اردوغان: بخواهیم به تهران می‌رویم

نویسنده
جلال یعقوبی

» جنگ لفظی میان ایران و ترکیه شدت گرفت

در آستانه سفر رجب طیب اردوغان به ایران، حملات راستگرایان تندرو به وزارت خارجه و درخواست لغو سفر او افزایش یافته است.

ششم فروردین ماه، رجب طیب اردوغان طی گفتگویی با شبکه تلوزیونی فرانس24، گفته بود: “ترکیه از عملیات نظامی آغاز شده علیه حوثی ها در یمن به رهبری عربستان سعودی حمایت می کند.  ترکیه می‌تواند از این عملیات که به رهبری عربستان سعودی ادامه دارد، حمایت لجستیک نماید. “

او اضافه کرده بود: “شیعیان حوثی باید به همراه القاعده و دیگر گروههای تروریست  یمن را ترک کنند، ایران و گروههای تروریست باید از یمن خارج شوند. “

اردوغان درباره آنچه که اهداف ایران در منطقه می نامید نیز  تاکید کرده بود: “ایران در نظر دارد نفوذ خود در منطقه را افزایش دهد. ایران برای دستیابی به موقعیت خود در منطقه در تلاش دور کردن داعش از منطقه است. “

سخنان رئیس‌جمهور ترکیه نارضایتی مسئولان جمهوری اسلامی را به دنبال داشت و حتی برخی از نمایندگان مجلس خواستار لغو برنامه سفر او به ایران شدند. گرچه هم وزارت خارجه ایران و هم سخنگوی ریاست‌جمهوری ترکیه تاکید کردند که سفر اردوغان مطابق برنامه قبلی پیش خواهد رفت، اما فشار مخالفان دولت در ایران همچنان در حال افزایش است.

همزمان با افزایش فشارها، دیروز رجب طیب اردوغان طی سخنانی تاکید کرد: “سفرمان طبق برنامه انجام خواهد شد. تحولات در یمن را نیز پیگیری می کنیم.” او افزود: “در این زمینه از ایران دو شخص پاسخ دادند ولی آنها مخاطب ما نیستند. یا می‌رویم و یا نمی‌رویم. این افراد در حدی نیستند که در مورد تحقق و یا عدم تحقق سفرمان تصمیم‌گیری کنند. تصمیم را ما خواهیم گرفت.”

سخنان تند اردوغان موجب خشم بیشتر راستگرایان جمهوری اسلامی شد. حمید رسایی نماینده تهران و از اعضای جبهه پایداری به خبرگزاری فارس گفت: “از نظر ما توهین‌ها و هتاکی‌های اخیر آقای اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه نسبت به حاکمیت جمهوری اسلامی و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی سفر وی به ایران را بلا وجه می‌کند و همه کارشناسان نیز اعتقاد دارند که این سفر اهداف پیش‌بینی شده را تأمین نمی‌کند.”

او اضافه کرد: البته اساساً طرف صحبت ما آقای اردوغان نیست، چون او بسیار کوچکتر از آن است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی بخواهند با او طرف صحبت شود، بلکه مخاطب سخن ما با رئیس‌جمهور، دولت و وزارت خارجه خودمان است. آقای اردوغان شأنیتی ندارد که مجلس ایران بخواهد با چنین فردی که دستش به خون مسلمانان عراق و سوریه آغشته است و ادب و نزاکت بین‌المللی نیز ندارد، هم‌صحبت شود.”

منصور حقیقت‌پور، دیگر نماینده راستگرای مجلس نیز گفته بود: “ما در مجلس پیگیر موضوع خواهیم بود و اجازه نخواهیم داد اردوغان با وجود اظهارات سخیف خود بتواند وارد کشورمان شده و با مسئولان ما رایزنی داشته باشد و لغو سفر اردوغان به ایران را در مجلس پیگیری خواهیم کرد.”

او در جایی دیگر تاکید کرده بود: “تا زمانی که اردوغان دست از این عربده‌کشی سیاسی و وابستگی‌ خود به نظام‌های دیکتاتور برنداشته و اعلام نکرده است که در این ماجراجویی‌ها دچار اشتباه و خطا شده است حق حضور در کشورمان را به عنوان یک سرزمین ارزشی و الهی ندارد. “

احمد توکلی، نماینده مجلس و اولین کسی که خواستار لغو سفر اردوغان شده بود نیز در گفتگویی جدید با اشاره به تاکید اردوغان مبنی بر اینکه سفر خود به تهران را لغو نخواهد کرد، گفت: “موضع دوم آقای اردوغان برای ما ناگوارتر از موضع اول ایشان است؛ گویا ایران در روابط دوجانبه خطایی کرده و حالا ایشان نمی‌خواهد سفر خود را لغو کند، در حالیکه باید ادب را رعایت می‌کرد و حرف اول خود را نیز پس می‌گرفت.” او تاکید کرد: “وزارت خارجه باید سریع‌تر تکلیف این موضوع را روشن کند و سفر اردوغان به تهران لغو شد.”

با اینهمه برنامه سفر اردوغان از جانب ایران لغو نشد. حسن قشقاوی، معاون پارلمانی وزارت خارجه ضمن تاکید بر اینکه سفر در تاریخ مزبور انجام خواهد شد،  گفته: “ به نظرم رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان آقای ظریف به صورت شایسته‌ای پاسخ اظهارات آقای اردوغان را مطرح کرد، هر حرفی را می‌شود با پاسخ مناسب جواب داد.”

پس از آنکه مشخص شد که سفر اردوغان لغو شدنی نیست، مواضع راستگرایان تغییرات محسوسی کرد؛ از جمله محمدحسن قدیری‌ابیانه از راستگرایان تندرو به خبرگزاری فارس گفت: “قرار است آقای اردوغان سفری به ایران داشته باشد که در شرایط فعلی علی رغم مواضع بی‌‌اساسی که علیه ایران اتخاذ کرده مناسب است سفر او به ایران انجام گیرد و در این سفر باید تلاش کنیم نسبت به مواضع ترکیه و خطراتی که این مواضع برای منطقه و ترکیه دارد روشن‌سازی کنیم و هشدار لازم را بدهیم.” او معتقد بود: “اردوغان نه‌تنها نمی‌تواند رویای عثمانی را محقق کند، بلکه تمامیت ارضی فعلی ترکیه را در خطر قرار داده است،‌ آقای اردوغان را باید دون کیشوت تاریخ ترکیه نامید.”

محمد دهقان، عضو هیأت رئیسه مجلس  نیز اعلام کرد: “بنده شخصاً هیچ مخالفتی با حضور اردوغان در ایران ندارم و معتقدم رئیس‌جمهور ترکیه باید به ایران بیاید و این صحبت‌ها از نزدیک با رئیس‌جمهور ترکیه انجام شود، تا منافع ترکیه را بهتر از این درک کند؛ لذا رفت و آمد دیپلماتیک بین مقامات و مسئولان کشورها هیچ اشکالی ندارد و باید اتفاق بیفتد و باید این سوءتفاهم‌ها و اشتباهاتی که ترکیه در سیاست خارجی خود مرتکب شده جبران شوند.”

 او تاکید داشت: “به نظر می‌رسد بیان این اشتباهات در جلسات مشترک پسندیده باشد، البته دولت و تیم سیاست خارجی ما لازم است این موضوعات را به دولت ترکیه گوشزد کنند.”