اهمیت حضور سوریه

نویسنده

anapolice.jpg

محمد محسن ‏

سوریه اعلام کرد در کنفرانس صلح خاورمیانه شرکت خواهد کرد. به این ترتیب سوریه به ن سعودی و سایر ‏کشورهای عرب شرکت کننده در این کنفرانس ملحق شد که از در ایالات متحده آغاز به کار خواهد کرد. این ‏تغییر موضع سوریه، برای دستگاه دیپلماسی بوش یک پیروزی قلمداد می شود. ‏

سوریه، که از گروه های مخالف صلح فلسطین و اسراییل حمایت می کند، اعلام کرده معاون وزیر خارجه ‏خود را عازم این کنفرانس می کند که تا روز سه شنبه در آناپولیس مریلند ادامه خواهد داشت. در مقابل به ‏سوریه قول داده شده که موضوع اشغال بلندی های جولان هم، که از سال 1967 از آن کشور جدا شده، در ‏دستور کار این کنفرانس قرار گیرد. ‏

کنفرانس آناپولیس که اولین بار با سر و صدای زیاد از سوی کاندولیزا رایس، وزیر خارجه ایالات متحده، ‏اعلام شد به مذاکره برای رسیدن به یک معاهده صلح با هدف پایان دادن به مناقشه فلسطین- اسراییل خواهد ‏پرداخت. قرار است در این معاهده هر دو کشور خود را به اجرای مصوبات مندرج در اولین مرحله از ‏توافقات، موسوم به نقشه راه، متعهد سازند.‏

حضور کشورهای مهم عرب که اکنون شامل سوریه هم می شود، به عنوان وسیله ای برای تایید و حمایت ‏اعراب از محمود عباس، رهبر فلسطینیان، و دستیابی به صلح محسوب می شود. اعراب به اسراییل قول داده ‏اند که صلحی فراگیربوحود خواهد آمد که در آن به رسمیت شناختن دولت یهود هم ملحوظ شده است. در عین ‏حال، این صلح فراگیر باید راه حلی هم برای مساله اشغال بلندی های جولان پیدا کند. ‏

نکته قابل توجه این است که اگر سوریه وارد این مذاکرات نمی شد، خود را از جهان عرب منزوی می ‏ساخت. همین الان هم سوریه که تحت حاکمیت اقلیت شیعه بوده و به عنوان هم پیمان یک کشور غیر عرب- ‏ایران - شناخته می شود، به نوعی از سایر اعراب دور افتاده است. سوریه از حزب الله، مشتری پر و پا ‏قرص ایران در جنوب لبنان، و نیز حماس و جهاد اسلامی در داخل فلسطین حمایت می کند. همه این گروه ها ‏مخالف توافق صلح فلسطین – اسراییل و یا حتی حق وجود اسراییل هستند. ‏

مشیر المصری، سخنگوی حماس در غزه، روز یکشنبه اعلام کرد: “هر گونه دستاورد کنفرانس آناپولیس از ‏سوی مردم فلسطین به رسمیت شناخته نخواهد شد. هیج کس اجازه ندارد حقوق ما را زمین بگذارد. ما ‏حاضریم برای دفاع از آن، جان خود را بدهیم.“‏

اعلام آمادگی سوریه درخبر کوتاهی از سوی آژانس خبری عرب وابسته به دولت سوریه اعلام شد. در این ‏خبر ضمن حضور این کشور، از اعزام نمایندگان سوریه به سرپرستی فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه، ‏خبر داده شد. ‏

خانم میری ایسین، سخنگوی نخست وزیر اسراییل – ایهود اولمرت- گفت: “حضور عربستان و سوریه اتفاقی ‏مهم و یک پیروزی برای آمریکا است.” در حالیکه سوریه از اعزام وزیر امورخارجه اش خودداری کرده ‏است، خانم ایسین می گوید از نظر اسراییل سطح نماینده ارسالی از نفس حضور سوریه بسیار کم اهمیت تر ‏است. ‏

ایسین در این باره گفت: “حماس مخوف است. برای همین است که ما خشنودیم.” او درباره نتایج این کنفرانس ‏گفت: “ما امیدواریم اما خوش بین نیستیم.“‏

مارک رگو، سخنگوی وزارت خارجه اسراییل، اعلام کرد سوریه با قبول لغو یک گردهمایی “ضد کنفرانس ‏آناپولیس”، در عوض تصمیم به شرکت در آن گرفته است. او گفت: “در گفتمان اسراییل – اعراب، سوریه از ‏اهمیت خاصی برخوردار است. خیلی بهتر می شد اگر این موضوع می توانست باعث چرخش موضع سوریه ‏از نزدیکی به ایران به سمت نزدیکی با عربستان و مصر به عنوان پیشروان اعراب سنی شود.” ‏

این کنفرانس پس از انجام دیدارهای جداگانه بوش با ایهود اولمرت و محمود عباس و مراسم ضیافت پر زرق ‏و برق شام در وزارت خارجه، از روز دوشنبه شروع به کار خواهد کرد. روز سه شنبه در آناپولیس، این دو ‏رهبر دیدار محرمانه ای خواهند داشت و سپس به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت. بعد از صرف نهار، سه ‏جلسه متوالی برگزار خواهد شد: صلح دوجانبه اسراییل – فلسطین، تلاش های تونی بلر-نخست وزیر سابق ‏بریتانیا- برای کمک به فلسطینیان در تشکیل اقتصاد و موسسات دولتی، و سرانجام مسایل منطقه ای شامل ‏بلندی های جولان و لبنان.‏

روز چهارشنبه هم آقای بوش دیدارهای جداگانه ای با عباس و اولمرت برگزار نموده و به موضوعات دیگری ‏از مساله اسراییل نظیر ایران مسلح به قوای هسته ای، خواهد پرداخت.‏

روز یکشنبه، خانم زیپی لیونی – وزیر خارجه اسراییل- با خانم کاندولیزا رایس و نیز مذاکره کننده فلسطین- ‏احمد غوری- دیدار و بر روی تنظیم یک بیانه مشترک تا پیش از پایان دیدار آناپولیس کار خواهند کرد. این ‏بیانیه که به عقیده خانم رایس ایده آمریکا نبوده است، به نظر می رسد مشکل ساز شده باشد. در صورت ‏تدارک چنین بیانیه ای، متن آن بیشتر شامل وعده برداشتن قدم های بعدی خواهد بود تا خلاصه ای از ترکیب ‏توافق نهایی.‏

خانم لیونی با تمجید از حضور اعراب در این کنفرانس گفت: “حتی یک نفر از فلسطینی ها هم نمی تواند بدون ‏حمایت اعراب به توافق برسد.“‏

برقراری صلح نیاز به قبول شرایطی از سوی هر دو طرف را ایجاب می کند. ضمناً باید به موضوع آینده ‏آوارگان فلسطینی، وضعیت نهایی اورشلیم و نیز احتساب مسلمانان و یهودیان به عنوان مساله فرا ملی پرداخته ‏شود.‏

در اسراییل، اعلام مشارکت سوریه، واکنش های سیاسی را به همراه داشته است. گیلاد اردان، از حزب ‏مخالف دولت- لیکود، به رادیو اسراییل گفت شرکت سوریه در این کنفرانس ثابت می کند “همه کاری که ما ‏داریم می کنیم بازی با چشمان بسته است که در آن حتی یک کشور حامی تروریسم مانند سوریه هم امکان ‏حضور دارد.” او درباره کنفرانس گفت: “آخر کار، این اسراییل است که باید همه هزینه ها را بپردازد.“‏

ران کوهن هم از حزب چپ گرای مرتز گفت: “من فکر می کنم اسراییل باید آمدن سوریه به پای مذاکره را به ‏عنوان یک فرصت در نظر بگیرد. باید باب گفتگوهای دیپلماتیک با سوریه و لبنان را برای جلوگیری از ‏وقوع یک جنگ دیگر باز کرد و احتمالاً پیشبرد ما به سوی صلح و نیز منزوی ساختن ایران را دنبال نمود.“‏

منبع: نیویک تایمز – 26 نوامبر ‏