انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در معرض خطر

نویسنده

asarvamafakherfarhangi.jpg

محمود سرابی

در ایران هر روز اخباری مبنی بر نابودی میراث فرهنگی و نیز از بین بردن هر چه که رنگ و بوی ملی دارد به ‏گوش می رسد. تخریب “انجمن آثار و مفاخر فرهنگی” آخرین اقدام از این دست است که به زودی جای خود را به ‏یک برج خواهد داد. ‏

در حالیکه هنوز مساله ی برج جهان نما در اصفهان به طور کامل نشده بود، سد سیوند آبگیری شد تا از کوروش ‏هم نشانی باقی نماند. خاک برداری برای ساخت مصلی تبریز، آن هم در مهمترین مرکز تاریخی این شهر، هنوز ‏به عنوان مساله ای جدی و لاینحل باقی مانده است. دبیرستان البرز تهران نیز که پس از دارالفنون به عنوان ‏مهمترین مرکز نوین علم آموزی در ایران شناخته می شود، در حاتم بخشی های دولت نهم به دانشگاه امیر کبیر ‏منضم شد. ‏

برج تجارت جهانی در شیراز مدتی است که مساله ساز شده و مدیر آن با این ادعا که این برج متعلق به سران ‏نظام است، در حال بستن دهان های معترض است… ‏

آخرین کار از این دست، تخریب “انجمن آثار و مفاخر فرهنگی” است. داستان از این قرار است که یکی از افرادی ‏که خود را منتسب به شهرداری تهران معرفی می کند، با خرید حمام متروکه ی جنب ساختمان انجمن اقدام به ‏ساخت یک برج ده طبقه در مجاورت این بنا کرده است. این برج در حالی ساخته می شود که طبق دستوالعمل ‏‏”سازمان میراث فرهنگی و گردشگری” هر گونه ساخت و ساز در اطراف ساختمان این انجمن، در صورتی که ‏ارتفاعی بیش از هفت و نیم متر داشته باشد ممنوع است. اما ارتفاع برج در حال ساخت بیش از 35 متر است. ‏

متولی این قسمت از شهر، شهرداری منطقه ی 11 است که ابتدا بدون توجه به ضوابط محدوده ی مناطق ثبت شده ‏در میراث فرهنگی، اقدام به صدور پروانه ی ساخت برای این بنا کرده است. اما با نامه نگاری های بعمل آمده، ‏شهرداری ابتدا جلوی ساخت این برج را در فروردین ماه گذشته گرفت و کلا کار ساختمانی در این برج برای 7 ‏ماه تعطیل شد. ‏

ناباورانه آنکه پس از 7 ماه مالک برج با شتاب بسیارزیاد و باور نکردنی و بصورت 24 ساعته کار ساختمانی ‏برج را دوباره آغاز کرده است. شدت و سرعت عملیات ساخت چنان زیاد است که ضمن برانگیختن تعجب ‏همسایگان، اعتراض آنان را نیز به علت سلب آسایش موجب شده است. اما شهرداری منطقه ی 11 نه تنها هیچ ‏واکنشی در مورد ساخت دوباره ی این برج از خود نشان نداده بلکه با اشاره ای به مجوز صادره، ازمالک حمایت ‏هم می کند. ‏

دکتر مهدی محقق، رئیس این انجمن می گوید: “مالک با استفاده از زد و بند هایی که داشته ساخت برج را مجددا ‏آغاز کرده است. در حالیکه ساخت این برج علاوه بر زیر پا گذاشتن قانون، تاکنون ضربات جبران ناپذیری به ‏ساختمان قدیمی انجمن وارد آورده است بطوریکه بیش از 3 متر پایین تر از دیواره ی غربی انجمن نیز برای ‏ساخت برج خاکبرداری شده است”. ‏

دکتر محقق به نامه نگاری ها و تلاش های دوستداران انجمن در جلوگیری از ساخت این برج اشاره کرده و می ‏گوید: “در نامه ای که در 30 آبان برای آقای قالیباف ارسال کردیم، برای وی نوشتیم که علی رغم نامه نگاری ‏های بسیار، که سوابق آن موجود است صاحب برج با نقشه ای که تجاوز به حریم انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ‏است در ایام تعطیل عملیات ساختمانی را انجام داده و هم اکنون نیز در حال انجام است”. ‏

وی همچنین فردی را که چنین بی باکانه و بدون توجه به قانون و نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدام ‏به ادامه ی ساختمان می کند “مجهز به وسایلی که هر قانونی را مغلوب و مقهور سازد” می داند. ‏

پیش از این شهردار منطقه ی 11 با جلوگیری از ساخت این ساختمان در تاریخ 26 فروردین 1386 از سازمان ‏میراث فرهنگی خواسته بود در این مورد با مالک ملک فوق به توافق برسد. اما نتیجه ی این نامه تاکنون اعلام ‏نشده و شهرداری هم از آن اظهار بی اطلاعی میکند. ‏

از نظر دکتر محقق و همچنین به گفته ی مشاوران این انجمن، ادامه ی عملیات ساختمانی این برج و اساسا صدور ‏مجوز ساخت برای این برج که در ابتدا عنوان می شد 7 طبقه است بر خلاف مفاد قوانین 558 و 559 تعزیرات ‏حکومتی است. ‏

دکتر محقق در این باره خواسته ی خود را چنین مطرح می کند: “من از مسوولین شهرداری و میراث فرهنگی می ‏خواهم که نسبت به توقف این عملیات هر چه سریعتر اقدام عاجل و لازم را به عمل آورند”. ‏

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سال 1307 تاسیس شد و اولین اقدامی که انجام داد بهسازی آرامگاه فردوسی به ‏شکل امروزی بود. برگزاری نخستین کنگره ی بزرگداشت فردوسی، ساخت آرامگاه عطار نیشابوری، عمر خیام، ‏بابا طاهر، ابن سینا و انتشار کتاب ها و مجلات متعددی در این زمینه از دیگر کارهای این انجمن است. این انجمن ‏غیر دولتی بوده و از بودجه ی دولتی استفاده نمی کند. ‏

تجاوز به حریم این انجمن که در منطقه ی امیریه ی تهران قرار دارد سبب شده است که این انجمن جهت جلوگیری ‏از ساخت برج مذکور، اقدام به تشکیل یک گروه مشاوره ی حقوقی و کارشناسان مسایل تاریخی کند تا نسبت به ‏این تجاوز از طریق قانونی وارد عمل شود. این انجمن همچنین برای تنویر افکار عمومی و اطلاع رسانی در نظر ‏دارد در صورت ترتیب اثر ندادن مسوولین، با دعوت از رسانه های داخلی و خارجی، کنفرانسی خبری برگزار ‏کند و از نهادهای بین المللی در این رابطه مدد جوید. ‏