هنوز 24 ساعت از آغاز به کار سفارت اینترنتی ایالات متحده در ایران نگذشته بود که جمهوری اسلامی این سایت را فیلتر کرد. تعدادی از مسئولان حکومتی و رسانه های جریان حاکم نیز واکنش تندی به این مسئله نشان داده اند.
وزارت امور خارجه آمریکا روز سه شنبه اعلام کرد که برای ارتباط بهتر با مردم ایران یک سفارتخانه مجازی روی اینترنت راه اندازی کرده است. این سفارتخانه مجازی با پیام ویدئویی هیلاری کلینتون وزیر خارجه ایالات متحده آغاز به کار کرد.
او در این پیام خطاب به مردم ایران گفت که سفارت مجازی ایالات متحده در تهران، “عرصه ای است برای ما تا به طور شفاف و بدون ترس با یکدیگر در مورد ایالات متحده، سیاستهای ما، فرهنگ ما و مردم ما گفتگو کنیم.”
کلینتون افزود که این وبسایت همچنین “اطلاعاتی را در مورد فرصتهای تحصیلی در ایالات متحده و یا دریافت روادید برای آمدن و دیدار از آمریکا” در اختیار مراجعه کنندگان قرار می دهد.
وزارت امور خارجه ایالات متحده در معرفی “سفارتخانه مجازی” توضیح داده است که این سایت نمی‌تواند جای خالی یک سفارتخانه واقعی را پر کند، اما در شرایط کنونی “می‌تواند چونان پلی میان مردم ایران و آمریکا” عمل کند.
در این سایت خطاب به مردم ایران آمده است: “از قطع روابط میان دو کشور، مردم ما از تماس مستقیم با ایرانیان محروم شدند و هزاران پیوندی که روزانه میان مردم دو کشور وجود داشت از بین رفت.”
در سایت این سفارتخانه مجازی در مورد دلیل راه‌اندازی آن هم آمده است: “دولت ایران - در تلاشی بیهوده - سعی داشته است تا درهای جامعه خود را بر روی جریان اطلاعات و اندیشه‌های بین‌المللی ببندد. دولت ایران نیز مانند دیگر رژیم های خودکامه می‌کوشد تا با آویختن یک پردۀ الکترونیکی بر گرد مردم، آنچه را شهروندانش می‌بینند، می‌شنوند و احساس می‌کنند، محدود سازد.”
در بخش دیگری از این یادداشت تصریح شده است: “ما سفارت مجازی تهران را به وجود آورده‌ایم تا چشم‌انداز دیگر و منبع دیگری از اطلاعات به شما عرضه کنیم، تا شما بتوانید به نتیجه‌گیری خود درباره‌ی ایالات متحده، نگرانی‌های ما از بابت فعالیت‌های دولت ایران در داخل و خارج، و کوشش‌های جدی ما برای دستیابی به راه حلی در جهت رفع این نگرانی‌ها برسید.”
سفارت ایالات متحده آمریکا در ایران با حمله گروهی از دانشجویان انقلابی طرفدار آیت الله خمینی موسوم به “دانشجویان مسلمان پیرو خط امام” در 13 آبان 1358 به مدت بیش از 440 روز به اشغال درآمد. روابط دیپلماتیک و اقتصادی ایران و آمریکا از آن پس قطع شد.
سفارتخانه های آمریکا در کشورهایی مانند امارات متحده عربی، ترکیه و… در 32 سال گذشته به محلی برای مراجعه صدها هزار ایرانی تبدیل شد که برای ورود به آمریکا و تحصیل، اقامت یا کار در آن کشور رنج های زیادی را تحمل می کردند. با وجود این سفارت مجازی آمریکا در تهران امکان صدور بررسی درخواست ها برای صدور روادید یا پذیرش تحصیلی این کشور را ندارد و تنها اطلاعات مربوط به این موارد را به دو زبان فارسی و انگلیسی در اختیار مخاطبان می گذارد.
در اوایل سال جاری وزارت خارجه آمریکا برای ارتباط با شهروندان ایران در شبکه‌های اجتماعی مانند “فیسبوک” و “تویتر” به زبان فارسی حساب کاربری راه انداخته بود. گفته می شوداستقبال بالای مراجعان ایرانی از سایت‌های یادشده، زمامداران ایالات متحده را به راه‌اندازی “سفارتخانه مجازی” تشویق کرده است.
واکنش تند تهران
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده اواخر ماه اکتبر در گفت و گو با تلویزیون بی بی سی فارسی خبر افتتاح سفارتخانه مجازی این کشور در تهران را اعلام کرد. این خبر از همان ابتدا با واکنش تند مسئولان جمهوری اسلامی روبرو شد.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در همان هنگام گفته بود که “این برنامه با شکست روبرو می شود.”
رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امورخارجه نیز پیش‌تر در واکنش به انتشار خبر راه‌اندازی سفارتخانه مجازی ایالات متحده آمریکا گفته بود: “به نظر می‌رسد دولت آمریکا دچار یک سردرگمی عمیق در روابط بین‌المللی به‌خصوص با کشور قدرتمند و مستقلی همچون جمهوری اسلامی ایران شده است.”
به دنبال راه اندازی سایت سفارتخانه مجازی آمریکا در ایران تعدادی از نمایندگان مجلس هم از این اقدام ایالات متحده به شدت انتقاد کردند.
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با سایت خانه ملت (خبرگزاری مجلس) ایجاد این سفارتخانه اینترنتی را “فریبکاری جدید شیطان بزرگ” خواند.
او گفت که این اقدام نمی‌تواند نشان‌دهنده احترام آمریکا به حقوق شهروندان ایرانی باشد، چرا که “تحریم قطعات هواپیماهای مسافربری توسط آمریکا که جنگ، نه با دولت که با ملت ایران است، نشان می‌دهد که آمریکا کوچکترین احترامی برای شهروندان ایرانی قائل نیست.”
حشمت الله فلاحت‌پیشه، یکی دیگر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تأسیس سفارتخانه مجازی آمریکا در تهران را “اعلام عمومی برای جذب جاسوس توسط آمریکا” توصیف کرد.
فلاحت‌پیشه با اشاره به اینکه “بر اساس کنوانسیون های روابط دیپلماتیک، چیزی به نام سفارتخانه مجازی وجود ندارد”، این اقدام آمریکا را “نوعی فشار سیاسی به جمهوری اسلامی ایران” خواند.
حسن غفوری فرد، عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس اسلامی نیز هدف آمریکا از این کار را “فاصله انداختن بین دولت و ملت ایران” خواند و گفت: “ملت ایران علاقه‌ای به برقراری ارتباط حتی در سطح سفارتخانه مجازی نخواهند داشت.”
تلاش‌ها و تمسخرها برای تسخیر سفارت
روزنامه کیهان که نماینده آیت الله خامنه ای،رهبر جمهوری اسلامی آن را اداره می کند در شماره امروز خود، فیلترینگ فوری سایت سفارتخانه مجازی آمریکا در ایران را “اقدام قاطع” جمهوری اسلامی توصیف کرد.
پیش از این رضا تقی پور وزیرارتباطات درباره اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه این کشور قصد دارد سفارتخانه مجازی در ایران تاسیس کند واین پرسش که ایران از نظر سخت افزار و نرم افزاری چه میزان آمادگی برخورد و مقابله با این موضوع را دارد، گفته بود: “تجربه نشان داده است که ما توان فنی خوبی بخصوص در بحث های ارتباطات و فناوری اطلاعات داریم.”
او با تاکید بر اینکه “در این زمینه تا به حال مشکلی نبوده که ما نتوانیم حل کنیم، بخصوص در بحث هایی که خواسته اند امنیت ملی ما را مورد تهدید قرار دهند”، گفته بود: “مثلا درباره حملات اینترنتی و ویروسی که سال گذشته صورت گرفت و این حملات مورد شناسایی قرار گرفتند.”
وی با بیان اینکه “این جنگی است که به صورت خاموش و پنهان ادامه دارد و ما هر روز با این حملات مواجه هستیم” افزوده بود: “تاکنون توانسته ایم با این حملات مقابله و آن ها را خنثی کنیم.”
واکنش احتمالی گروه های شبه نظامی حامی حکومت جمهوری اسلامی مانند بسیج و انصار حزب الله به راه اندازی سفارت مجازی آمریکا در تهران حتی اسباب طنزپردازی بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی و وبلاگ نویسان شدکه اشغال سفارت ایالات متحده در تهران در 32 سال پیش و حمله هفته گذشته به سفارت بریتانیا را بهانه ای برای این مسئله قرار داده بودند.
در یکی از این نوشته های کنایه آمیز آمده بود: “تا الان چندین بسیجی به علت برخورد با مانیتور کامپیوتر زخمی شدند اما تلاش ها همچنان برای تسخیر سفارت مجازی آمریکا ادامه داره.”
