در حالی که پیش از این، رهبر جمهوری اسلامی، محمود احمدی نژاد و حامیانش از طرح هدف مندی یارانه ها به عنوان یکی از افتخارات نظام یاد می کردند، برخی نمایندگان مجلس ضمن انتقاد از گرانی ها، تصمیم دولت برای توقف اجرای فاز ودوم این طرح را عاقلانه دانسته و گفته اند که در صورت آغاز فاز دوم این طرح، مردم بدبخت خواهند شد.
در همین حال مهدوی کنی، رییس مجلس خبرگان در دوازدهیمن اجلاس این مجلس خواستار توجه دولت به معیشت مردم شد و گفت: “در وضعیتی که دشمنان نظام از کشورهای غربی و اروپایی گرفته تا فعالان سیاسی و اقتصادی مارا تحت فشار گذاشته اند دولت باید سریع تر به ساماندهی وضعیت معیشت مردم بپردازد. این انقلاب صرفا به این خاطر به وجود نیامد که مردم ما با ایمان بشوند بلکه دنیا و آخرت مردم با هم هدف این انقلاب بود. نکته بعدی این که دولت برای رسیدن به این هدف باید از نخبگان و فرهیختگان کمک بگیرد. مسئله دیگر این است که فعالان سیاسی و اقتصادی خارج دولت باید با هم صدایی کمک کنند که این کشتی به ساحل برسد اگر قرار باشد ما همدیگر را خنثی کنیم به جایی نمی رسیم. کسانی که فعال اقتصادی هستند باید در این برهه به سودهای شخصی خود کمتر فکر کنند، این مسئله قناعت است که در اسلام مطرح شده است”.
عبدالرضا عزیزی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس، در این زمینه گفته است که “اگر فاز دوم قانون هدفمندی با شیوه اجرای دولت آغاز شود، مردم بدبخت می‌شوند و عاقلانه‌ترین کار دولت، همین اجرایی نکردن فاز دوم هدفمندی در شرایط فعلی بود”. این نماینده مجلس همچنین اضافه کرده که “افزایش قیمت‌ها کمر مردم را شکسته و باعث نارضایتی آن‌ها شده”.
در تحولی دیگر احمد بخشایش، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم، با اشاره به این که “ گرانی‌ها ناشی از ضعف نظارت و عملکرد ضعیف دولت در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است”، از “عدم آینده‌نگری و عدم مدیریت صحیح در اقتصاد” به عنوان دلایل اصلی گرانی یاد کرده و مدعی شده است که “مدیران اقتصادی در مدیریت و برنامه‌ریزی برای تورم برنامه مشخصی ندارند”.
وی همچنین با اشاره به امکان آغاز فاز دوم هدف مندی یارانه ها، گفته: “مردم باور دارند اگر فاز دوم هدفمندی اجرا شود قیمت‌ها به صورت نجومی افزایش پیدا می‌کند”.
پیش از این امکان اجرای فاز دوم طرح هدف مندی یارانه ها باعث درگیری میان نهادهای مختلف جمهوری اسلامی شده بود. مجلس، برخی نهادهای نظارتی و حتی بانک مرکزی مخالف اجرای این طرح بوده و می گفتند که در صورت اجرایی شدن آن، نرخ تورم در کشور به شدت بالا خواهد رفت.
قانون هدفمندی (حذف) یارانه ها در مجلس هشتم به ریاست وی و اکثریت اصولگرایان با دستور آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی و دخالت نهادهای نظامی امنیتی و برخلاف نظرات کارشناسان و منتقدان تصویب شد. غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون “طرح تحول اقتصادی” در مجلس هشتم یکسال پس از اجرای قانون حذف یارانه ها (زمستان سال گذشته) گفته بود: “رهبری مستقیماً به من فرمودند «کاری کنید رئیس جمهور زیر بار اجرای این قانون برود و دست و دلش گرم اجرای این قانون بشود». با اقدامات مجلس، رئیس جمهور زیر بار اجرای این قانون رفت”.
علی لاریجانی در زمان ریاست بر مجلس هشتم نامه‌ای خطاب به رهبر جمهوری اسلامی نوشته و خواستار توقف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شده بود. وی همچنین در صحن علنی مجلس گفته بود که مجلس “نمی‌تواند با طرح‌های غیر کارشناسی که طوفان تورم ایجاد می‌کند، نظیر وضعیتی که در چند ماه گذشته رخ داد و ثروت مردم را تقلیل داد، موافقت کند”. وی با انتقاد از روش اجرای مرحله اول حذف یارانه ها از سوی دولت احمدی نژاد گفته بود: “وقتی مجلس در بحث هدفمندی یارانه‌ها اصرار داشت که ۳۰ درصد درآمد به تولید کشور کمک شود یا با شیب ملایمی این مسیر طی شود یک سلیقه تاکتیکی نبود بلکه از سر بررسی عمیق کارشناسی این تصمیم گرفته شد که تولیدکنندگان دامی، کشاورزی و صنعت با وضعیت فعلی مواجه نشوند.” مرکز پژوهش‌های مجلس نیز همان زمان در گزارشی نوشته بود که اجرای این طرح می‌تواند تورم را به بالای ۶۰ درصد برساند.
سایت الف - متعلق به احمد توکلی – نوشته بود که علاوه بر علی لاریجانی٬ سازمان بازرسی کل کشور نیز نامه‌ای درباره طرح هدفمندی به رهبر جمهوری‌اسلامی نوشته بود: “ما در مورد موضوعات مختلف به ویژه هدفمندسازی یارانه‌ها گزارش‌های متعددی را تهیه کرده‌ایم که یکی از مراجع گیرنده ما دفتر رهبری بوده است”.
هم زمان با این اعتراضات محمدرضا فرزین، دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها، از قطعی بودن اجرای فاز دوم طرح هدفمندی بر اساس قانون خبر داده و در عین حال گفته بود: “قانون تاکید دارد که فاز دوم هدفمندی یارانه های در سال جاری اجرا می شود، اما زمانی برای آن معین نکرده است. ستاد هدفمندی یارانه‌ها در حال مطالعه برای زمان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌هاست”. گرچه در نهایت سخنان شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد، به نوعی پایانی بر درگیری ها بود: “اجرای گام قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به معنای اصلاح یا افزایش قیمت‌ها اساسا از دستور کار خارج شده است، کارهای زیرساختی صورت می‌گیرد اما گام دوم هدفمندسازی یارانه‌ها با تلقی افزایش قیمت از دستور کار خارج شده است”.
با وجود اعلام توقف این طرح، بحث گرانی همچنان در میان مسوولان وجود دارد. تاکنون بارها مسوولان مختلف نسبت به گرانی در کشور انتقاد کرده و خواستار رفع آن شده اند. اعضای دولت احمدی‌نژاد تحریم‌های اقتصادی را عامل گرانی‌ها می‌دانند٬ این در حالی است که برخی از مسوولان معتقدند که مدیریت اقتصادی دولت مشکل دارد و عامل بروز مشکلات است. در همین حال برخی از نمایندگان مجلس نیز اطرافیان احمدی‌نژاد - که از آن‌ها با عنوان جریان انحرافی یاد می‌کنند - را عامل اصلی گرانی‌ها می‌دانند.
در ماه‌های گذشته بسیاری از ائمه جمعه از دولت محمود احمدی‌نژاد به دلیل ناتوانی در مهار قیمت کالاها٬ انتقاد کرده بودند. دامنه‌ی این اعتراضات همچنین به برخی از مراجع تقلید نزدیک به حکومت نیز کشیده شد تا آنجا که محمدرضا میرتاج‌الدینی٬ مسوول امور روحانیت در دولت٬ خبر داد که “قرار است یک تیم از اعضای اقتصادی کابینه، به بیت مراجع برود و وضعیت اقتصادی کشور را برای آنان تشریح کند”.
سایت تابناک – نزدیک به محسن رضایی – در یادداشتی ضمن انتقاد از گرانی ها، دولت و مجلس را متهم کرده که کاری برای چاره یابی انجام نمی دهند: “جلسه گذاشتن و حرف زدن، چاره درد گرانی‌ها نیست”. این سایت همچنین تشکیل کمیته مشترک بین مجلس و دولت برای کنترل افزایش بهای کالاها را بی فایده و تنها دستاورد آن برای مردم را “ مشتی حرف و حدیث ریشه‌یابی‌های بی‌ثمر” دانسته است.
موج گرانی ها باعث آن شده است که بنا بر گزارش رسانه ها اصول گرا، بسیاری از کالاها از جمله لبنیات از سبد خرید مردم حذف شود. سایت “فردا” در گزارشی از حذف پنیر، ماست، کره و شیر از سبد خرید بسیاری از خانواده‌ها به دلیل افزایش افسار گسیخته قیمت فرآورد‌ه‌های لبنی در ایران خبر داد.
این سایت نزدیک به سردار طلایی، نوشته است که قیمت فرآورد‌ه‌های لبنی در روز‌های اخیر به طور غیرعادی افزایش یافته به طوری که کنترل بازار لبنیات از دست مسئولان آن خارج شده است: “بسیاری از افراد کم درآمد به دلیل این گرانی‌های بی‌رویه، عملا قدرت خرید لبنیات را نداشته و به بیانی دیگر پنیر، ماست، کره و شیر را از سبد خرید خانواده خود حذف کرده‌اند”.
در همین حال خبرگزاری فارس به نقل از محمدرضا اسماعیلی٬ رئیس اتحادیه تعاونی‌های تولید کنندگان فرآوردهای لبنی پاستوریزه از افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت شیر طی یک سال گذشته خبر داد: “سال گذشته قیمت شیر ۳۸۰ تومان بود و اکنون قیمت میانگین آن ۱۲۵۰ تومان است”.
