رسانه‌ای شدن و سپس تایید خبر آزار جنسی دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده واکنش‌های بسیاری را برانگیخت و کار را به آنجا رساند که علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد علی جنتی گفت تا زمانی که افراد مجرم در حادثه فرودگاه جده مجازات نشده‌اند، حج عمره متوقف خواهد شد و همه پروازهای عمره هم به حالت تعلیق درمی آید.
حالا پس از جند روز ستاد حقوق بشر قوه‌قضاییه در بیانیه‌ای اعلام کرده “تعرض” به دو نوجوان ایرانی در عربستان سعودی بر اساس “فتوای یکی از شیوخ و امامان جماعت جده” بوده و بخشی از “یک روند سیستماتیک و بسیار خطرناک” است. در این بیانیه آمده : “ما نمی توانیم حادثه تاسف بار فرودگاه جده را صرفا یک اتفاق تخلف آمیز یک یا دو مامور امنیتی تلقی کنیم.”
پیش از این برخی وبسایت‌های خبری هم به نقل از روزنامه الصباح چاپ کویت نوشته بودند که “یکی از ماموران دستگیرشده سعودی اعتراف کرده که این عمل را به تشویق شیخ ابومرزوق امام جماعت مسجد جامع جده انجام داده است.”
پس از گذشت چند روز از تایید خبر “تعرض” به نوجوانان ایرانی فضای جامعه ملتهب است و نمود آن را علاوه بر تجمع اعتراضی روبه‌روی سفارت عربستان سعودی، می‌توان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دید؛ واکنش‌هایی که گاه با درون‌مایه‌های نژادپرستانه به تحقیر اعراب می‌پردازد.در چنین فضایی برخی کاربران هم به انتقاد از رویه‌ای که آن را “نژادپرستانه” و “حاوی توهین‌های قومی و مذهبی” می‌دانند، پرداخته‌اند.
واکنش‌های نژادپرستانه اما به کاربران شبکه‌های مجازی محدود نشده و به مسئولان هم کشیده شده است. محمد تقی رهبر، امام جمعه اصفهان هم در گفت‌وگویی با وب‌سایت نامه‌نیوز گفته است: “ملت ایران با آن عظمت و بزرگی مورد تحقیر یک مشت سوسمارخور قرار می‌گیریم که اکنون صاحب فرهنگ کشتار مردم و جنایت و بداخلاقی‌ها علیه مسلمانان شده اند.”
هواپیماها خالی می‌روند تا مسافران را برگردانند
ستاد حقوق بشر قوه‌قضاییه در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه ۲۵ فروردین ماه منتشر کرده از دولت عربستان سعودی خواسته “علاوه بر پایبندی به تعهدات اسلامی خود نسبت به زائران بیت الله الحرام، با توجه به کنوانسیون بین المللی حقوق کودک، تعهدات بین‌المللی خود را نیز محترم شمارد و فرا‌تر از دو مامور خاطی، با همه کسانی که انجام این‌‍‌‌گونه افعال را در جامعه عربستان تبلیغ، ترویج و حمایت می‌کنند برخورد قاطع و پیش‌گیرانه داشته باشد.”
این ستاد در پایان بیانیه خود یادآور شده است: “طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس مواد ۴۴ و ۴۵کنوانسیون بین المللی حقوق کودک این حق را برای خود محفوظ می داند که این حادثه خطرناک و کریه را از طریق مکانیزم‌های بین المللی به طور قاطع پیگیری کند.”
بیانیه ستاد حقوق بشر قوه قضاییه آخرین واکنش مسئولان جمهوری اسلامی به ماجرای فرودگاه جده است. پیش از آن وزیر فرهنگ با اعلام خبر لغو سفر حج عمره در ایران، دلیل اتخاذ این تصمیم را “خدشه‌دار شدن حیثیت عمومی ملت ایران” و “خواست عمومی ملت” عنوان کرده بود. علی جنتی همچنین رفتارهای بدی را که پیش از این ماموران سعودی با زائران ایرانی و روحانیان کاروان‌ها داشته‌اند، دلیل دیگر اتخاذ چنین تصمیمی عنوان کرده بود.
پس از آن مدیرعامل ایران‌ایر با بیان اینکه پروازهای عمره از ساعت صفر امروز(۲۵ فرودین ماه) متوقف شده، گفت: “در حال حاضر طبق برنامه هواپیماها بدون مسافر به عربستان اعزام می‌شوند تا زائران حاضر در عربستان را به ایران برگردانند.”
فرهاد پرورش به خبرگزاری فارس گفته است: “شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران روز گذشته دو پرواز به جده داشت که هر دو پرواز تقریباً با یک‌دوم ظرفیت به عربستان اعزام شد.”
مدیرعامل ایران‌ایر معتقد است: “دلیل کاهش تقاضای سفر به حج عمره در ایام اخیر این است که اولاً صدور ویزای عربستان محدود شده است و ضمن اینکه احتمال می‌دهیم بسیاری از زائران، از انجام این سفر انصراف دادند و در اعتراض به عمل غیراخلاقی کارکنان فرودگاه جده، از سفر به عربستان امتناع ورزیدند.”
اقدامات مقامات جمهوری اسلامی البته از سوی طرف عربستانی بیپاسخ نمانده است.هم‌زمان عربستان سعودی هم از صدور ویزا برای زائران ایرانی حج عمره خودداری کرده و به یک هواپیمای مسافربری ایرانی هم که از اصفهان عازم جده شده بودبه بهانه “نداشتن استانداردهای اروپایی پرواز” اجازه فرود نداد و مسافران به ایران بازگشتند.
یک اتفاق و چند ابهام
در این میان ابهاماتی هم در خصوص ماجرای فرودگاه جده وجود دارد. ابتدا سخنگوی وزارت امور خارجه با لفظ “شبه تجاوز” به دو نوجوان ایرانی خبر داد، سپس برخی رسانه‌ها و نمایندگان مجلس از عنوان “تجاوز” استفاده کردند ،اما بعد نماینده قم به صحبت خود با والدین این دو نوجوان استناد کرد و توضیح داد که تجاوزی رخ نداده بلکه بحث آزار و اذیت در میان بوده است. رییس سازمان حج و زیارت هم مدعی بود که این دو نوجوان در مقابل اقدام به تجاوز ماموران عربستانی مقاومت کرده و ماموران متخلف موفق به تجاوز نشده‌اند. حالا خانواده‌ها هم می‌گویند که “حرف‌های تکراری زده شد و خانواده ها هم مثل سایر مردم این صحبت ها را در رسانه ها دیدند.” یکی از اعضای خانواده این دو نوجوان با اشاره به شایعه خودکشی یکی از این نوجوان گفته است: “شایعاتی که در مورد خودکشی آن ها مطرح می شود، این جوک‌هایی که در فضای مجازی منتشر می شود، واقعا ناراحت کننده است. به هر حال این نوجوانان نیز به فضای مجازی دسترسی دارند، این جوک‌ها را می‌بینند. نباید کاری کرد که زندگی برای آن‌ها دشوار شود.”
