در حالی که اعتراضات گسترده کاربران شبکه های اجتماعی موبایلی به افت سرعت شبکه “وایبر” و همچنین قطع امکان مکالمه یا ارسال پیامک انبوه در این شبکه کماکان با ادعای بی خبری مخابرات از دلایل اخلال در این سرویس همراه است، گزارش ها از وقوع اخلالی مشابه در شبکه موبایلی “تلگرام” که جایگزین وایبر شده بود، حکایت دارد.
اخلال در این شبکه نیز با اظهار بی اطلاعی مخابرات همراه شده و به نظر می رسد، این شبکه نیز به سرنوشت وایبر دچار شده است.
شرکت مخابرات روز گذشته از طریق علیرضا صیدی، مدیر عامل مخابرات استان تهران به سکوت خود درباره دلایل اخلال در شبکه “تلگرام»” پایان داد و اعلام کرد: “از نظر فنی چنین امکانی وجود ندارد که ما بخواهیم دسترسی مشترکان خود به یک شبکه خاص را محدود کنیم. اعمال فیلترینگ و محدودیت دسترسی به سایت‌ها از سوی مراجع دیگری تعیین می‌شود. در نهایت دسترسی به این شبکه‌ها برای ما مانند اپراتورهای موبایل زیانی به دنبال نداشته و حتی دارای منفعت محسوب می‌شود، چرا که مشترکان برای دسترسی به این شبکه‌ها حجم بیشتری اینترنت خریداری می‌کنند. از سوی دیگر از نظر فنی این امکان وجود ندارد که ما بخواهیم چنین اقدامی انجام دهیم چرا که ما تنها بستر دسترسی به اینترنت را فراهم می‌کنیم”.
ایسنا در پایان توضیحات این مدیر دولتی نوشته است: “طی ماه‌های اخیر برخی مشترکان اینترنت مخابرات از اختلال و دشواری در دسترسی به تلگرام گلایه کرده‌اند البته به تازگی سایر کاربران تلگرام که از دیگر ارایه‌کنندگان خدمات اینترنت سرویس می‌گیرند نیز نسبت به گذشته با کندی‌هایی مواجه شده و در موارد متعدد اختلالات مختلفی را تجربه می کنند”.
ابراز بی اطلاعی شرکت مخابرات از اخلال در شبکه موبایلی “تلگرام” در حالیست که محمود واعظی، وزیر مخابرات دولت حسن روحانی، چندی پیش گفته بود: “برای شبکه‌هایی که از محتوا یا استیکرهایی در قالب توهین به مقامات کشور استفاده کرده و یا نسبت به ترویج مسائل غیراخلاقی مبادرت می‌کنند براساس قانون محدودیت اعمال می‌کنیم. سیاست ما برخورد با عواملی است که مسائل امنیتی کشور را نشانه گرفته باشند، سازمان تنظیم مقررات ارتباطات، نظارت کاملی بر تمام شبکه‌های اجتماعی دارد. علاوه بر این سازمان، دستگاه‌های مرتبط دیگر نیز محتویات این شبکه‌ها را از نظر امنیتی رصد می‌کنند”.
سایت الف که این اظهارات را بازتاب داده بود، در پایان گزارش خود نوشته بود: “اگر چه واعظی نامی از شبکه موبایلی خاصی نبرده است اما به‌نظر می‌رسد، اشاره او بیشتر معطوف به شبکه تلگرام باشد. در روزهای گذشته استیکر‌ها و نشان‌های گرافیکی متعددی در موضوعات سیاسی روز با محور برخی چهره‌ها و مسئولان در این شبکه رواج پیده کرده است. همچنین ساده شدن ساخت این استیکر‌ها باعث شده عده‌ای با سود‌جویی از عکس کاربران عادی در پروفایل‌شان، استیکرهایی تولید کرده و در این شبکه منتشر کنند. به همین دلیل پیغام‌های هشدار دهنده‌ای مبنی بر حذف عکس پروفایل کاربران باهدف جلوگیری از ساخت این استیکر‌ها در حال پخش شدن بین کاربران است”.
آنطور که سایت بهارنیوز ادعا کرده، ماجرای کند شدن شبکه تلگرام، که مخابرات زیر بار مسئولیت آن نمی رود، پس از آن بالا گرفته است که کاربران ایرانی به سومین مصرف کننده این شبکه در سطح جهانی تبدیل شدند؛موضوعی که، علاوه بر تبعات امنیتی و تبلیغاتی، با زیان مالی برای بازار انحصاری مخابرات نیز همراه بوده است: “طبق آمارها گفته می شود ایران از نظر تعداد کاربران تلگرام رتبه سوم دنیا را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر طی ماه های گذشته به دلیل اختلالات و کندی های وایبر بسیاری از کاربران آن به سوی تلگرام روی آوردند. نرم‌افزار «تلگرام» که دو تا سه سال از عمر آن می‌گذرد، برنامه ای پیام‌رسان است که توسط دو برنامه‌نویس روس در آلمان تهیه شده است. رایگان بودن و سرعت بالای ارسال پیام سبب شده ایرانی‌ها نیز مانند بقیه مردم جهان به استقبال این نرم‌افزار بروند.در حال حاضر با توسعه اینترنت پهن باند موبایل و گسترش استفاده از تلفن های هوشمند، پیام‌رسان‌های متعددی در دنیا فعالیت دارند که هرکدام سعی می کنند به کاربران بیشتری دست یابند. تا همین اواخر در ایران یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارها «وایبر» بود. این برنامه با ارسال سریع پیام و عکس، امکان ایجاد گفت‌وگوی گروهی و استیکرهایی جذاب، طرفداران زیادی داشت و حتی به بستری برای تجارت و تبلیغات نیز تبدیل شده بود. اما طی ماه های اخیر موج مهاجرت کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های رایگان دیگر افزایش یافته است. این جمعیت که تعداد آنها حداقل پنج میلیون نفر تخمین زده شده، مدتی است از کند شدن و اختلال در فرآیند خدمت‌رسانی وایبر به استفاده از نرم‌افزارهای متعددی مانند «واتس‌آپ»، «لاین»، «کیک»، «گوگل چت»، «هایک» و غیره روی آورده‌اند که در این میان نرم‌افزاری تازه‌وارد به نام تلگرام در این رقابت پیروز شده و توانسته تعداد زیادی از کاربران ایرانی وایبر را به سمت خود بکشاند. حال باید دید برای اصلاح شرایط این نرم افزار آیا امکانی برای بهره گیری از فیلترینگ هوشمند وجود دارد یا برای برطرف سازی این مشکلات مسوولان تصمیم به مسدودسازی این شبکه خواهند گرفت”.
این سایت در گزارشی دیگر نیز آورده است: “یک مقایسه آماری ساده نشان می‌دهد که ارسال پیامک‌های تبریک نوروز در سال ۹۴ نزدیک به ۰ میلیارد کمتر از سال ۹۳ بوده است. براساس این آمارها مجموعه ارسال پیامک تبریک در سال ۹۴، نزدیک به ۱۹ میلیارد پیامک از سوی سه اپراتور همراه بوده که این میزان در مقطع زمانی مشابه سال ۹۳، ۲۸ میلیارد پیامک ثبت شده است. پیش از ارائه این آمارها نیز بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که میزان ارسال پیامک‌های تبریک در سال جاری به خاطر رشد استفاده کاربران از شبکه‌های پیام‌رسان رایگان موبایلی (OTT) با کاهش روبه‌رو شود.براساس آخرین گزارش ارائه شده از سوی وزارت ارتباطات، در حال حاضر کاربران تلفن‌همراه هوشمند در کشور ۲۷.۵ میلیون نفر است که از این تعداد نیز در حدود ۹ میلیون نفر از اینترنت همراه استفاده می‌کنند. تغییر ذائقه کاربران با استفاده از خدمات و سرویس‌های نوین با توجه به دسترسی آنها به اینترنت همراه نسل سوم و چهارم نوید کاهش استفاده از خدماتی مانند پیامک را می‌داد. در حالی که کاربران تلفن‌همراه کشور خشنود از شرایط به وجود آمده و امکان استفاده راحت از شبکه پیام‌رسانان اینترنتی هستند، اما نفوذ این شبکه‌های اجتماعی بین کاربران به مذاق برخی اپراتورهای تلفن‌همراه کشور خوش نیامده است”.
وحیدصدوقی، مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار نیز به طور علنی از زیان شرکت های انحصاری بازار مخابرات ایران خبر داده و گفته است: “سیاست‌های در نظر گرفته شده درباره شبکه‌های اجتماعی موبایل در کشور عادلانه نیست. ما برای یک پیامک مبلغ قابل توجهی را به عنوان عوارض پرداخت می‌کنیم، اما یک نرم‌افزار مانند وایبر بدون هیچ عوارضی به‌طور آزادانه در کشور فعالیت می‌کند. همراه اول به دنبال محدودیت فعالیت این شبکه‌ها در کشور نیست اما انتظار دارد شرایط به گونه‌ای اصلاح شود که اختلاف میان خدمات اپراتورها و OTTها کم شود. درآمدهای بخش دیتا کاهش هزینه‌های پیامک و تماس صوتی را جبران نمی‌کند. برای جبران این ضررها باید، سازمان تنظیم مقررات با طرح قوانین جدید امکانی برای اپراتورها ایجاد کند که آنها بتوانند برای مصارف داخلی و خارجی اینترنت هزینه‌های متفاوتی را اعمال کنند”.
