حامی رئیس جمهور از او فاصله می گیرد

نویسنده

ahmadinejad628.jpg

نازیلا فتحی

شکاف ظاهر شده میان آیت الله علی خامنه ای و رئیس جمهور محمود احمدی نژاد بیانگر این نکته ‏است که احمدی نژاد دیگر از حمایت کامل آیت الله خامنه ای مانند سال های گذشته برخوردار نیست. ‏در گذشته وقتی مخالفان سیاسی احمدی نژاد او را به باد انتقاد می گرفتند، انتقادها معمولا ً توسط آیت ‏الله خامنه ای، که حرف آخر را در امور کشور می زند و در سخنرانی های علنی دائما ً رئیس جمهور ‏را تأیید می کرد، سرکوب می شدند. اما پرواضح است که در ماههای اخیر از این حمایت علنی خبری ‏نبوده است. ‏

دلایل متعددی برای عدم حمایت از احمدی نژاد وجود دارند، با این وجود تحلیلگران خارج از ایران ‏به یک فاکتور عمده اشاره می کنند: ارزیابی ماه گذشته سازمان ملی اطلاعات آمریکا (نای) دربارۀ ‏تعلیق برنامه تسلیحات اتمی ایران در سال 2003. این ارزیابی بلافاصله تهدید حمله نظامی به ایران را ‏کاهش داد و به مقامات این کشور اجازه داد بر مسائل داخلی تمرکز کنند. ‏

سعید لیلاز تحلیلگر سیاسی و اقتصادی می گوید:” حالا که تهدید حمله نظامی به ایران در کار نیست، ‏همه اختلافات داخل نظام دارد خود را نشان می دهند. اشتباه همیشگی آمریکایی ها در قبال ایران، ‏اتخاذ رویکردهای افراطی بوده است که زمینه را برای قدرت گرفتن تندروها در کشور آماده کرده ‏اند.“‏

ایران بخاطر خودداری از تعلیق برنامه غنی سازی اورانیوم، تحت فشارهای روزافزون بین المللی ‏بوده است. سال گذشته مقامات آمریکا و فرانسه در سخنرانی های جداگانه خاطر نشان کردند که در ‏صورت ادامه سرپیچی ایران، حمله نظامی به این کشور را از دستور کار خارج نخواهند کرد. اما از ‏زمان انتشار ارزیابی نای، این تهدیدها نیز متوقف شده اند. ‏

زمانی که این فشارها ادامه داشتند، سران ایران اجازه نمی دادند هیچ یک از اختلافات داخلی به ‏معرض ظهور برسند. مقامات بلندپایه از جمله آیت الله خامنه ای دائما ً خواستار اتحاد بودند و هشدار ‏می دادند که دشمن، که معمولا ً به آمریکا اطلاق می شود، می تواند از این اختلافات سوء استفاده کند. ‏

مقام ریاست جمهوری ایران اساسا ً یک پست تشریفاتی است. اما احمدی نژاد از این مقام بعنوان منبر ‏زورگویی استفاده کرد و با طرفداری از پوپولیسم اقتصادی توانست حمایت قوی اقشار متوسط و ‏ضعیف جامعه را جلب کند. این عاملی بود که باعث شد او بعنوان یک قدرت سیاسی شناخته شود و به ‏تبع آن، او حمایت قوی آیت الله خامنه ای را نیز در پی داشت. ‏

اما ارتباط آیت الله خامنه ای و احمدی نژاد حتی قبل از انتشار گزارش نای نیز به سردی گراییده بود. ‏یک مقام نزدیک به آیت الله خامنه ای می گوید، او بیشتر از عملکرد اقتصادی احمدی نژاد، که منجر ‏به تورم بیش از حد قیمت کالاهای ضروری شده، ناراضی است. این مقام می گوید:” آقای خامنه ای از ‏آقای احمدی نژاد حمایت کرد چون به شعارهای او دربارۀ کمک به فقرا اعتقاد داشت. اما عملکرد ‏اقتصادی او ویرانگر بوده است. قطعا ً روزهای خوش آنها به پایان رسیده است.“‏

اقتصاددانان بارها از سیاست های اقتصادی احمدی نژاد انتقاد کرده و هشدار داده اند که اتکای او به ‏درآمدهای نفتی برای دادن وام به اقشار ضعیف و خرید کالاهای وارداتی ارزان، باعث ایجاد تورم و ‏فلج شدن صنایع داخلی خواهد شد. آیت الله خامنه ای روز پنجشنبه در استان یزد خاطر نشان کرد:” این ‏دولت ویژه گیهای خاص و منحصر به فردی دارد، اما مانند همه دولت های دیگر اشتباهها و ضعف ‏هایی هم داشته است.” او افزود، انتقاد دائم می تواند دولت را تضعیف کند، اما برخلاف گذشته از ‏دولت حمایت نکرد. ‏

نشانه های دیگر نیز حاکی از آن است که احمدی نژاد به مانند گذشته از سوی آیت الله خامنه ای حمایت ‏نمی شود. اخیرا ً خامنه ای، محمد ذوالقدر را به معاونت نیروهای مسلح بسیج منصوب کرد، کسی که ‏احمدی نژاد او را از سمت معاون وزیر کشور در امور امنیتی برکنار کرده بود. ‏

در تحولی دیگر، احمدی نژاد از سفر علی لاریجانی، در مقام نمایندۀ رهبر در شورای عالی امنیت ‏ملی، به مصر خشمگین بنظر می رسید. احمدی نژاد اعلام کرد که دولت او، وزارت امور خارجه ای ‏دارد که سیاست خارجی کشور را تعیین می کند. سخنگوی وزارت امور خارجه نیز اظهار داشت، ‏سفر لاریجانی به مصر شخصی بوده است. ‏

منبع: نیویورک تایمز، 8 ژانویه‏