ترور عجیب ناگهانی و مشکوک عماد مغنیة، که سالها مخفی و به دور از انظار عمومی با اسامی مستعار و شخصیت های مختلف فعالیت مسلحانه می کرد، سوالاتی گوناگون را در رسانه های عربی منطقه ایجاد کرده است.
عماد مغنیة که رسانه های غربی اصلیت او را از فلسطینی های رانده شده سال 1948 عنوان کردند، مغز متفکر جنگ تابستان 2006 بین حزب الله لبنان و اسرائیل بود.
در دهه هشتاد میلادی مغنیه همکاری گسترده ای با جمهوری اسلامی ایران برقرارکرد. او همچنین در حمله جهاد اسلامی و حزب الله به سفارت آمریکا در لبنان که 63 کشته بر جای گذاشت نقش عمده ای داشت. همچنین می توان به نقش موثر او در حمله به پایگاههای نظامی نیروهای آمریکایی و فرانسوی که 300 کشته و زخمی به دنبال داشت، اشاره کرد.
بعضی از کشورهای عربی مانند کویت او را متهم به حادثه هواپیما ربایی در این کشور کرده اند. دولت عربستان نیز اتهاماتی در مورد انفجارات شهر خُبر به عماد مغنیه وارد کرده است. آخرین حضور علنی مغنیه در سال 1985 در یک حادثة هوابیما ربایی بود که طی آن یک سرباز پیاده نظام آمریکایی کشته شده بود.
بعضی از صاحبنظران مطلع به اوضاع منطقه به اصل روایت ترور عماد مغنیه مشکوک هستند و آن را فریبی برای افکار عمومی می دانند. آنان اعتقاد دارند که برای ادامه فعالیت های مخفیانه این فرمانده بلند پایه حزب الله این واقعه ترور ضروری است. البته این فرضیة چندان توسط صاحب نظران جدی گرفته نشده است.
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که جهان بدون عماد مغنیه بهتر است. فرانسه نیز اعلام کرد که او می بایست قبل از مرگ به بای میزمحاکمه فرستاده می شد. اعضای کنست یا پارلمان اسرائیل به یکدیکر تبریک گفتند و اولمرت نخست وزیر اسرائیل از این خبر شاد شد. همه این تبریک ها و تسلیت ها دلیل بر درگذشت قطعی عماد مغنیه است و اینکه این مرد هزار چهره که به گفته سازمان جاسوسی آمریکا تاکنون چند بار مورد جراحی پلاستیک صورت قرار گرفته است تا هویت واقعی خود را مخفی نماید، سرانجام در تله و دام سازمانهای اطلاعاتی گرفتار شد.
نقطه مشترکی که تمام دوستان و دشمنان عماد مغنیه بر آن اذعان داشتند این بود که او به هیج وجه رغبتی برای حضور در رسانه های خبری نداشت و برخلاف دیگر گروههای اسلام گرا رغبتی برای حضور و عرض اندام و قدرت نمایی در رسانه های دنیا نشان نمی داد.
روزنامه اسرائیلی “هاآرتص” در این مورد می نویسد: “موساد در اواسط دهه نود سعی در ترور عماد مغنیه طی یک عملیات پیچیده کرده بود، به همین دلیل اقدام به ترور برادر عماد مغنیة در جنوب لبنان کرد، به این امید که او از مخفیگاه خود در بیروت که تحت مراقب شدید بود خارج شود و عملیات جستجو و مراقبت و سبس از بین بردن او را آغاز کند. عماد مغنیه همگان را غافلگیر کرد و در مراسم تدفین برادرش حاضر نشد”.
همین مساله به مغنیه کمک کرد که با چند شخصیت گوناگون در بین کشورهای مختلف در حرکت باشد.
در پی ترور وی، این پرسش در رسانه های منطقه مطرح شد که کدام گروه یا سرویس اطلاعاتی اقدام به ترور عماد مغنیه کرده است؟ حال آن که عماد مغنیه برخوردار از یک گارد بسیار ویژه بود و رسیدن و کنترل کردن حرکات این فرمانده بلند پایه که خود نیز مدت زمانی مسوول حفاظت از مقامات بلند پایه حزب الله بوده است، کاری بسیار سخت بلکه محال به شمار می آمد. دشواری این عمل خود نشان می دهد که چرا دولت ایالات متحده مبلغ 25 میلیون دلار جایزه برای دستگیری عماد مغنیة تعیین کرد. آیا عماد مغنیة از داخل سرویس های اطلاعاتی منطقة به این مبلغ فروخته شد؟
ایران، سوریه و حزب الله همگی بر این نکته تاکید داشتند که دولت اسرائیل مسؤول ترور فرمانده حزب الله است. چندی قبل گزارش وینوگراد در مورد جنگ اخیراسرائیل با حزب الله در تل آویو منتشر شد. این گزارش دولت و نظامیان ارتش این کشور را بسختی مورد انتقاد قرار داده و آنان را متهم به قصور کرد. بسیاری معتقدند اسرائیل در شرایط کنونی هیج دلیل قانع کننده ای نمی بیند که وارد جنگی دیکرعلیه لبنان شود و قدرت داخلی و منطقه ای حزب الله را دو چندان کند. حزب الله نیز سخت درگیر رقابت با گروههای ائتلافی موسوم به 14 آذار که از طرفداران رفیق حریری نخست وزیر پیشین لبنان و برخی گروههای مخالف با مداخله سوریه در لبنان به رهبری ولید جنبلاط و سمیر جعجع است، ضرورتی برای آغاز جنگی دوباره تا قبل از بسامان آمدن اوضاع داخلی لبنان نمی بیند.
برخی از رسانه های خبری عربی اعلام کردند که سوریه قصد اعلام کشته شدن عماد مغنیة را نداشته و کشته شدن او را پس از اینکه رسانه های دنیا به آن اشاره کردند، مطرح نموده است. دولت و رهبران سوریه در مورد کشته شدن عماد مغنیه مورد سووالات فراوانی هستند. در حالی که سوریه همیشه خبر از افزایش فعالیت های سیاسی گروههای فلسطینی و نفی اقامت بعضی از رهبران مبارزه علیه اسرائیل را در دمشق اعلام کرده بود، بعضی از روزنامه های عربی می پرسند چرا و به چه دلیل عماد مغنیه پیش از آغاز به کار کنفرانس سران کشورهای عربی در دمشق حضور داشت ؟
سید حسن نصر الله در آخرین نطق تلویزیونی خود سوریه را مسوول تحقیق در مورد مرگ عماد مغنیه دانست و هرگونه دخالت ایران و حزب الله را در این حادثه رد کرد.
از طرفی دیگر مایک مک کانل رئیس اداره اطلاعات ملی آمریکا در گفتگوی تلویزیونی با شبکه فاکس نیوز اعلام کرد که “حزب الله، اسرائیل را متهم به ترورعماد مغنیة کرده است ولی تاکنون هیج دلیل قاطعی که بر این امر دلالت کند وجود ندارد، ولی بعضی از وقایع و شواهد دلالت بر این دارد که مساله کشته شدن عماد مغنیة یک مساله داخلی حزب الله است” وی همچنین احتمال دست داشتن سوریه را در این مساله بعید ندانست. مک کانل اضافة کرد: “ما سخت در تلاش برای حل این مساله هستیم.“
چندی پیش نیز وزرای خارجه عربستان سعودی و مصر در کنفرانسی خبری از سوریه خواستند که از هم پیمانی با ایران و حزب الله خارج شده و به آغوش جهان عرب و ملت های عربی باز گردد و در تصمیم گیری با کشورهای عربی یک صدا باشد.
حال سوال مطرح شده توسط برخی از تحلیل گران رسانه ای این است که چرا سوریه با درخواست ایران مبنی بر تشکیل گروه حقیقت یاب و تحقیق در مرگ عماد مغنیه مخالفت کرده است، در حالی که سه طرف درگیر در این قضیه اتفاق نظر دارند که اسرائیل مسؤول اول و آخر این ترور است؟
جلوگیری سوریه از ورود اسلامگرایان تندرو و بستن مرزهای خود با عراق در چند ماه اخیر، حضور این کشور در آناپولیس و سخنان بشار اسد که هرازچندگاهی اعلام می دارد که خواهان صلح و گفتگو با اسرائیل است، همه اشاراتی مهم است که نشان از آن دارد که سوریه امروزی با انواع مختلفی از فشارهای عربی و بین المللی مواجه می شود و اکنون نیز ترور عماد مغنیه دلیل دیگری است بر فشار و باسخگویی به هم بیمانان دیروز و امروز.
—
مصطفی اسماعیل، همکار عراقی “روز” - بغداد