پیمان حاجتی
حزب مشارکت به منظور تجلیل از هادی قابل، روحانی دگر اندیش که از یک ماه پیش در زندان به سر می برد، مراسمی تحت عنوان” اعتراض به ادامه تضییع حقوق شهروندان” برگزار کرد. در این مراسم حاضرین ضمن تجلیل از جایگاه سیاسی و فقهی این روحانی نواندیش و همچنین اعتراض به زندانی شدن وی، نسبت به بسته شدن فضای سیاسی کشور هشدار دادند.
این مراسم با پیام حجت الاسلام هادی قابل آغاز شد. قابل در این پیام ضمن تاکید براینکه” بر خود می بالم که فرزندی کوچک از این ملت بزرگم که خداوند توفیق عنایت فرمود تا اندک هزینه ای در این راه مقدس بپردازم “ از جمله می گوید: “بیش از یکصد سال است که ملت بزرگ و آزادیخواه ایران برای زدودن استبداد و استقرار دموکراسی و مردم سالاری، هزینه می پردازد. رمز پیروزی، آگاهی، اتحاد و مقاومت است. این سه عامل امکان پذیر نیست، مگر آنکه سازماندهی و تشکل را جدی بگیریم”.
قابل در ادامه پیام خود تاکید می کند که: “با نگاهی به تجربه های موفق دموکراسی و آزادیخواهی در جهان بر این حقیقت آگاه می‌شویم که احزاب و تشکل‌های سیاسی و صنفی اساس و زیر بنای دموکراسی است.ملت ایران هنگامی می‌توانند به اهداف عالیه خود برسند که امر تحزب و تشکل را جدی بگیرند. از قضا مخالفان هم بیشترین حمله و اتهام را متوجه تشکل‌ها و سازمان‌های پویا و منسجم می کنند، زیرا از آنها می‌هراسند”.
در این مراسم همچنین چند تن از فعالان سیاسی و زندانیان سابق به بیان دیدگاه های خود پرداختند و به فشارهای سیاسی اعتراض کردند.
حسن یوسفی اشکوری از جمله این سخنرانان بود. او که مدتی را در زندان به سر برده و همچون هادی قابل از پوشیدن لباس روحانیت ممنوع شده است در این مراسم ضمن استقبال از محتوای پیام هادی قابل، صدور چنین متنی در شرایط کنونی را “نشانی از بیداری و هشیاری و از سوی دیگر شهامت و شجاعت اخلاقی” او دانست.
اشکوری در ادامه به تشریح شرایط زندان و دادگاه ویژه روحانیت پرداخت و با اشاره به محدودیت‌ها و مشکلاتی که روحانیون دگراندیش با آن مواجهند، به حملات اخیر نسبت به آیت‌الله صانعی و پاره‌ای برخوردها با آیت‌الله منتظری اشاره کرد و خواستار دفاع اصلاح‌طلبان و دموکراسی‌خواهان از استقلال نهاد مرجعیت و روحانیت به عنوان ”ضروری جامعه و اصلی استراتژیک” شد.
در این مراسم همچنین مصطفی درایتی، دیگر روحانی اصلاح طلب و عضو حزب مشارکت نیز به بیان سخنانی پرداخت. او که از مدتی قبل مسؤولیت کمیسیون حقوق بشر این حزب را بر عهده دارد، در سخنان خود به هدف برپایی جلساتی از این دست پرداخت و گفت: “هدف از این جلسات دو چیز است اول اینکه یا دنبال این هستیم که تاثیر یا تخفیفی در زندان افرادی چون قابل ایجاد کنیم که خودم به دلیل نوع نگاه جریان مقابل به مسایل و حقوق شهروندان از چنین تاثیری مایوسم. اما اگر هدف از برگزاری این جلسات، ایفای وظیفه در قبال کسانی باشد که به خاطر فکر و عقیده به زندان افتاده‌اند، بجاست”.
در ادامه مراسم سیدابوالفضل موسویان، دیگر روحانی اصلاح‌طلب و عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه‌علمیه قم درانتقاد از محکومیت روحانی دربند گفت: “ما این را حق اولیه هر شهروند ایرانی می‌دانیم که بتواند دیدگاه‌ها و نظرات خود را مطرح کند. ضمن اینکه من فکر نمی‌کنم آقای قابل دیدگاه‌ها و نظرات خود را به طور کامل در برنامه‌ها و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایی که داشته، گفته باشد”.
اشاره موسویان به آن سخنرانی های قابل بود که در دادگاه ویژه روحانیت به عنوان مبنایی برای محکومیت او تلقی شده است.
موسویان در ادامه گفت: “این افتخاری برای هر انسان آزاده است که به دوراز چاپلوسی‌ها و نفاقی که متاسفانه در جامعه وجود دارد، دیدگاه خود را بیان کند و حاضر به پرداخت هزینه آن هم بشود”.
او با اشاره به ملاقات اخیر خود با قابل در زندان افزود: “چند روز پیش ایشان در ملاقات اظهار رضایت می‌کرد که توانسته وظیفه‌ای انجام دهد. او به من گفت که من در اینجا درس میدهم.”
جمهوری‌اسلامی و حقوق‌بشر
در ادامه این مراسم علیرضا علوی‌تبار، استاد دانشگاه ضمن تأکید براینکه مسؤولیت مسایل کشور متوجه کانون قدرت متمرکز است، اصلاح‌طلبان را به بازخوانی ایده “جمهوری‌اسلامی مبتنی بر ولایت‌فقیه” فراخواند وگفت: “این بازخوانی باید به شکلی باشد که ظرفیت‌های نظام سیاسی، با چهار سطح حقوق شهروندی شامل حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اقتصادی، حقوق اجتماعی و حقوق فرهنگی در تعارض نباشد”.
علوی تبار که اخیرا نظریاتش بحث های بسیاری را برانگیخته، معتقد به بازخوانی و ارائه تعریفی جدید بر مبنای جمهوری اسلامی و منطبق بر حقوق بشر است. از نظر او جمهوری اسلامی بسترهایی کاملا دموکرات دارد که از سوی قدرت متمرکز مبدل به بستر های خشونت شده اند.او در سخنرانی شب های قدر در حسینیه ارشاد نیز فقه را موتوری برای دموکراسی و توسعه سیاسی معرفی کرده بود.
غیر قابل فهم
عباس عبدی دیگر سخنران این جلسه بود که با تکیه بر مطالعاتی که در پرونده قابل داشته، به ارائه تحلیلی حقوقی از آن پرداخت.
وی با انتقاد از روند فعلی پرونده قابل و به ویژه پرونده سه دانشجوی دانشگاه امیرکبیر، این نوع برخوردها را علاوه بر تطابق نداشتن با اصول قانونی و حقوقی، “غیرقابل فهم” خواند و از رویه شدن چنین اقداماتی ابراز نگرانی کرد.
روحانی حزبی
در ادامه این جلسه علی شکوری‌راد، دیگر عضو حزب مشارکت به نمایندگی از سوی شورای مرکزی این حزب سخن گفت و از جمله اظهار داشت: “قابل صرفا به دلیل آنکه در کسوت روحانیت وارد فعالیت حزبی شده بود و این اقدام او می‌توانست به الگویی برای دیگران تبدیل شود، با این برخورد مواجه شده است”.
شکوری‌راد آنگاه با انتقاد از حکم خلع لباس قابل گفت: “او نه تنها از لباس روحانیت چیزی کم نکرد، بلکه به آن افزود”.
در این مراسم بسیاری از چهره های سیاسی، دینی و فرهنگی ـ از جمله هاشم آقاجری، احمد منتظری، خانواده منصور اسانلو ـ و بسیاری از دوستان روحانی هادی قابل حضور داشتند. علاوه بر این یکی از اعضای هیأت مدیره سندیکای اتوبوسرانان هم در این نشست، گزارشی از وضعیت اسانلو و سایر اعضای این سندیکا ارائه کرد.