همزمان با دستور حکومت اقلیم کردستان برای عقبنشینی نیروهای نظامی احزاب کرد ایرانی از جبهه جنگ علیه گروه “دولت اسلامی”، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتگو با خبرنگاران، آن دسته از نیروهایی را که تحت امر جمهوری اسلامی نیستند”تروریست” خواند.
محمدجواد ظریف که برای ملاقات با رهبران سیاسی عراق به این کشور سفر کرده، در سومین سفر خود به بغداد و نخستین سفر به پایتخت حکومت اقلیم کردستان عراق، در اربیل با مسعود بارزانی، رئیس این حکومت و در سلیمانیه با جلال طالبانی رهبر حزب اتحادیه میهنی کردستان و رئیس جمهور سابق عراق دیدار کرد.
ظریف در دیدار با مسعود بارزانی با تاکید بر ضرورت ادامه مناسبات ایران با عراق و اقلیم کردستان گفت: “مبارزه با تروریسم تا شکست قطعی آن باید به شکل همه جانبه باشد و کشورها و نهادهای منطقهای و فرامنطقه ای مسوولیت خود را در این زمینه ایفا کنند.”
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در همین سفر در گفتگو با خبرنگاران تاکید کرده که ایران در عراق نیروی نظامی ندارد، ولی آماده کمک به عراق و کردستان است.
به گزارش خبرگزاریهای کردستان عراق مسعود بارزانی، ٰرئیس اقلیم کردستان عراق هم در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه گفته است: “جمهوری اسلامی از اولین کشورهایی بود که برای پیشمرگه سلاح فرستاد.”
در همین راستا روز دوشنبه، ۳ شهریورماه، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور جمهوری اسلامی هم گفته بود: “اخیرا که داعش به کردستان عراق حمله کرد، مسئولان کردستان درخواست کمک از ایران داشتند و جمهوری اسلامی علاوه بر ارائه مشاوره، نیروهای آنان را ساماندهی کرد.”
بعد از تحولات اخیر عراق، روابط اقلیم کردستان با جمهوری اسلامی به سردی گرایید، اما با سفر ظریف و اظهارات مسعود بارزانی درباره کمک تسلیحاتی ایران به اقلیم کردستان عراق به نظر میرسد روابط دو طرف بهبود پیدا کرده است.
از اولین روزهای حمله نیروهای گروه “دولت اسلامی” (داعش سابق) به مناطق کردنشین خارج از محدوده اقلیم کردستان، بسیاری از احزاب کرد مانند حزب کارگران کردستان، حزب دمکرات کردستان ایران، حزب دمکرات کردستان و سازمان خبات برای کمک به نیروهای پیشمرگه، در جبهههای جنگ مستقر شدند.
با این حال چند روز پس از انتشار اخبار مربوط به این حضور، گزارش شد که نیروهای احزاب کرد ایرانی با دستور سردار قاسم سلیمانی به اردوگاه های خود بازگشتهاند.
تحلیل خبرنگار روز از این اتفاق را اینجا بخوانید.
یک هفته پس از انتشار اخبار مربوط به جلوگیری از حضور احزاب کرد ایرانی در جبهههای جنگ با گروه “دولت اسلامی”، حزب کومله کردستان و کومله زحمتکشان کردستان، که هر دو از احزاب ایرانی مخالف جمهوری اسلامی هستند، اعلام کردند بیش از ۱۵۰ نیروی نظامی آنها برای مقابله با دولت اسلامی و کمک به نیروی پیشمرگه اقلیم کردستان عراق در محور کرکوک مستقر شدهاند.
روز سهشنبه، ۴ شهریورماه اما همزمان با سفر محمدجواد ظریف به اقلیم کردستان عراق، خبرگزاری رووداو اعلام کرد که نیروهای کومله پس از چند روز حضور در جبهه جنگ علیه دولت اسلامی، نیروهای خود را از کرکوک عقب کشیدهاند.
این خبرگزاری نوشته است پیشمرگههای کومله، بامداد روز سهشنبه،۴ شهریور ماه به دستور مسئول نیروهای پیشمرگه اقلیم در کرکوک، از مناطق جنگی عقبنشینی کردهاند.
عبدالله آذربار، فرمانده نیروهای نظامی حزب کومله کردستان به رووداو گفته است نیروهای آنها با موافقت رسمی ریاست اقلیم کردستان در جبهه جنگ حضور پیدا کرده بودند اما بعد از چند روز، فرماندهی نیروهای پیشمرگه در محور کرکوک، بدون آنکه دلیل روشنی ارائه کند از آنها خواست که نیروهایشان را بازگردانند.
همچنین به گفته محسن مرادی، فرمانده نیروهای کومله زحمتکشان، دفتر سیاسی این حزب بعد از درخواست مسئولان کردستان عراق، فرمان عقبنشینی نیروهای خود را صادر کرده است.
گزارشهای متعددی منتشر شده که نشان میدهد دلیل اصلی جلوگیری از همکاری نیروهای نظامی احزاب کردستان ایران، فشارهای جمهوری اسلامی بر اربیل است.
در همین راستا محمد جواد ظریف، در نشست خبری روز سهشنبه خود در اربیل در پاسخ به سئوال خبرنگار بیبیسی فارسی درباره حضور نیروهای مسلح کرد ایرانی در منطقه گفت: “ما یک نیروی مسلح داریم و آن هم نیرویی است که تحت امر جمهوری اسلامی است. اگر گروه دیگری باشد تروریستی است که ما آنها را به رسمیت نمیشناسیم.”
روزنامهنگاران کردستان عراق میگویند جمهوری اسلامی، اقلیم کردستان را تهدید کرده که در صورت تداوم حضور پیشمرگههای احزاب کرد ایرانی در جنگ با “دولت اسلامی”، مرزهایش را به روی این اقلیم خواهد بست.
در همین ارتباط کاوه احمد، از سردبیران ارشد تلویزیون کردی زبان “ِان. آر.تی” در سلیمانیه به روز میگوید: “منابعی از درون اقلیم کردستان عراق به ما خبر دادند که نیروهای پیشمرگه کومله به دستور ریاست اقلیم کردستان عراق بازگردانده شدهاند. به گفته آنها این اقدام بیشتر تحت فشار حزب اتحادیه میهنی، از احزاب نزدیک به ایران، صورت گرفته است.”
به گفته این روزنامهنگار، مقامات اقلیم و اتحادیه میهنی تحت فشار جمهوری اسلامی از حضور نظامی احزاب کرد جلوگیری کردهاند.
کاوه احمد میافزاید نیروهای نظامی کومله زحمتکشان کردستان و حزب کومله کردستان ساعت چهار بامداد روز سهشنبه، ۴ شهریور ماه، و با دستور فرماندهان نظامی اقلیم در کرکوک این منطقه را به قصد اردوگاهایشان در سلیمانیه ترک کردهاند.
احزاب کرد ایرانی از بیش از دو دهه قبل در کردستان عراق دارای پایگاه های سیاسی نظامی هستند.