با ژنرال عبدالرحیم وردک، وزیر دفاع افغانستان در راه سفر به آمریکا در دبی گفت و گو کرده ایم. وی در این مصاحبه ضمن اشاره به نقش ایران در بهبود اوضاع امنیتی افغانستان، ازمنافع مشترک دو کشور سخن گفته است واینکه: “صفحه تازه ای در سیاست خارجی آمریکا باز شده و در این صفحه جدید همکاری های منطقه ای و جهانی بین کشورها، تعریف تازه ای پیدا کرده و در نتیحه نقش ایران موثرتر شده است.” این مصاحبه در پی می آید.
ایران چه نقشی می تواند در بهبود اوضاع امنیتی افغانستان ـ اینگونه که این روزها گفته می شود ـ ایفا کند؟ آن هم در شرایطی که همکاری های ایران در ایجاد ثبات در افغانستان به انجام گفتگوهای مستقیم با آمریکا نیاز دارد که در حال حاضر چنین رابطه ای بین این دو کشور وجود ندارد.
ایران به دلیل همسایه بودن با ما نقش با اهمیتی پیدا می کند؛ در واقع ازجانب افغانستان همیشه سه موضوع ایران را تهدید کرده است: مواد مخدر، تروریسم و طالبان که حتی آمریکا نیز نمی تواند با آنها مقابله کند. بنابراین ایران و یا پاکستان به دلیل منافع ملی خود به جمعی پیوسته اند که قصد ریشه کن کردن این تهدیدات بزرگ را دارد. به عبارت دیگر بهتر شدن اوضاع افغانستان در ایران و پاکستان نیز تاثیرات بسیار مثبتی برجای خواهد گذاشت. آنچه که ایران وعده انجام آن را داده مشارکت در بازسازی افغانستان و مبارزه با مواد مخدر بوده و تاکنون نیز ایران مبالغ هنگفتی صرف بازسازی افغانستان کرده است و به همین دلیل همکاری های بیشتر آنها با جامعه بین الملل در ایجاد ثبات در افغانستان تاثیر بسزایی دارد.
همانطور که شما اشاره کردید یک حرکت جمعی در حال انجام گرفتن است و کشورهای درگیر، ملزم به گفت و گو با یکدیگر شده اند. آیا این احتمال وجود دارد که ایران و آمریکا بر سر مسائل افغانستان، مانند آنچه که در مورد مسائل عراق پیش آمد، رو در روی یکدیگر در کابل به ملاقات بنشینند؟
در مورد اینکه ایرانی ها با آمریکا همکاری می کنند، باید بگویم صفحه تازه ای در سیاست خارجی آمریکا باز شده است؛ در این صفحه جدید همکاری های منطقه ای و جهانی بین کشورها تعریف تازه ای پیدا کرده و نقش ایران هم موثرتر شده است. لذا در این چارچوب، احتمال همکاری های بیشتر منطقه ای بین این دو کشور محتمل بنظر می آید.
هفته پیش پس از پایان اجلاس لاهه، آقای آخوند زاده نماینده جمهوری اسلامی گفت که ایران نظر مساعدی به زیاد شدن تعداد سربازان آمریکایی و خارجی در افغانستان ندارد، در حالی که شما روز گذشته بعد از پایان جلسه ناتو در استراسبورگ از افزایش تعداد سربازان خارجی ابراز رضایت کردید و آن را گامی در جهت بهبود اوضاع امنیتی افغانستان دانستید. حال نارضایتی ایران را چگونه تعبیر می کنید.
من همواره گفته ام که تنها راه ایجاد امنیت در افغانستان، توانمند کردن قوای افغانستان است. از سال 2002 تاکنون قوای امنیتی افغانستان ( پلیس و ارتش ملی) رشد خوبی نکرده است و آنها قدرت مقابله با تهدیدات را ندارند. از این جهت من از افرایش قوای خارجی در افغانستان خوشنود هستم چرا که وجود آنها به نفع ماست. آنها تا زمانی که نیروهای افغانستان بتوانند روی پای خود بایستند به ما در جنگ با القاعده و تروریست ها یاری می رسانند. اماهرچقدر که سرعت بازسازی ارتش افغانستان سریعتر شود، از مدت زمان حضور نیروهای خارجی کاسته خواهد شد. در عمل هم می بینید که افزایش تعداد آنها به معنی تداوم حضورشان نخواهد بود، بلکه ایجاد امنیت و به اتمام رسیدن ساخت اردوی ملی (ارتش ملی) پایان حضور آنها در افغانستان خواهد بود. هر چقدر این روند سریعتر خاتمه یابد، حضور آنها کوتاهتر خواهد شد.
مقامات مختلف افغانستان اظهارات ضد و نقیضی درباره کشف محموله های سلاح ایرانی می گویند که برای طالبان و شورشیان در حال حمل بوده است؛ این اظهارات را چقدر تائید می کنید و آیا هرگز این مسائل را با طرفهای ایرانی در میان گذاشته اید؟
ما با ایرانی ها رابطه بسیار خوبی داریم و طبعا در دل چنین رابطه ای مسائل گوناگونی را با یکدیگر در میان می گذاریم. البته در افغانستان سلاح ایرانی بسیاری یافت می شود. بخشی از این سلاحها به جای مانده از دوران مقاومت پیش از سقوط طالبان بوده است که ایران مهمات و سلاحهای جنگی را در اختیار ائتلاف شمال می گذاشت. یکی از احتمالات این است که هنوز مقادیری از این سلاحها در مناطقی انبار شده و به دست گروههای مختلف رسیده باشد. احتمال بعدی وجود قاچاقچیان و جنایتکاران سازمان یافته ای است که کار مواد مخدر و تجارت اسلحه می کنند و این سلاحها می تواند از طریق آنها وارد افغانستان شود. احتمالات بسیاری وجود دارد و همچنین برخی می گویند که حکومت ایران این سلاحها را می فرستد اما تاکنون سند و مدرکی که نشان دهد حکومت ایران این سلاحها را برای شورشیان فرستاده، بدست نیامده است.
آیا شما این احتمال را می دهید که بخاطر مسائل افغانستان که اینک بار دیگر توجه جهانیان را به خود جلب کرده دو کشور ایران و آمریکا به هم نزدیک شوند؟افغانستان از رابطه خوبی که با هر دوطرف دارد استفاده نمی کند تا میانجی بین این دو کشور شود؟
تنها موضوع افغانستان مطرح نیست. موضوعات زیادی وجود دارد که به نفع دو کشور( ایران و آمریکا) است که رابطه شان بهتر شود. افغانستان هم همیشه کوشش کرده که در ایجاد این رابطه نقش مثبتی بازی کند. اما در نهایت خواست این دو کشور است که می تواند آنها را به هم نزدیک کند و یا خواست آنها از افغانستان برای یک چنین میانجی گری که تاکنون هیچکدام از این دو کشور از افغانستان چنین چیزی را نخواسته اند. ایرانی ها به حکومت عراق نیز نزدیک هستند و می بینیم که چنین چیزی حتی از عراقی ها هم خواسته نشده است. اما من بسیار امیدوار و خوشبین هستم.