کلاید راسل
پس از تشدید اختلافات هند و ایران در باره نحوه پرداخت بهای نفت، اکنون بازار ها آرام به نظر می رسند؛ ولی این مساله آثار و عواقب وسیع تری بربازارهای نفت خام آسیا خواهد داشت.
در حال حاضرظاهرا کسی نگران این نیست که ایران از ماه دیگر از ارسال روزانه 400 هزار بشکه نفت به هند خودداری می کند، چرا که دیدگاه کلی این است که عربستان سعودی و سایر کشورهای خلیج فارس می توانند این کمبود را جبران کنند.
این مساله در کوتاه مدت درست است؛ بخصوص که برخی از پالایشگاه های هند به هر حال در ماه اوت تحت تعمیر قرار می گیرند و تعطیل هستند؛ ولی مساله دراز مدت آن است که هند چگونه 12 درصد نفت خام مورد نیاز خود را تامین خواهد کرد.
هند از ماه دسامبر بهای نفت را به ایران پرداخت نکرده است زیرا بانک مرکزی هند تحت فشار های آمریکا از تائید این پرداخت ها سر باز زد.
تا همین حالا هم ایران 5 میلیارد طلب خود را تحمل کرده است، که برای کشوری در وضعیت ایران باید دشوار باشد؛ ولی اکنون دیگر از ارسال نفت خودداری کرده است.
این موضوع بازار نفت خام و موقعیت های ژئو پولیتیک را در خاورمیانه و آسیا تحت تاثیر قرار می دهد.
از دیدگاه بازار تا حالا همه می پرسند هند چگونه نفت مورد نیاز خود را تامین خواهد کرد؛ سئوال دیگر آن است که ایران با مازاد نفت خود چه خواهد کرد؟
وزیر نفت هند گفته است دخیره نفتی دارد که می تواند از آن استفاده کند. او از منبع این ذخیره سخنی نگفت.
منطقی ترین کار برای هندی ها خرید نفت از عربستان سعودی یا کویت یا امارات متحده عربی است.
تصور می شود که عربستان سعودی در حال حاضر بیش از 10 میلیون بشکه نفت در روز استخراج می کند که حدود 25 درصد بیشتر از سهیمه اوپک این کشور است.
در نتیجه تا وضعیت بر این منوال است، هند می تواند مطمئن باشد که به نفت مورد نیاز خود خواهد رسید؛ ولی این از سوی دیگر باعث می شود که قیمت نفت پائین نیاید.
از سوی دیگر ایرانی ها هم باید سعی کنند نفت خود را بفروشند، که این موضوع هم کمی مساله ساز است.
پالایشگاه های زیادی در آسیا وجود ندارد که بتوانند نفت سنگین ایران را پالایش کند؛ یکی ازآنها پالایشگاه های ژاپن است که به دلیل فشار های آمریکا از خرید از ایران سرباز می زنند.
در نتیجه فقط چین باقی می ماند که باید نفت خریداری شده را برای تصفیه به سنگاپور بفرستد که آن هم ظرفیتی معادل 1.5 میلیون بشکه در روز دارد.
چینی ها نشان داده اند که نسبت به قیمت فوق العاده حساس هستند و اگر احساس کنند ایران تحت فشار است احتمالا خواهان تخفیف های بیشتر خواهند شد.
البته ایران می تواند تولید خود را در کشتی ها بار بزند و در انتظار قیمت های بهتر باشد ولی با توجه به نیاز این کشور به پرداخت یارانه ها و تورم بالای ده درصدی در این کشور، ایران احتمالا به دنبال فروش نقدی نفت خواهد بود.
این خود باعث خواهد شد ایران به قیمت های پائین تر نفت رضایت دهد.
از دید سایسی عدم پرداخت هند به ایران اختلاف میان ایران و عربستان سعودی را دامن می رند. مطمئن ترین راه برای اینکه سعودی ها عدم رضایت خود را از تصمیمات اوپک به رهبری ایران نشان دهند آن است که به راحتی بخشی از بازار ایران را تصاحب کنند.
سعودی ها مسلما به کمک آمریکا کاری خواهند کرد که فروش نفت مازاد برای ایرانیان دشوار تر شود.
آمریکا در این میان برنده است زیرا هند به نیاز خود دست می یابد؛ سعودی ها هم نفت خود را می فروشند و ایران هم دچار مشکل بیشتری می شود: سناریویی که آمریکا دنبال می کند.
منبع: رویترز - 22 ژوئیه 2011
