمی کمتر از دو میلیون جوان ۱۵ تا ۲۹ ساله در کشور بیکارند اما کارشناسان تخمین می‌زنند که این رقم از چهار میلیون نفر هم بیشتر باشد.
مجید ابهری، آسیب‌شناس معتمد نهادهای حکومتی در این زمینه به خبرگزاری مهر گفته است: “نبود آمار دقیق جوانان بیکار منجر به عدم اتخاذ سیاستگذاری‌های جدی برای خروج از بحران بیکاری جوانان می‌شود. در حال حاضر آمارهای غیررسمی سازمان‌های مردم نهاد، از وجود چهار میلیون جوان بیکار خبر می دهد که دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنها تحصیلات لیسانس یا بالاتر داشته و مابقی نیز تحصیلات دیپلیم و یا زیر دیپلم دارند. “
او اضافه می‌کند: “بسیاری از مسئولان، اعلام آمار دقیق بیکاری را نوعی سیاه‌نمایی فضای جامعه عنوان می‌کنند. این در حالی است که اعلام آمار دقیق بیکاری جوانان، منجر به اتخاذ سیاست‌های منطقی برای اشتغال‌زایی در کشور شده ومانع از رشد مشاغل کاذب در کشور خواهد شد. بیکاری این روزها به معضلی اجتماعی نه تنها برای ایران بلکه برای مردم تمام دنیا تبدیل شده است و نباید از ارائه آمار بیکاری از سوی مسوولان و نهادهای رسمی ابا داشت.”
ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم معتقد است: “رشد نرخ بیکاری در میان جمعیت جوان کشورمتاثر از اجرای ناصحیح فاز نخست قانون هدفمندسازی یارانه‌هاست. وعده‌های دولت برای کاهش نرخ بیکاری در طول هشت سال گذشته در حد شعار باقی ماند و اکنون اشتغال برای مردم و مسئولان کشور تبدیل به معضل شده است.”
و حالا وزیر کار که در ارائه آمارها با رییسش همنوا است، سه ماه فرصت دارد تا باز از دستاوردهای دولت در زمینه رفع بیکاری و اشتغال‌زایی بگوید و همچنان نسبت به آمارها بی‌تفاوت باشد.
