مشاور عالی نماینده رهبرجمهوری اسلامی در سپاه پاسداران که پیش از این تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی را “هزینه پیشرفت” خوانده و اعلام کرده بود “هر ملتی که می خواهد پیشرفت کند، باید هزینه های آن را نیز بپردازد” درحالی که دولت بر ادامه مذاکرات با کشورهای غربی تا رفع تحریم ها اصرار دارد این بار مدعی شده که تحریم های بین المللی به دلیل فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی نیست.
سرتیپ پاسدار یدالله جوانی طی مقاله ای در هفته نامه صبح صادق که هدف آن بیشتر توجیه نیروهای سپاه و وابستگان این نهاد نظامی است، نوشت: “طی ده سال گذشته کشورهای غربی خواستار تعطیلی کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران برای لغو تحریم‌ها بوده و رسانه‌های آنان به‌گونه‌ای به تحلیل و تفسیر مسائل مرتبط با تحریم‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای ایران پرداخته‌اند که این‌گونه وانمود می‌شود دلیل اصلی تحریم‌ها، فعالیت‌های هسته‌ای ایران است.”
رییس سابق اداره سیاسی سپاه اضافه کرده است: “در چنین فضایی این سئوالات مطرح می‌شود که آیا چنین هزینه‌هایی برای هسته‌ای شدن و دستیابی به دانش و فناوری هسته‌ای، دارای توجیه منطقی است؟ مگر انرژی هسته‌ای چه اندازه ارزش دارد که ملت ایران باید برای آن هزینه‌های سنگینی را بپردازد؟ آیا بهتر نیست برای پیشرفت، به جای ایستادگی بر چرخه سوخت هسته‌ای و پرداخت هزینه‌های سنگین، در حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری کنیم؟”
سردار جوانی خود در مقام پاسخ به این سئوالات مدعی شده است: “اگر فشارها و تحریم‌ها حقیقتاً برای فعالیت‌های هسته‌ای بود، برای پیشبرد فعالیت‌های هسته‌ای باید به تمامی این پرسش‌ها پاسخ منطقی داده می‌شد و با بررسی هزینه ـ فایده تصمیم‌گیری در سطح عالی نظام صورت می‌پذیرفت. لکن دلایل فراوانی وجود دارد که وضع تحریم‌ها و اعمال فشارهای گوناگون بر جمهوری اسلامی و ملت ایران به دلیل موضوع هسته‌ای نبوده و این موضوع بهانه‌ای بیش برای توجیه فشارها و تحریم‌ها نیست.”
البته او در این نوشتار به این “دلایل فراوان” اشاره ای نکرده و تنها نوشته است که “می‌توان گفت فشارها و تحریم‌ها علیه ایران از سوی غرب تماماً هزینه هسته‌ای شدن و دستیابی به چرخه سوخت نیست. این هزینه‌ها، هزینه‌های دست یافتن ملت ایران به هویت مستقل بر مبنای مختصات اسلامی و ملی خود است.”
این مقام ارشد سپاه پاسداران همچنین با این توجیهات تلاش دولت برای مذاکره و رفع تحریم ها را به صورت تلویحی غیرممکن و مشروط دانسته و ادعا کرده است: “تنها راه رفع تحریم‌ها و برداشتن فشارها از جمهوری اسلامی و ملت ایران، دست برداشتن از این هویت مستقل، خداحافظی با استقلال و عزت ملی و همراه شدن با غرب و آمریکا و پذیرش سلطه آنان است.”
این مقاله در شرایطی منتشر شده که به نظر می رسد با شروع به کار دولت روحانی و انتشار برخی آمار و ارقام از وضعیت بحرانی اقتصاد کشور که به جا مانده از دولت محمود احمدی نژاد و حمایت سپاه است هم اکنون دامنه تردید و پرسشگری در ارتباط با مذاکره بر سر مناقشه هسته ای در نهادهایی نظامی همچون سپاه پاسداران نیز نفوذ کرده است.
سرتیپ پاسدار یدالله جوانی درحالی مدعی شده که تحریم های بین المللی به فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ارتباطی ندارد که بارها در اظهارات و مقالات خود برخلاف این موضوع را مطرح کرده است.
از جمله وی در یکی از مهمترین مقالاتش پیش از یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری،حسن روحانی را به وادادگی و عقب نشینی دربرابر غرب متهم کرد.
وی همچنین در این مقاله که تحت عنوان “مدال شجاعت بر سینه وادادگان هسته ای نمی چسبد”، مناقشه هسته ای جمهوری اسلامی با جامعه بین الملل و کشورهای غربی در دو دوره دولت احمدی نژاد با حمایت سپاه و آیت الله خامنه ای را پیروزی خوانده بود.
او در آن مقاله به صراحت تحریم های بین المللی را حاصل فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی دانسته و البته تاکید کرده بود: “هر چند در این سال ها، غربی ها با بردن موضوع هسته ای کشورمان به شورای امنیت و صدور چند قطعنامه، تحریم های اقتصادی سنگینی را علیه ایران وضع کرده و علاوه بر آن، خود آمریکایی ها و اروپایی ها، خارج از چارچوب شورای امنیت، یکسری تحریم های دیگری را با هدف متوقف ساختن فعالیت های هسته ای ایران ایجاد کردند، لکن اکنون جمهوری اسلامی ایران یک کشور هسته ای شده و غربی ها با انواع فشارها، تحریم ها و تهدیدها، نتوانستند جلوی هسته ای شدن ایران را بگیرند.”
وی همچنین نوشته بود: “گروه مذاکره کننده هسته ای در دولت اصلاحات، خط قرمزش حفظ حقوق ملت ایران نبود، خط قرمز آنان نرفتن پرونده هسته ای به شورای امنیت بود بر همین اساس برای اینکه موضوع هسته ای ایران به شورای امنیت نرود، تن به خواسته های غرب داده شد و کل فعالیت های هسته ای گام به گام متوقف شد.”
رییس سابق اداره سیاسی سپاه در پایان این مقاله البته تاکید کرده بود: “پیشرفت هزینه دارد و هر ملتی که می خواهد پیشرفت کند، باید هزینه های آن را نیز بپردازد. رفتن موضوع هسته ای به شورای امنیت و فشارهای اقتصادی بر ملت ایران، هزینه های این پیشرفت است، اما این هزینه ها، سرانجام جز سود که همانا شکوفایی اقتصادی در پرتو اقتصاد مقاومتی و حماسه اقتصادی به دست خواهد آمد، چیز دیگری نخواهد بود.”
چرخش کنونی یدالله جوانی موکد این مساله است که آنگونه که مقامات ارشد و حلقه اصلی فرماندهان سپاه مدعی ایستادگی و پرداختن هزینه برای پیشرفت بوده اند، لایه های میانی و بدنه این نهاد نظامی هم اکنون دچار تردید شده اند.
از دیگر سو این مقاله در شرایطی منتشر شده است که تیم دولت همچنان به مذاکرات با گروه ۵+۱ ادامه می دهد و قراراست در هفته پایانی اردیبهشت ماه دور جدی تری از مذاکرات در مناقشه هسته ای را از سر بگیرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ۲۰ اردیبهشت پس از سفر به وین درباره اینکه “پس از سه دور مذاکرات درباره گام نهایی می‌توانید بگویید که تا چه اندازه و چه درصدی به درک و تفاهم مشترک رسیده‌اید؟” به خبرگزاری ایسنا گفته بود: “من احساسم این است که تا زمانی که شروع به نگارش نکنیم نمی‌توان گفت چند درصد اختلاف نظر وجود دارد. ممکن است دو درصد کل توافق را به هم بزند. من می‌توانم بگویم روی ۵۰ تا ۶۰ درصد تفاهم داریم ولی بقیه آن، موضوعات مهم و متنوعی است. البته چارچوب در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است و فکر می‌کنم رسیدن به توافق در این چارچوب ممکن است.”
موضوعی که دو روز پیش نیز با واکنش علی سعیدی نماینده رهبرجمهوری اسلامی در سپاه رو برو شد. او در این اظهارات خود گفت: “برخی گروه‌ها به دنبال ورود به خطوط قرمز (تعلیق هسته ای) هستند که طبیعتاً نیروهای ارزشی و متدینین جامعه تحمل نخواهند کرد.”
درماجرای مناقشه جمهوری اسلامی با جامعه بین الملل بر سر برنامه هسته‌ای از سال ۲۰۰۶ و با روی کار آمدن احمدی‌نژاد تا تابستان ۲۰۱۰ اعضای شورای امنیت سازمان ملل به ترتیب ۴ قطعنامه تحریمی (۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ و ۱۹۲۹) علیه جمهوری اسلامی به تصویب رسانده و مفاد آن را اجرایی کرده اند. همچنین برخی کشورها از جمله ایالات متحده امریکا، کانادا، ژاپن، کره جنوبی و اتحادیه اروپا به صورت جداگانه تحریم هایی را به دلیل فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی تصویب و به اجرا گذاشته اند.
