بحران آب؛ آبی ها هم قرمز شدند

نویسنده
فیروزه متین

» افزایش قیمت یا برخورد با پر مصرف ها

همزمان با “قرمز” اعلام شدن وضعیت آب در ده کلانشهر کشور، برخی از نمایندگان مجلس خواستار اقدامات جدی دولت در زمینه بهبود وضعیت آب در کشور شده اند.

به نوشته تابناک، حمیدرضا تشیعی معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشوردرباره وضعیت آب در کشور گفته است: “نقاطی از کشورمان هستند که ۱۵ سال اخیر را در وضعیت خشکسالی و کاهش مستمر میزان بارش ها سپری کرده اند. با این وجود می توان گفت در ۷ سال گذشته، پیامدهای خشکسالی در بیشتر پهنه ایران ملموس بوده است به طوری که منابع آبهای تجدید شونده کشور که ۷ سال پیش ۱۲۰ میلیارد مترمکعب بود، با کاهش پی در پی در این سالها، در سال گذشته به ۱۰۲ میلیارد مترمکعب رسید. تأثیرات خشکسالی و تغییر اقلیم از یک سو و افزایش مصرف از سوی دیگر، ایران را در شهرهای مختلف با تنش آبی مواجه کرده است به طوری که از مجموع ۱۱۵۲ شهر ایران، ۵۱۷ شهر سال ۹۳ با تنش آبی گذراندند و در برخی از این شهرها، تولید و مصرف آب در روزهای پیک تابستان سربه‌سر شد. امسال نیز در آستانه ورود به فصل گرم سال، با وجود برخی اقدامات انجام شده، نه تنها تعداد شهرهای درگیر با تنش آبی کاهش نیافته بلکه افزایش محسوسی داشته است. اکنون ۵۷۰ شهر کشور در معرض تنش آبی قرار گرفته‌اند اما با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و عملیات تأمین اضطراری در حال حاضر برای تأمین آب شرب شهرهای بزرگ نگرانی چندانی نداریم. در این ۵۷۰ شهر، برخی شهرها با وضعیت چالش تأمین آب مواجه اند و به نوعی وضعیت قرمز آبی دارند که در ابتدای خرداد سال جاری، ۹ کلانشهر ایران از نظر وضعیت تأمین آب با وضعیت قرمز شناسایی شده بودند. این کلانشهرها که شامل کرمان، بندرعباس، سنندج، تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، کرج و همدان بودند، هم اکنون نیز در همین وضعیت به سر می برند. به جز شهر سنندج که با بهره برداری از سامانه انتقال آب از سد ازاد به سد قشلاق با ظرفیت ۴۰ میلیون مترمکعب انتقال آب در سال، از جمع کلانشهرهایی با وضعیت قرمز آبی جدا شد”.

همزمان، علی اکبر سیاری معاون بهداشت وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی هم اعلام کرد که نقشه جغرافیایی وضعیت آب تهران تهیه شده و به زودی به تصویب دولت می رسد.

او گفته است: “به دلیل بحران آب در کشور، یک کار مشترکی با همکاری وزارت بهداشت و وزارت نیرو برای اصلاح وضعیت آب تهران شروع شده است که بر اساس آن به طور مداوم وضعیت آب تمام مناطق تهران رصد می شود. بعد از تصویب GIS یا سامانه وضعیت آب تهران در دولت، اطلاع رسانی وضعیت آب تمام مناطق این شهر انجام می شود و به صورت شفاف می توانیم به مردم اعلام کنیم که وضعیت آب کدام منطقه مناسب است و کجا مشکل دارد. در مجموع کیفیت آب در حدود ۹۵ درصد مناطق تهران خوب است و مشکلی ندارد و حدود ۵ درصد مناطق تهران مشکل دارند که بیشتر شهرکهای اطراف تهران هستند. وزارت بهداشت با همکاری وزارت نیرو به طور مستمر از مبادی آب و آبهایی که از شیرها خارج می شود، نمونه برداری می کند. همه این نمونه ها هم در آزمایشگاه وزارت نیرو و هم آزمایشگاه وزارت بهداشت کنترل می شوند و اطلاعات بین دو دستگاه تبادل می شود. بر اساس این اطلاعات هر چا که متوجه شویم آلودگی آب از حد مجاز بیشتر است، بلافاصله مأموران وزارت نیرو وارد عمل می شوند و وضعیت را اصلاح می کنند. اگر لازم باشد چاهی که آب آن آلودگی دارد را پلمب می کنند و تاکنون تعدادی چاه آلوده در اطراف تهران بسته شده است”.

مرتضی طلایی، نایب رئیس شوای شهر تهران هم از جریمه ساخت و سازهای شهری ای که از آب شرب استفاده می کنند خبر داده و گفته است: “استفاده آب شرب در ساخت و سازها ممنوع است و با افراد متخلف و خاطی برخورد قانونی می‌شود. بر این اساس افرادی که از آب شرب در ساخت و سازها استفاده کنند برای هر مترمکعب ۴۰ هزار ریال باید پرداخت کنند”.

همزمان با این اظهارات، پیشنهاد افزایش نرخ انشعاب آب در تهران پس از بحرانی شدن وضعیت آب نیز مطرح شده و محمود سالاری، رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران گفته است: “جلوگیری از هدر رفت آب در تاسیسات تامین و انتقال و توزیع؛ استفاده از فناوری روز به منظور استفاده از تجهیزات و شیرآلات کاهنده مصرف اعم از بخش خانگی و صنعتی؛ کاهش برداشت از منابع زیرزیمنی به منظور افزایش ثبات و پایداری در تامین آب شرب و سرعت بخشیدن به اجرای کامل شبکه فاضلاب شهر تهران و تحت پوشش قرار گرفتن کلیه مشترکین از جمله اهداف لایحه شورای شهر است. موضوع کمبود آب در تهران؛ شرایط بحرانی که در شهر داریم؛ برداشت های غیرمجاز و افت آبهای زیرزمینی باعث شده مسایل زیست محیطی ما با شرکت آب و فاضلاب گره بخورد. این لایحه مربوط به ساختمان های جدید الاحداث است و با توجه به تراکم های ساختمانی زیاد در شهر؛ ضروری است مناطق در سه گروه تقسیم بندی شوند و انشعاب آب برای ساختمان های جدیدالاحداث بالاتر برود. برای مناطق مرفه ۵۰۰ هزار تومان؛ برای مناطق متوسط ۴۰۰ هزار تومان و برای مناطق کم برخوردار ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر واحد نوساز دریافت شود”.

با وجود این اظهارات، برخی نمایندگان مجلس از اقدامات وزارت نیرو در کنترل بحران آب در کشور راضی نیستند و نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه در مجلس، حمید چیت‌چیان وزیر نیرو برای پاسخ به این سوال که “آیا تاکنون وزارت نیرو یک استخر متعلق به ثروتمندان را تعطیل کرده؟” به مجلس فراخوانده است.