سیاستهای بین‌المللی جمهوری اسلامی، نارضایتی و وواکنش همسایگان را به دنبال داشته است. بعد از تنش در روابط با عربستان،امارات و ترکیه،اکنون روابط ایران و افغانستان و پاکستان نیز دچار تنش شده است. بعد از تحولات یمن، و حملات نظامی عربستان به این کشور، پادشاه سعودی تلاش کرد تا جای ممکن متحدان بیشتری برای اقدامات خود بیابد. پاکستان از همان روزهای اول به این ائتلاف پیوست و افغانستان نیز با تاخیری چند روزه، که ظاهرا به دلیل اختلافات در میان سران حکومت بود، بالاخره از عربستان حمایت کرد.
روزنامه هشت صبح چاپ افغانستان هفته گذشته خبر داد که احتمال اعزام نیروی نظامی افغانستان به یمن نیز وجود دارد. این روزنامه در گزارشی نوشته بود: “منابع موثق به ۸صبح گفته‌اند که ملک سلمان، پادشاه عربستان در این گفتگوی تلیفونی از رییس‌جمهور خواسته بود از موضع ریاض در جنگ یمن حمایت کند. رییس‌جمهور غنی با اعلام حمایت از موضع عربستان در جنگ یمن، در واقع به خواهش ملک سلمان پاسخ مثبت گفته است. منابع موثق به ۸صبح گفته‌اند که خواست‌های عربستان محدود به حمایت لفظی نیست. به‌گفته این منابع، ریاض از کابل می‌خواهد که در صورت لشکرکشی عربستان به یمن، کابل باید یک واحد کوچک از نیروهای نظامی خود را به میدان نبرد با حوثی‌ها بفرستد. به‌گفته این منابع، عربستان سعودی پذیرفته است که تنخواه افسران، سربازان و کل مصارف این واحد را در صورت اعزام آنان به میدان نبرد بپردازد. به‌نظر می‌رسد که عربستان سعودی در نظر دارد، ائتلافی از کشورهایی که اکثریت جمعیت‌شان سنی‌مذهب است، شکل بدهد و به جنگ حوثی‌ها برود. ریاض می‌خواهد افغانستان نیز بخشی از این ایتلاف باشد.”
چنانچه خبر این روزنامه به واقعیت بپیوندد، تنش در روابط ایران و افغانستان ابعاد تازه‌تری خواهد یافت. در طول ماه‌هایی که محمداشرف غنی به ریاست جمهوری افغانستان رسیده، سه بار به عربستان رفته و در همین مدت از پاکستان و امریکا نیز دیدار کرده، اما برنامه سفر به ایران را به تاخیر انداخته است. رئیس جمهور افغانستان، دهم اسفند ماه گذشته، به بهانه “وقوع حوادث ناگوار طبیعی” در این کشور، از جمله وقوع بهمن و سیلاب در برخی نقاط افغانستان، سفرش به ایران را لغو کرده بود. گفته می‌شد که اشرف غنی در حال تغییر مسیر کامل در سیاست خارجی افغانستان است و تلاش می‌کند با نزدیک شدن به عربستان و پاکستان، زمینه حل بحران جنگ داخلی چند ساله و جلوگیری از اقدامات طالبان در این کشور را فراهم کند.
در روزهای گذشته و با حمایت علنی دولت افغانستان از عربستان، شتاب فاصله گرفتن همسایه شرقی از ایران نیز بیشتر شد.
گرچه بیانیه‌ای که دولت افغانستان در حمایت از عربستان صادر کرده بود، ابهام داشت اما بند اول این بیانیه به معنی حمایت کامل از عربستان تلقی شد. در این بیانیه آمده بود: “دولت و مردم مسلمان افغانستان روابط عمیق تاریخی و دینی با کشور عربستان سعودی داشته و دفاع از سرزمین مقدس حرمین شریفین را دین هر مسلمان می دانند، از همین رو، در دفاع از سرزمین مقدس حرمین شریفین با تمام نیرو در کنار دولت و مردم برادر و مسلمان کشور عربستان سعودی، در صورت بروز هر نوع تهدید قرار دارد.”
اما دیروز سفیر افغانستان در تهران، در گفتگو با روزنامه شرق، از سفر قریب‌الوقوع رییس‌جمهوری افغانستان به ایران خبر داد و گفت: “برای انجام سفر اشرف غنی به تهران در حال رایزنی هستیم و این سفر اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت‌ماه امسال انجام خواهد شد.”
روزنامه شرق ضمن انتشار این خبر طی گزارشی با اشاره به حمایت افغانستان از حمله عربستان به یمن نوشت: “اعلامیه دفتر ریاست‌جمهوری افغانستان مورد انتقاد شدید رسانه‌های مهم این کشور، نمایندگان پارلمان، بخشی از حکومت وحدت ملی و فعالان جامعه مدنی و فرهنگیان این کشور قرار گرفت و این انتقادات همچنان ادامه دارد. به‌طوری که روز گذشته عبدالرئوف ابراهیمی رییس مجلس نمایندگان با انتقاد از اعلامیه کاخ ریاست‌جمهوری در پیوند با اوضاع کنونی در یمن و پشتیبانی از عربستان‌سعودی از حکومت وحدت ملی خواست تا هرچه زودتر خطوط اساسی سیاست خارجی‌اش را برای تصویب به مجلس نمایندگان بفرستد.”
افزایش تنش با همسایگان شرقی، تنها مربوط به کشور افغانستان نبوده است. حمایت پاکستان از ائتلاف تحت رهبری عربستان نیز موجب افزایش اختلاف‌ها میان جمهوری اسلامی و پاکستان شد. رسانه‌های خبری ایران دیروز گزارش دادند که علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی با همتای پاکستانی خود تلفنی گفتگو و نسبت به وضعیت یمن ابراز نگرانی کرده است. خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران با انتشار گزارشی از این مذاکره، به نقل از رئیس مجلس پاکستان نوشت: “روز دوشنبه در جلسه مشترک مجلس و سنای پاکستان مسائل کشور یمن مورد بررسی قرار می‌گیرد و پاکستان قصد مداخله در هیچ طرف این جنگ را ندارد و نمی‌خواهد دراین بحران ورود پیدا کند و خواهان برقراری آرامش در یمن در جهت منافع جهان اسلام است. “
رئیس مجلس شورای اسلامی نیز گفته: “ایران با هرگونه مداخله ارتش کشورهای منطقه از جمله پاکستان مخالف است و آنرا به زیان ملت مسلمان پاکستان می داند و موضع ایران، حل مسئله یمن از طریق گفتگو های ملی داخلی طرفین است وهرگونه مداخله ای می‌تواند موضوع را پیچیده تر کند.”
این گفتگو از آن جهت اهمیت دارد که به زودی مجلس پاکستان طرح دولت این کشور برای اعزام نیروی نظامی به یمن را بررسی خواهد کرد. گفته می‌شودعربستان و متحدان آن در حال آماده شدن برای حمله زمینی به یمن هستند.
از سوی دیگر اخباری از سفر قریب‌الوقوع محمد جواد ظریف به پاکستان منتشر شده است. گفته می‌شود که “وزارت امور خارجه ایران به سفیر پاکستان گفته که تهران در مورد گزارش‌های منتشر شده در مورد شرکت احتمالی پاکستان در عملیات نظامی عربستان علیه الحوثی‌ها ملاحظاتی دارد.” و همچنین “ایران پیشنهاد خود مبنی بر مذاکره در مورد بحران یمن و شرکت احتمالی پاکستان در عملیات نظامی عربستان و متحدینش علیه الحوثی‌ها را در ملاقات با نور محمد جدمانی سفیر پاکستان در ایران ارائه کرده است.”
