مناقشه برنامه هسته ای ایران با جامعه جهانی همچنان حل نشده باقی مانده است. قدرت های بزرگ طی سال گذشته، بسته ای از مشوق های اقتصادی و سیاسی را به منظور متقاعد کردن ایران به دست برداشتن از برنامه غنی سازی اورانیم به آن کشور ارائه داده اند.
قدرت های غربی گمان می کنند این برنامه درنهایت برای تولید بمب هسته ای جهت گیری شده است. موضع ایران هم - که به غنی سازی ادامه می دهد و قصدش تنها تولید انرژی صلح آمیز هسته ای است- همچنان بدون تغییر مانده است.
بااینحال، نشانه هایی وجود دارد که حکومت ایران مشغول بررسی عمیق تر پیشنهاد بین المللی است. مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران قصد دارد در تلاش برای خارج شدن از بن بست، ماه جاری با خاویر سولانا رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا دیدار کند. هیچ تضمینی وجود ندارد که این دیدار با موفقیت همراه باشد، اما ایرانی ها هنوز به بسته پیشنهادی غرب پاسخ “منفی” هم نداده اند.
دیدار ماه جاری در نقطه سرنوشت سازی از تاریخ مذاکرات چندساله ایران با غرب انجام می شود. تا اینجا اوضاع کمی غم انگیز بوده است. نگرانی فزاینده ای از تصمیم اسرائیل برای حمله نظامی علیه تأسیسات هسته ای ایران، غرب را فراگرفته است. دلایل متعدی هم برای این تصمیم اسرائیل وجود دارد. اسرائیل فکر می کند ایران به تولید سلاح هسته ای خیلی نزدیک شده است، خیلی بیشتر از آنچه قدرت های غربی در ذهن دارند. ضمناً اسرائیل–شاید به اشتباه- فکر می کند باراک اوباما در ماه نوامبر به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب خواهد شد و به این ترتیب پشتیبانی سیاسی آن کشور را در جدال با ایران از دست خواهد داد.
حمله اسرائیل به ایران، برای منطقه و دنیا یک فاجعه خواهد بود. این حمله تنها می تواند برنامه غنی سازی ایران را به تعویق بیاندازد اما آنرا نابود نکرده بلکه می تواند وجود آنرا با توجیه بیشتری همراه کند. حمله می تواند پای آمریکا را به یک جنگ منطقه ای بکشاند و منطقه را ده ها سال به قطب های مختلف تقسیم کند.
چنین حمله ای نباید اتفاق بیفتد بلکه به جای آن، همه طرف ها می بایست توان خود را برای موفقیت مسیر دیپلماتیک به کارگیرند. ایران می بایست دست به کار پذیرش بسته مشوق های بین المللی شود. این یک پیشنهاد سخاوتمندانه است و در ازای تعلیق غنی سازی، جدیدترین برنامه صلح آمیز هسته ای و امتیازات چشمگیر اقتصادی را به ایران عرضه می کند. درعین حال آمریکا نیز می بایست سعی خود را برای بهبود مذاکرات با ایران، چه از طریق آغاز مذاکرات دیپلماتیک و چه گسترش تضمین های امنیتی، بکند.
ایران درحال حاضر به ارسال پیام های ضد و نقیض دست زده است. این نشان می دهد آنها به جای حل بحران، به بازی تأخیری ادامه می دهند. البته علائمی هم از شروع مناظرات داغ برای انتخاب مسیر در داخل حاکمیت ایران به چشم می خورد. باید امیدوار بود این مناظرات به نفع کسانی تمام شود که خواهان آغاز گفتگوهای جدی هستند.
منبع: فایننشیال تایمز- 7 ژوئیه