ترور مغنیة و روابط تهران- دمشق- حزب الله

نویسنده

‏ترور عجیب ناگهانی و مشکوک عماد مغنیة، که سالها مخفی و به دور از انظار عمومی با اسامی مستعار و ‏شخصیت های مختلف فعالیت مسلحانه می کرد، سوالاتی گوناگون را در رسانه های عربی منطقه ایجاد کرده ‏است. ‏

‏ ‏

عماد مغنیة که رسانه های غربی اصلیت او را از فلسطینی های رانده شده سال 1948 عنوان کردند، مغز متفکر ‏جنگ تابستان 2006 بین حزب الله لبنان و اسرائیل بود.‏

‏ در دهه هشتاد میلادی مغنیه همکاری گسترده ای با جمهوری اسلامی ایران برقرارکرد. او همچنین در حمله جهاد ‏اسلامی و حزب الله به سفارت آمریکا در لبنان که 63 کشته بر جای گذاشت نقش عمده ای داشت. همچنین می توان ‏به نقش موثر او در حمله به پایگاههای نظامی نیروهای آمریکایی و فرانسوی که 300 کشته و زخمی به دنبال ‏داشت، اشاره کرد.‏

بعضی از کشورهای عربی مانند کویت او را متهم به حادثه هواپیما ربایی در این کشور کرده اند. دولت عربستان ‏نیز اتهاماتی در مورد انفجارات شهر خُبر به عماد مغنیه وارد کرده است. آخرین حضور علنی مغنیه در سال ‏‏1985 در یک حادثة هوابیما ربایی بود که طی آن یک سرباز پیاده نظام آمریکایی کشته شده بود.‏

بعضی از صاحبنظران مطلع به اوضاع منطقه به اصل روایت ترور عماد مغنیه مشکوک هستند و آن را فریبی ‏برای افکار عمومی می دانند. آنان اعتقاد دارند که برای ادامه فعالیت‎ ‎های مخفیانه این فرمانده بلند پایه حزب الله ‏این واقعه ترور ضروری است. البته این فرضیة چندان توسط صاحب نظران جدی گرفته نشده است.‏

‏ ‏

وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که جهان بدون عماد مغنیه بهتر است. فرانسه نیز اعلام کرد که او می ‏بایست قبل از مرگ به بای میزمحاکمه فرستاده می شد. اعضای کنست یا پارلمان اسرائیل به یکدیکر تبریک گفتند ‏و اولمرت نخست وزیر اسرائیل از این خبر شاد شد. همه این تبریک ها و تسلیت ها دلیل بر درگذشت قطعی عماد ‏مغنیه است و اینکه این مرد هزار چهره که به گفته سازمان جاسوسی آمریکا تاکنون چند بار مورد جراحی پلاستیک ‏صورت قرار گرفته است تا هویت واقعی خود را مخفی نماید، سرانجام در تله و دام سازمانهای اطلاعاتی گرفتار ‏شد.‏

نقطه مشترکی که تمام دوستان و دشمنان عماد مغنیه بر آن اذعان داشتند این بود که او به هیج وجه رغبتی برای ‏حضور در رسانه های خبری نداشت و برخلاف دیگر گروههای اسلام گرا رغبتی برای حضور و عرض اندام و ‏قدرت نمایی در رسانه های دنیا نشان نمی داد.‏

روزنامه اسرائیلی “هاآرتص” در این مورد می نویسد: “موساد در اواسط دهه نود سعی در ترور عماد مغنیه طی ‏یک عملیات پیچیده کرده بود، به همین دلیل اقدام به ترور برادر عماد مغنیة در جنوب لبنان کرد، به این امید که ‏او از مخفیگاه خود در بیروت که تحت مراقب شدید بود خارج شود و عملیات جستجو و مراقبت و سبس از بین ‏بردن او را آغاز کند. عماد مغنیه همگان را غافلگیر کرد و در مراسم تدفین برادرش حاضر نشد”. ‏

همین مساله به مغنیه کمک کرد که با چند شخصیت گوناگون در بین کشورهای مختلف در حرکت باشد.‏

در پی ترور وی، این پرسش در رسانه های منطقه مطرح شد که کدام گروه یا سرویس اطلاعاتی اقدام به ترور ‏عماد مغنیه کرده است؟ حال آن که عماد مغنیه برخوردار از یک گارد بسیار ویژه بود و رسیدن و کنترل کردن ‏حرکات این فرمانده بلند پایه که خود نیز مدت زمانی مسوول حفاظت از مقامات بلند پایه حزب الله بوده است، ‏کاری بسیار سخت بلکه محال به شمار می آمد. دشواری این عمل خود نشان می دهد که چرا دولت ایالات متحده ‏مبلغ 25 میلیون دلار جایزه برای دستگیری عماد مغنیة تعیین کرد. آیا عماد مغنیة از داخل سرویس های اطلاعاتی ‏منطقة به این مبلغ فروخته شد؟‏

ایران، سوریه و حزب الله همگی بر این نکته تاکید داشتند که دولت اسرائیل مسؤول ترور فرمانده حزب الله است. ‏چندی قبل گزارش وینوگراد در مورد جنگ اخیراسرائیل با حزب الله در تل آویو منتشر شد. این گزارش دولت و ‏نظامیان ارتش این کشور را بسختی مورد انتقاد قرار داده و آنان را متهم به قصور کرد. بسیاری معتقدند اسرائیل ‏در شرایط کنونی هیج دلیل قانع کننده ای نمی بیند که وارد جنگی دیکرعلیه لبنان شود و قدرت داخلی و منطقه ای ‏حزب الله را دو چندان کند. حزب الله نیز سخت درگیر رقابت با گروههای ائتلافی موسوم به 14 آذار که از ‏طرفداران رفیق حریری نخست وزیر پیشین لبنان و برخی گروههای مخالف با مداخله سوریه در لبنان به رهبری ‏ولید جنبلاط و سمیر جعجع است، ضرورتی برای آغاز جنگی دوباره تا قبل از بسامان آمدن اوضاع داخلی لبنان ‏نمی بیند.‏

‏ ‏

برخی از رسانه های خبری عربی اعلام کردند که سوریه قصد اعلام کشته شدن عماد مغنیة را نداشته و کشته شدن ‏او را پس از اینکه رسانه های دنیا به آن اشاره کردند، مطرح نموده است. دولت و رهبران سوریه در مورد کشته ‏شدن عماد مغنیه مورد سووالات فراوانی هستند. در حالی که سوریه همیشه خبر از افزایش فعالیت های سیاسی ‏گروههای فلسطینی و نفی اقامت بعضی از رهبران مبارزه علیه اسرائیل را در دمشق اعلام کرده بود، بعضی از ‏روزنامه های عربی می پرسند چرا و به چه دلیل عماد مغنیه پیش از آغاز به کار کنفرانس سران کشورهای عربی ‏در دمشق حضور داشت ؟

سید حسن نصر الله در آخرین نطق تلویزیونی خود سوریه را مسوول تحقیق در مورد مرگ عماد مغنیه دانست و ‏هرگونه دخالت ایران و حزب الله را در این حادثه رد کرد.‏

از طرفی دیگر مایک مک کانل رئیس اداره اطلاعات ملی آمریکا در گفتگوی تلویزیونی با شبکه فاکس نیوز اعلام ‏کرد که “حزب الله، اسرائیل را متهم به ترورعماد مغنیة کرده است ولی تاکنون هیج دلیل قاطعی که بر این امر ‏دلالت کند وجود ندارد، ولی بعضی از وقایع و شواهد دلالت بر این دارد که مساله کشته شدن عماد مغنیة یک مساله ‏داخلی حزب الله است” وی همچنین احتمال دست داشتن سوریه را در این مساله بعید ندانست. مک کانل اضافة ‏کرد: “ما سخت در تلاش برای حل این مساله هستیم.“‏

چندی پیش نیز وزرای خارجه عربستان سعودی و مصر در کنفرانسی خبری از سوریه خواستند که از هم پیمانی ‏با ایران و حزب الله خارج شده و به آغوش جهان عرب و ملت های عربی باز گردد و در تصمیم گیری با ‏کشورهای عربی یک صدا باشد.‏

‏ ‏

حال سوال مطرح شده توسط برخی از تحلیل گران رسانه ای این است که چرا سوریه با درخواست ایران مبنی بر ‏تشکیل گروه حقیقت یاب و تحقیق در مرگ عماد مغنیه مخالفت کرده است، در حالی که سه طرف درگیر در این ‏قضیه اتفاق نظر دارند که اسرائیل مسؤول اول و آخر این ترور است؟

‏ ‏

جلوگیری سوریه از ورود اسلامگرایان تندرو و بستن مرزهای خود با عراق در چند ماه اخیر، حضور این کشور ‏در آناپولیس و سخنان بشار اسد که هرازچندگاهی اعلام می دارد که خواهان صلح و گفتگو با اسرائیل است، همه ‏اشاراتی مهم است که نشان از آن دارد که سوریه امروزی با انواع مختلفی از فشارهای عربی و بین المللی مواجه ‏می شود و اکنون نیز ترور عماد مغنیه دلیل دیگری است بر فشار و باسخگویی به هم بیمانان دیروز و امروز.‏

‎—‎

‏ مصطفی اسماعیل، همکار عراقی “روز” - بغداد‏