کارولا هویوس و خاویر بلاس و دانیل دامبی
توتال آخرین شرکت بزرگ نفتی است که درست چند روز قبل از اینکه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، قوانین جدید کنگره این کشور در مورد تحریم یکجانبه ایران را امضا کند، صدور بنزین خود به ایران را متوقف کرد.
این اقدام توتال درپی اقدام برخی دیگر از شرکتهای نفتی بزرگ چون بریتیش پترولیوم (بی.پی) و رویال داچ شل صورت گرفته که اعلام کردهاند از فروش بنزین به ایران خودداری می کنند.
هفته گذشته کنگره آمریکا، با اکثریت آرا، لایحه تحریمهای یکجانبه برای تحت فشار گذاشتن سیستم بانکی و انرژی ایران و همچنین “نقضکنندگان حقوق بشر” در ایران را تصویب کرد.
به موجب این قانون، برای شرکتهای غیرآمریکایی که در زمینه تامین بنزین برای ایران فعالیت کنند و بانکهای بینالمللی که با سپاه پاسداران و برنامه هستهای جمهوری اسلامی و آنچه واشنگتن بنگاه های حامی تروریسم میخواند ارتباط داشته باشند، مجازاتهایی در نظر گرفته شده است.
باراک اوباما و هیلاری کلینتون، وزیر خارجه دولت او، هر دو از این قانون حمایت کردهاند.
شرکت توتال از حدود یک ماه قبل، صادرات بنزین خود به ایران را قطع کرده است اما هنوز روشن نیست محمولههای بنزینی که ایران از قبل سفارش داده بود و اکنون انتقال آنها به ایران به خاطر تصویب قوانین جدید تحریم معلق مانده، چه سرنوشتی خواهند داشت.
به گفته برخی تاجران بینالمللی، ایران قادر خواهد بود بنزین کافی مصرفی خود را از راههای مختلف تامین کند، اگرچه مجبور است پول بیشتری برای این منظور بپردازد.
کریستف دو مارژوری، مدیرعامل توتال گفت که در ماه آوریل اگر دولت آمریکا این لایحه را تصویب کرده بود، فروش بنزین را به ایران قطع کرده بود.
با این حال، بعید به نظر میرسد که این تحریمها بتواند درهای بازارهای جهانی بنزین را کاملا بر روی ایران ببندد زیرا شرکتهای نفتی کوچک مستقر در دوبی و شرکتهای نفتی چینی، جایگزین توزیعکنندگان بزرگ محصولات پالایش شده نفتی مثل توتال، شل و بی.پی خواهند شد.
شرکتهای بزرگ نفتی مثل ویتول، گلنکور و ترافیگورا تاکنون نیمی از واردات بنزین ایران، یعنی 130 هزار بشکه در روز را تامین میکردهاند، اما از ابتدای امسال به خاطر وضع تحریمهای جدید و افزایش تنش سیاسی میان ایران و غرب، از فروش بنزین به ایران خودداری کردهاند.
از سوی دیگر به موازات تصویب قطعنامه جدید شورای امنیت علیه ایران و اعمال تحریمهای شدیدتر کنگره آمریکا، اتحادیه اروپا نیز به زودی شرکتهای اروپایی را از سرمایهگذاری در زمینه ساخت پالایشگاههای نفتی و بهرهبرداری از گاز طبیعی در ایران، ممنوع خواهند کرد.
ایران با اینکه یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده نفت است، اما به دلیل ظرفیت بسیار محدود پالایشگاههای نفتیاش، قادر به بهرهبرداری کامل و بهینه از محصولات نفتی مثل بنزین نیست و مجبور است یک سوم بنزین مصرفی مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر وارد کند.
با این حال مقامات ایرانی ادعا کردهاند که ایران میتواند در ظرف سه سال آینده از نظر تامین بنزین و محصولات نفتی دیگر خودکفا شود، اما آژانس بین المللی انرژی اتمی، این ادعای ایران را غیرمعقول میدانند.
http://www.ft.com/s/0/5879ec78-8251-11df-9467-00144feabdc0.html فایننشال تایمز، 28 ژوئن