نگاهی به چهاردهه حضور فعال احمدرضا احمدی
هزار اقاقیا در چشمان تو هیچ بود
خبر خوشحال کننده برای دوستداران احمدرضا احمدی اواسط آبانماه بهبود نسبی حال این شاعر و ترخیص او از بیمارستان بود.شاعر پرمخاطبی که به دلیل بیماری ریوی در بیمارستان آتیه تهران بستری شده بود،و با توجه به این سابقه بیماری قلبی و فشار خون نگرانی‌های زیادی را برای علاقه‌مندان به شعر و ادب ایجاد کرده بود.
احمد رضا احمدی، که در کرمان متولد شده شاعر بزرگسالان و نویسنده کتاب‌های کودکان، یکی از نویسندگان پرکار ایرانی با 4 دهه فعالیت است.وی که متولد ۱۳۱۹ در کرمان است تنها تا پایان دوره‌ی دبستان در این شهر ماند و سپس به تهران آمد و دیپلم خود را از دارالفنون گرفت. پس از آن برای دو سال در کرمان به آموزگاری پرداخت اما این کار با روحیه او سازگار نبود.
سرایش شعر از 20 سالگی
آشنایی عمیق او با شعر و ادبیات کهن ایران و شعر نیما دستمایه‌ای شد تا حرکتی کاملاً متفاوت را در شعر معاصر آغاز و پی‌ریزی کند.از بیست سالگی به طور جدی به سرودن شعر پرداخت و هنگامی که کانون پررورش فکری کودکان پایه‌گذاری شد، فیروز شیروانلو و سپس سیروس طاهباز به نویسندگان و شاعران باتجربه و جوان کار سفارش می‌دادند تا روند نگارش و انتشار کتاب‌های کودک فارسی –پایه original شکل بگیرد. در این میان کاری نیز به احمد رضا احمدی سفارش داده شد. نتیجه کار داستان شد با عنوان “من حرفی دارم که فقط شما بچه‌ها باور می‌کنید” که در سال ۱۳۴۹ منتشر شد. این کار البته دیگر تکرار نشد.
دفاع از هنر موج نو
احمدی در سال ۱۳۴۳ به همراه نادر ابراهیمی، اسماعیل نوری علاء، مهرداد صمدی، محمدعلی سپانلو، بهرام بیضایی، اکبر رادی، جعفر کوش‌آبادی، مریم جزایری و جمیله دبیری گروه ادبی “طرفه” را با هدف دفاع از هنر موج نو تأسیس کرد. انتشار دو شماره مجله طرفه و تعدادی کتاب در زمینه شعر و داستان از فعالیتهای این گروه است.
در دهه پنجاه احمدی خود به استخدام کانون درآمد و بخش موسیقی این نهاد را پیش می‌برد و در همین زمینه نیز کارهای با ارزشی در زمینه موسیقی کودک یا ادبیات همراه با موسیقی با مدیریت او منتشر شد.
تدوین ردیف موسیقی ایرانی
تدوین ردیف موسیقی ایرانی، آوازهای محمدرضا شجریان، شعرخوانی و ضبط صدای شاعران مهم(با آثاری از نیما یوشیج،احمد شاملو،نادر نادرپور ،فروغ فرخزاد،یدالله رویایی،نصرت رحمانی و…)از جمله فعالیتهای وی در کانون بوده است.برخی از آثار تولیدی تحت سرپرستی وی به شرح زیر می باشد:مجموعه صدای شاعر که معرفی شعر معاصر و شعر کلاسیک فارسی بود، مجموعه زندگی و آثار موسیقیدانان ایران و جهان، مجموعه آوازهای فولکلور ایران،مجموعه‌ی کل ردیف موسیقی ایران، 5. مجموعه ی بازسازی تصنیف‌های کلاسیک موسیقی ایران، مجموعه‌ی قصه برای کودکان.
احمدی در سال 1361 با شهره حیدری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج فرزندی به نام ماهور است که در زمینه‌ی موسیقی فعالیت دارد.
اما کار نوشتن داستان‌های کودکان را به جز همین کتاب پیش گفته تا سال ۱۳۶۴ که کتاب “هفت روز هفته دارم” دیگر ادامه نداد. این کتاب البته غیر داستان بود. در سال ۱۳۶۸ او داستان‌های “تو دیگر از این بوته هزار گل سرخ داری” و “نوشتم باران ، باران بارید” را منتشر کرد. از سال ۱۳۶۹ با همکاری نادر ابراهیمی مجموعه کتاب‌هایی را به نگارش و انتشار درآورد که کار او را در این گستره تثبیت کرد
فروغ فرخزاد،حامی احمدی
احمدرضا احمدی در توضیح فعالیتهای ادبی خود می‌گوید: اکنون که به روزگاران گذشته خیره می‌شوم، می‌بینم چهل سال از چاپ نخستین دفتر شعرم ـ طرح ـ می‌گذرد. کتابی که با زمانه خویش آشتی ناپذیر بود. پس برای من دشنام آفرید. اما من این اقبال را داشتم که نخستین خواننده و حامی این کتاب، فروغ فرخزاد بود. فرخزاد جنگی از شعر معاصر ایران فراهم کرده بود و از دو کتاب من “طرح ” و “روزنامه شیشه‌ای ” شعرهایی را انتخاب کرده بود. هنگامی که در روستای ماهونک کرمان آموزگار بودم کتاب “وقت خوب مصائب” را نوشتم. کتاب “من فقط سفیدی اسب را گریستم ” در یأس آمیزترین روزهای عمرم نوشته شد. در این اثر هنوز پرخاشجو، نافرمان از شعر زمانه، آشتی ناپذیر با دوران بودم و حاسدان حتی نام این اثر را به بازی گرفتند.
شوخی با جدی‌ترین مسایل
این شاعر مطرح ایران همچنین، در واکنش به نامزدی جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن گفت:” یکی از محاسن پیری این است که افراد خیلی خوشحال نمی‌شوند و از شنیدن چیزی تعجب نمی‌کنند. من جوایز متعددی را از هم‌وطنان خود گرفته‌ام و آرزو دارم، اگر این جایزه را به من دادند، حسن‌های وجود‌ی‌ام از بین نروند، چون معتقدم انسان موجودی است که می‌تواند دچار نخوت شود.
اگر این جایزه به من تعلق گیرد، افتخاری برای ملتم است و با دریافت آن، به جوانان خواهم گفت که می‌توانند با کار و کوشش در جامعه ثمربخش باشند؛ ولی اگر نشد، من همان احمدرضا احمدی هستم که جدی‌ترین مسایل را به شوخی می‌گیرد.”
آثاری که از پس 4 دهه تلاش سر برآورده‌اند
همانطور که پیشتر اشاره شد احمدی فردی پرکار است و تنها در حوزه‌ی شعر نیز فعالیت نداشته است. در ادامه به برخی از آثار و فعالیت‌هایش اشاره می‌شود.
دفترهای سالخوردگی (دفتر یکم)، در این کوچه‌ها بنفشه می‌روید:باران ،احمدرضا احمدی از ایوان خانه شان فرار کرد ، مژدگانی به یابنده احمدرضا احمدی ،پسرکی به نام احمدرضا احمدی گم شده است، هزار اقاقیا در چشمان تو هیچ بود،بهاریه، همه شعرهای من، روزی برای تو خواهم گفت،چای در غروب جمعه روی میز سرد می‌شود، ساعت۱۰ صبح بود، عزیز من، یک منظومهٔ دیریاب در برف و باران یافت شد،عاشقی بود که صبحگاه دیر به مسافرخانه آمده بود،از نگاه تو زیر آسمان لاجوردی، ویرانه‌های دل را به باد می‌سپارم، لکه‌ای از عمر بر دیوار بود، قافیه در باد گم می‌شود، هزار پله به دریا مانده‌است، نثرهای یومیه ما روی زمین هستیم، همهٔ آن سالها،من فقط سفیدی اسب را گریستم، دفترهای زمانه ، وقت خوب مصائب، همهٔ آن سالها و….
شعر و قصه‌های کودکانه
کبوتر سفید کنار آینه، باز هم نوشتم صبح،صبح شد،بهار بود، شب روز اول و صبح روز هفتم، پسرک تنها روی برف، برف هفت گل بنفشه را پوشاند، نوشتم باران،باران بارید،نشانی،روزی که مه بی‌پایان بود، رنگین‌کمانی که همیشه رخ نمی‌داد، در باغچه عروس و داماد روییده بود، اسب و سیب و بهار، شب یلدا قصه‌ی بلندترین شب سال و…
جالب است که در سال ۱۳۴۸ کتاب “من حرفی دارم که فقط شما بچه ها باور می‌کنید”به تالیف احمدی و با نقاشی عباس کیارستمی منتشر شد.
از شعر تا…
شعر خوانی در آلبوم موسیقی دور تا نزدیک ساخته هوشنگ کامکار ، شعرخوانی شعرهای خود شاعر در سلسله آلبوم‌هایی به نام صدای شاعر،انجمن شاعران ایران، داور جشنواره ۲۰ سال شعر و قصه کودک، داور نخستین جشنواره موسیقی پاپ در ایران، شعر خوانی در آلبوم ابیات تنهایی ساخته فریبرز لاچینی،دکلمه اشعار سهراب سپهری، شعر خوانی در آلبوم در شب سرد زمستانی ساخته فریبرز لاچینی و آواز محمد نوری،دکلمه اشعار نیمایوشیج،دکلمه ی اشعار سهراب سپهری در آلبومی به نام گلستانه، خواندن اشعار قیصر امین پور در آلبومی به نام فاصله،خواندن اشعار حافظ در آلبومی به نام شرح شوق با همکاری ژاله علو و…
شاعر بازیگر
احمدی در زمینه‌ی فیلم هم فعالیت داشته است و گوینده گفتار متن فیلم بانوی اردیبهشت به کارگردانی رخشان بنی اعتماد بوده همچنین است: گویندگی گفتار متن فیلم نار و نی به کارگردانی سعید ابراهیمی فر.نویسنده پویانمایی ملک خورشید به کارگردانی علی اکبر صادقی،دستیار کارگردان فیلم پنجره به کارگردانی جلال مقدم و بازی در فیلم پستچی، به کارگردانی داریوش مهرجویی.
شاعر خبرنگار
این شاعر پرآوازه در زمینه‌ی گفت و گو هم کارنامه‌ای قابل توجه دارد؛گفت و گو با مهدی خالدی، پرویز یاحقی، مرتضی ممیز، آیدین آغداشلو، داریوش آشوری، بیژن جلالی، کیومرث صابری، محمدرضا شجریان، پری صابری، سیروس طاهباز، فریدون ناصری از آن جمله است.گفتنی است که تعدادی از اشعار احمدرضا احمدی به زبان‌های دیگر ترجمه و در مجلات معتبر دنیا به چاپ رسیده است.
جوایز احمدی
در سال ۱۳۷۸ سومین جایزه شعر خبرنگاران با مراسمی متفاوت و خصوصی در خانه احمدرضا احمدی برگزار شد. همان سال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مراسم بزرگداشت احمدرضا احمدی، تندیس مداد پرنده را به او اهدا کرد.
در سال ۱۳۸۵ نیز احمدی به عنوان شاعر برگزیده، پنجمین دوره اهدای جایزه شعر بیژن جلالی انتخاب شد.این شاعر در سال ۱۳۸۸ نامزد دریافت جایزه هانس کریستین اندرسن شد.
