با آغاز تحریم های نفتی و بیمه ای اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی، مقامات دولت تلاش کرده اند تا تحریم ها را کم اهمیت جلوه دهند. وزیر نفت از عدم نگرانی بابت فروش نفت سخن گفته، وزیر اقتصاد از “جدید” نبودن تحریم ها خبر داده، رئیس بانک مرکزی از جمع آوری ذخایر ارزی کافی برای مقابله با فشارهای جهانی دم زده و وزیر امورخارجه نیز تصریح کرده است که تحریم ها در اراده ملت خللی ایجاد نمی کند. همزمان یک تشکل دانشجویی نزدیک به جناح راست و یک خبرگزاری نزدیک به سپاه از بستن تنگه هرمز برای مقابله با تحریم های جهانی سخن گفته اند.
“بسیج همگانی تمامی مدیران وزارت نفت برای مقابله با تحریم های غیر قانونی اتحادیه اروپا”؛ این خواسته بخشنامه ای است که صبح دیروز سردار رستم قاسمی صادر کرد. وزیر نفت در این بخشنامه از “مدیران ارشد صنعت نفت” خواسته تدابیر جدیدی برای مقابله با تحریم های خرید نفت خام از جمهوری اسلامی و بازاریابی برای مشتریان جدید نفتی اتخاذ کنند؛خواسته ای که به نظر نمی رسد به این راحتی ها برآورده شود. عمده مشتریان نفت در جهان کشورهای صنعتی همچون اعضای اتحادیه اروپا، ایالات متحده، کانادا، استرالیا و ژاپن و یا کشورهایی همچون چین، هند، کره جنوبی و ترکیه هستند.تقریبا تمام کشورهای گروه اول روابط نفتی خود با جمهوری اسلامی را متوقف کرده اند، از کشورهای دسته دوم نیز کره جنوبی هفته گذشته کاملا تجارت نفتی خود با تهران را قطع کرد، خرید نفت ژاپن از شرکت ملی نفت با کاهش 65 درصدی مواجه بوده، ترکیه، چین و هند نیز به میزان قابل توجهی از زمستان گذشته تا امروز خرید نفت خام از تهران را کاهش داده اند.
سردارقاسمی اما نه تنها اشاره ای به این موضوع نکرده بلکه توضیحی هم نداده است که چه خریداران جایگزینی برای جمهوری اسلامی وجود دارد که کارشناسان نفتی در ارتباط با آن “بازاریابی” کنند.
شناسایی مشتریان جدید؟
همزمان با سردار نفتی، محسن قمصری مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت نیز ادعا کرده: “با توقف کامل صادرات نفت ایران به اروپا، مشتری های جدید برای فروش نفت خام شناسایی شده است.”
در روز آغاز رسمی تحریم های نفتی و بیمه ای اتحادیه اروپا، او نیز که مانند رستم قاسمی هیچ اسمی از این “مشتری های جدید” نبرده صرفا خاطرنشان کرده است: “با وجود اعمال این تحریمها اما تدابیر لازم برای مقابله با آنها در سطح وزارت نفت اتخاذ شده است.”
از سوی دیگر در حالی که براساس آمار ماه گذشته اوپک صادرات نفت ایران با 40 درصد کاهش مواجه شده، احمد قلعه‌بانی مدیرعامل شرکت ملی نفت تازه خبر داده که صادرات نفتی “به زودی” حدود “30 درصد” کاهش می باید.
سردار قاسمی: دوستان زیادی داریم
اما رستم قاسمی در اظهاراتی دیگر که روز یکشنبه در فرودگاه شیراز مطرح کرد به خبرنگاران گفت: “تحریم صنعت نفت یک فرصت بسیار مغتنم بوده و هر چقدر این تحریمها شدت گرفته، توسعه صنعت نفت نیز با سرعت بیشتری دنبال شده است.”
وی در حالی این ادعا را مطرح کرده که خروج شرکت های خارجی از صنعت نفت ایران به دنبال تحریم های اخیر باعث کاهش استخراج نفت و گاز از میدان های مشترک انرژی در جنوب کشور شده است.
سردار قاسمی که تا همین چندی پیش هرگونه “کاهش صادرات” نفت را تکذیب می کرد گفته است: “ایران اسلامی کشوری مهم در منطقه و عرصه بین‌المللی است و دوستان بسیاری دارد لذا بابت خرید نفت هیچ‌گونه نگرانی نداریم.” به نظر می آید منظور فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیا، عدم نگرانی از بابت “فروش نفت” بوده باشد. وی همچنین توضیح نداده است که دوستان کنونی جمهوری اسلامی معطوف به کدام کشورهای جهان است.
وزیر اقتصاد: جدید نیست
در حالی که کارشناسان اقتصادی مستقل تاکید دارند گسترش تحریم ها ضربه مهیبی بر پیکره اقتصاد متزلزل کشور خواهد زد اما مردان محمود احمدی نژاد سعی در عادی جلوه دادن اوضاع دارند. تا جایی که به باور وزیر اقتصاد هدف تحریم های اخیر “ایجاد جو روانی” در کشور است و “دور جدید تحریم ها که آغاز شده، جدید نیست.”
خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی ـ ایرنا- دیروز به نقل از شمس الدین حسینی نوشت: “این تحریم ها از قبل آغاز شده بود و غرب برای افزایش میزان فشار روانی روز های خاص برای آغاز تحریم های جدید مشخص می کند.”
گفتنی اینکه هفته گذشته التهاب بازار کشور از اعلام خبر تحریم ها به اندازه ای بالا رفت که قیمت هر دلار آمریکا به ۲۰۶۰ تومان رسید. نرخ کنونی دلار هنوز در نزدیکی های ۲۰۰۰ تومان قرار دارد.
بهمنی: مردم تحت تاثیر جو قرار نگیرند
محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی نیز برای آنکه در این شرایط سیاست “امید بخشی” دولتی ها را ادامه دهد پیرامون صعود قیمت ارز و سکه در بازار آزاد به خبرگزاری مهر گفته است: “وقتی مردم اینگونه مسائل را می بینند و موضوعات سیاسی وجود ندارد، نباید تحت تاثیر این جو قرار بگیرند.”
در حالی که پاییز پارسال بهمنی در اظهاراتی کم سابقه گفته بود با این وضعیت دو سال می توانیم کشور را حفظ کنیم حالا مدعی شده جمهوری اسلامی ۱۰۰میلیارد دلار از فروش نفت و “چهل پنجاه” میلیارد دلار از صادرات غیر نفتی ذخیره ارزی جمع کرده است. دادن ارقامی با این میزان تفاوت باعث شده بود که میرحسین موسوی و مهدی کروبی – رهبران سیاسی جنبش سبز- از مخدوش بودن آمار در جمهوری اسلامی سخن بگویند.
تنگه هرمز را ببندید
همزمان با اظهارات مقامان دولتی، روز گذشته “ تحادیه انجمن‌های مستقل”، از تشکل های دانشجویی نزدیک به جناح راست نیز با انتشار بیانیه ای راهکارهای خود برای مقابله با تحریم های جامعه جهانی علیه تهران را مطرح کرد.
اولین پیشنهاد دانشجویان اصولگرا “ بستن شیرهای نفت بر روی کشورهای تحریم کننده” است. گرچه نگارندگان بیانیه توضیح نداده اند در شرایطی که کشورهای تحریم کننده تجارت نفتی خود با تهران را قطع کرده اند “بستن شیرهای نفت” بر روی آن ها چه چیزی را تغییر خواهد داد اما تصریح کرده اند: “ آقایان بدانند که اگر نفت ایران صادر نشود، قیمت نفت حتما غیر از قیمت کنونی در بازارهای جهانی خواهد بود و آن موقع است که نبض بازار جهانی بدست ایران خواهد افتاد.”
این ادعا در شرایطی مطرح می شود که علی رغم اینکه سران نظام روی بالا رفتن قیمت نفت برای جبران کاهش، حساب ویژه ای باز کرده بودند، وارد شدن عربستان و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس برای پر کردن خلا نفتی نه تنها باعث افزایش قیمت نفت نشده که افت آن را نیز به همراه داشته است.
“بستن تنگه هرمز” دیگر پیشنهاد این تشکل دست راستی است. اتحادیه انجمن های مستقل در این بیانیه تصریح کرده: “تنگه هرمز از نقاط حیاتی جهان محسوب می‌شود و به نوعی شاهراه نفتی دنیا است که در حریم مرزهای مقدس جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. بستن این تنگه می‌تواند ارتباط دنیا را با نفت قطع کند و کشورهای غربی که در حال حاضر نفس‌های آخر اقتصادی خود را بر پایه این طلای سیاه می‌کشند را زمین گیر کند تا ثابت شود کاپیتالیسم جهانی راهی جز نابودی ندارد.”
پیشنهاد بستن تنگه هرمز را در نخستین روزهای زمستان سال 90، معاون اول محمود احمدی نژاد مطرح کرد؛پیشنهادی که سرداران سپاه و امیران ارتش نیز علاقه زیادی به آن نشان دادند. با این حال در یک هفته اخیر مقامات نظامی دراین باره سکوت کرده و نگفته اند قصد عملی کردن ادعای خود را دارند یا خیر.
دیروز خبرگزاری فارس ـ– نزدیک به سپاه-ـ که تحلیلی در خصوص “بی نتیجه” بودن تحریم های جهانی و ابزارهای جمهوری اسلامی برای مقابله با آن منتشر کرده نیز نوشته: “تهدید ایران به بستن تنگه هرمز عامل بازدارنده دیگری در زمینه اعمال واقعی تحریمها می‌باشد.”
ابزار سوریه
ناظران می گویند دیگر ابزاری که جمهوری اسلامی این روزها می کوشد با توسل به آن از جامعه جهانی امتیاز بگیرد، دخالت در بحران سوریه است. این ادعا زمانی تقویت می شود که روز گذشته گزارش تازه سازمان ملل از انتقال اسلحه های تهران به دمشق خبر داد. براساس این گزارش ارسال اسلحه به سوریه بزرگ‌ترین بخش از جابه‌جایی غیرقانونی جنگ‌افزار توسط جمهوری اسلامی را تشکیل می‌دهد.
اوایل ماه گذشته معاون فرمانده سپاه قدس ـ واحد عملیات برون مرزی سپاه پاسداران- صراحتا اذعان کرده بود جمهوری اسلامی در تظاهرات سوریه دخالت فیزیکی می کند.
در همین ارتباط دیروز وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در مجلس مدعی شد که “تحریمها خللی در اراده ملت ایران ایجاد نخواهد کرد.” او در عین حال دربه کشورهای غربی هشدار داده است: “مسائل سوریه بدون حضور ایران قابل حل نیست.”
