عبدالله الشیجی
مقامات ایالات متحده با اشاره به همکاری های استراتژیک و تاریخی آمریکا و متحدان عرب این کشور در منطقه، بار دیگر به همتایان عرب خود اطمینان دادند برقراری رابطه با تهران منافع اعراب را به خطر نخواهد انداخت.
رابرت گیتس وزیر دفاع ایالات متحده طی دیدار از مصر و عربستان سعودی تاکید کرد گرم شدن روابط تهران و واشنگتن نباید موجب نگرانی اعراب شود. وی با اشاره به این نگرانی ها افزود “به گمان من این موضوع بسیار اهمیت دارد که به متحدان و دوستان خود در منطقه این اطمینان را بدهیم که درست است ما دست خود را بسوی ایران دراز کرده ایم، با این حال همه اعضای دولت – از رییس جمهور گرفته تا پایین ترین مقام- واقع بینانه به مساله نگاه می کنیم و چنانچه با مشت گره کرده ایران روبرو شویم ، مجبور به اتخاذ رویکردی سخت گیرانه خواهیم بود.”
گیتس همچنین تاکید کرد برقراری رابطه با ایران با هدف “بهبود و افزایش امنیت در منطقه” بوده است. وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که “رابطه تهران – واشنگتن به قیمت از بین رفتن روابط طولانی مدت با عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس که مدت ها دوست و همراه ما در منطقه بوده اند تمام نخواهد شد.” در عین حال به نظر می رسد همه این اطمینان خاطرها موجب افزایش احساس ناامنی و ترس اعراب از آینده روابط تهران و واشنگتن شده است. نگرانی دیگر اعراب تایید روابط ایران و آمریکا از سوی اسراییل است – اسراییل خواهان گفتگو بر سر برنامه های اتمی ایران شده است.
چنانچه این گفتگوها به بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران در 12 ژوئن موکول شود، شفاف تر و نتیجه بخش تر خواهد بود. مساله ای که به نگرانی اعراب دامن زده، انتشار گزارشی است از سوی کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا مبنی بر میزان پیشرفت برنامه های اتمی ایران. این گزارش حاکیست اطلاعات ناکافی و ناقص موجب دست کم گرفتن پیشرفت ایران در زمینه طراحی کلاهک هسته ای شده است. این گزارش همچنین تاکید می کند واشنگتن باید تهران را راضی به توقف برنامه های هسته ای و نیز پذیرفتن نظارت های بین المللی کند.
اما آنچه که اعراب را نگران ساخته واقعیت های ژئو استراتژیکی هست که در نتیجه محاسبات اشتباه ایالات متحده، ایران از آن به نفع خود و در جهت نشان دادن قدرت خود بهره می گیرد.
ایران دریافته که آمریکا بدنبال “خارج کردن مسوولانه نیروهایش از عراق” است. ایران همچنین اوضاع امنیتی افغانستان را دنبال می کند و البته نگران اوضاع سیاسی در کشور هسته ای پاکستان نیز هست ؛ جائیکه ایالات متحده بدنبال برقراری ثبات در آنجاست و آن را به چالشی جدی برای دولت اوباما تبدیل کرده است.
از سوی دیگر دولت اوباما خواهان ایفای نقشی سازنده از سوی ایران در روند صلح اسرائیل و اعراب و همچنین کنترل گروه های حماس و حزب الله شده است. به نظر می رسد همه این ها برگ برنده را در اختیار ایران گذاشته است.
رابرت گیتس در دسامبر گذشته اعلام کرده بود ایالات متحده بدنبال “تغییر حکومت” در ایران نیست، بلکه خواهان “تغییر رفتار” از سوی ایران است. در همین رابطه هفته گذشته سناتور جان کری رییس کمیته روابط خارجی گفت “ما آمریکاییها بدنبال تغییر حکومت در تهران نیستیم. از آنجایی که هر گونه تلاش برای براندازی حکومت ایران را محکوم می کنیم و نقش مثبت و سازنده ایران در منطقه را به رسمیت می شناسیم ، در مقابل خواهان اصلاح رفتار رهبران ایران و کنترل کردن گروه های حماس و حزب الله از سوی ایران هستیم.”
و این دقیقا همان چیزی است که اعراب منطقه را نگران می کند. این که سناتور جان کری از “به رسمیت شناختن نقش ایران در منطقه” صحبت می کند چه هدفی را دنبال می کند ؟ چنانچه پیشنهادها چندان به سود ایران نباشد، چرا این کشور باید همکاری و موافقت خود را با ایالات متحده نشان دهد؟ در حال حاضر آمریکا ضمانت و اطمینان نهایی را به ابران داده است و آن عدم تغییر حکومت است.
آمریکاییان باید خود را به جای اعراب بگذارند و نگرانی های آن ها درک کنند. تجربه نشان داده هرگاه ایالات متحده مساله ای را انکار کرده، خلاف آن ثابت شده است. بنابراین آیا نگرانی های اعراب ، به ویژه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از گفتگوهای آینده تهران و واشنگتن بجاست؟
چنانچه روابط بین ایران و آمریکا از سرگرفته شود، منافع اعراب به خطر خواهد افتاد. اگر کشورهای عرب با هم متحد نشوند و مواضع یکسانی اتخاذ نکنند دچار مشکل خواهند شد و تنها یکدیگر را برای سرزنش کردن خواهند داشت.
منبع : گلف نیوز ، 10 مه