اسفندیار صفاری
فعالان حقوق بشر در مناطق آذری نشین از افزایش فشار بر فعالان اجتماعی و فرهنگی در این استان ها خبر می دهند. در همین راستادر حالی که صالح کامرانی، عبدالله عباسی جوان، سعید متین پورو جلیل غنی لو در زندان به سر می برند، برخی از اعضای خانواده این افراد نیز دستگیر شده اند.
کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان (آسمک) با انتشار گزارشی علاوه بر فشارهای وارده بر دهها روزنامه نگار، فعال سیاسی و حقوق بشر، وکیل دادگستری، استاد دانشگاه و اعضای سازمانهای غیر دولتی از موارد جدیدی از توقیف نشریات و پلمپ دفاتر مراکز فرهنگی- هنری و موسسه های غیر دولتی،و صدور احکام جدید و وضعیت وخیم زندانیان عقیدتی در استان های آذربایجان خبر داده است.
فشار بر فعالان استان های آذری نشین از خرداد 85 و به دنبال اعتراضات عمومی که به بهانه چاپ کاریکاتوری در روزنامه ایران با بازداشت صدها نفر، از جمله ده ها روزنامه نگار محلی در این مناطق شدت گرفت، در دو سال و نیم گذشته کماکان ادامه داشته است.
در سال جاری نیز ابتدا در اوایل خرداد ماه سعید متین پور، جلیل غنی لو و بهروز صفری از روزنامه نگاران و فعالان اجتماعی بازداشت شدند. پس از آن صالح کامرانی وکیل دادگستری بازداشت شد و نفر بعدی عبدالله عباسی جوان، استاد دانشگاه بود که 28 مرداد در منزل خود بازداشت و کامپیوتر و قسمتی از کتابها و وسایل شخصی او ضبط شد. جواد حسن پور یکی دیگر از فعالان اجتماعی نیز از 12 شهریور در اهر بازداشت شد.
اما در طول یک ماه گذشته فشار بر خانواده بازداشت شدگان نیز افزایش یافته است تا جائی که علیرضا متین پور برادر سعید متین پور و لیلا حیدری همسر بهروز صفری نیز از ۶ شهریور ماه دستگیر شدند وهم اکنون در زندان زنجان به سر می برند. همزمان سعید متین پور و صالح کامرانی و عبدالله عباسی جوان به زندان اوین در تهران منتقل شده اند.
سازمان دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان در این مورد اعلام کرده:تهدید و بازداشت خانواده زندانیان به دلیل انتشار اخبار اعضای بازداشت شده خانواده های شان به رسانه ها و نهادهای حقوق بشری صورت گرفته است. مینا اصغری همسر صالح کامرانی وکیل دادگستری از ممنوع الملاقات بودن همسرش خبر داده و گفته که او حتی مجاز به تماس تلفنی با خانواده خود نیست. خانم اصغری اعلام کرده که نگران سلامت همسرش است که از بیماری قلبی رنج می برد.
توقیف موسسات فرهنگی و مطبوعاتی
دفتر مرکز تحقیقات علمی- فرهنگی “بیلیم یولو”(راه دانش) به مدیریت حمید شافعی فعال سیاسی و فرهنگی با سابقه آذربایجان که سنی مذهب است نیز روز هفدهم مهرماه پلمپ شد.
هنوز علت پلمپ این نهاد غیردولتی که با مجوز استانداری آذربایجان غربی تاسیس شده، عنوان نشده است. موسسه بیلیم یولو که از سال 82 در زمینه فرهنگ و ادب آذربایجان فعالیت می کند پیش از این نیز بارها با تهدید توقف فعالیت ها از سوی اداره اماکن نیروی انتظامی استان آذربایجان غربی و اداره اطلاعات این شهر مواجه بوده است.
این دومین نهاد آذری است که در هفته های اخیر تحت فشار قرار گرفته؛ دو تن از اعضای هیأت موسس مؤسسه غیردولتی “اورین” خوی به نام های ابراهیم جعفرزاده و شیرزاد حاجیلو هم مدتی پیش به اتهام فعالیت علیه امنیت ملی از سوی دادگاه انقلاب خوی به یک سال حبس تعزیری محکوم شدند.
ماهنامه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی “دیلماج” که به زبانهای ترکی و فارسی در تبریز منتشر می شد نیز در سوم مهر ماه توقیف شد. حکم توقیف این هفته نامه بدون دریافت اخطار قبلی به صاحب امتیاز و مدیر مسئول ماهنامه، علیرضا صرافی ارائه شده‌است.
از سوی دیگر محمد رضا خادم شمس، صاحب امتیاز و مدیر مسئول هفته نامه صدای ارومیه گفته که هیچ جوابی به اعتراضات او در مورد لغو پروانه هفته نامه صدای اورمیه داده نشده است. بعد از اینکه مسئول امور مطبوعات اداره کل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی با تماس تلفنی از خادم شمس خواست به استناد اعلام هیات نظارت بر مطبوعات، شماره بعدی هفته نامه منتشر نشود و با اینکه دستور کتبی هیات نظارت بر مطبوعات مبنی بر لغو امتیاز هفته نامه به استناد تبصره ماده ۱۱ قانون مطبوعات در تاریخ ۲۹ تیرماه به وی ابلاغ شد،هنوز هیچ گونه دلیل مشخصی که بتواند موجبات قانونی لغو پروانه هفته نامه را فراهم کند به او ابلاغ نشده است.
آموزشگاههای موسیقی آذری نیز از فشارها مصون نمانده است. در همین زمینه آموزشگاه موسیقی آذربایجانی که از سالها قبل توسط هنرمند مشهور تبریزی حسن دمیرچی اداره می شد،از سوی اداره اماکن استان آذربایجان شرقی پلمپ شده است.
پلمپ این آموزشگاه در حالی صورت می گیرد که طبق حکم دیوان عالی کشور حکم قبلی مبنی بر لغو مجوز فعالیت این آموزشگاه باطل شده بود. حسن دمیرچی که خرداد ماه 85 نیز بازداشت و مدتی زندانی بود، و مدیر این آموزشگاه طی نامه ای سرگشاده اقدام اداره اماکن را غیر قانونی دانسته و به آن اعتراض کرده است.
سازمان دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان (آسمک) در گزارش خود همچنین خبر داده که چهار تن از پیروان مسلک اهل حق که از اهالی روستای “اوچ تپه” قوشاچای (میاندوآب) هستند در زندان ارومیه در وضعیت بسیار نامناسبی به سر می برند. اهل حق آذربایجان که ازطرف مردم منطقه “علی اللهی” نیزخوانده می شوند از تبعیضهای مذهبی بسیاری رنج می برند.