در هاله ای از ابهامات مربوط به یکی از شگفت انگیزترین نمایش های سیاسی از زمان انقلاب اسلامی 1357 در ایران، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور فعلی از سوی مسؤولان به عنوان برندۀ رقابت ها معرفی شد. ادعای کسب 65 درصد از آرا توسط وی، امید میر حسین موسوی رقیب اصلی وی، نخست وزیر سابق و چهره نسبتاً آزادی خواه را به یأس تبدیل کرد، نامزدی که همایش انختاباتی وی، گردهمائی های عظیم و تأثیرگذاری را در روزهای واپسین تبلیغات به وجود آورده بود.
بر اساس نتایج رسمی اعلام شده، دو نامزد انتخاباتی دیگر با فاصله بسیار زیادی و تنها با کسب تقریباً 3 درصد از آرا در آخر فهرست قرار گرفتند.
با این حال، هر سه نامزد رقیب به نتایج انتخابات، که هنوز از شفافیت برخوردار نیست، اعتراض کرده اند. نتایجی که اسباب نارضایتی ایرانیان بسیاری که از سخنان تند احمدی نژاد، سیاست عوامفریبانه اقتصادی و سیاست مخاصمه طلب خارجی وی به ستوه آمده بودند، را فراهم آورده است. ستاد آقای موسوی می گوید نظرسنجی های خصوصی نشان می داد وی تا پیش از صبح جمعه با فاصله زیادی در صدر قرار داشته است. رأی گیری تا ساعت ها در عصر روز جمعه ادامه پیدا کرد و جمع کثیری از2/46 میلیون نفر واجد شرایط رأی را به صحنه کشاند. اندکی بعد از برگزاری انتخابات، آقای موسوی با برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی، از «حاشیه اطمینان بالا» در پیروزی خود و نیز اتهامات مربوط به بی نظمی ها در جریان رأی گیری سخن گفت.
گفته می شود همزمان با اعلام نتایج اولیه در شامگاه که از پیشی گرفتن قابل توجه احمدی نژاد حکایت می کرد، سه رقیب وی درخواست دیدار با رهبر عالی و چهره غیر انتخابی کشور، آیت الله علی خامنه ای، را ارائه داده اند. وی اداره نهادهای قدرتمندی نظیر سرویس های امنیتی و صدا و سیمای دولتی کشور را در اختیار دارد. منابع مخالف از ارسال یک نامه مشترک رسمی از سوی نامزدها دربارۀ شک و شبهه در شمارش آرا و درخواست از آقای خامنه ای برای دخالت در این ماجرا خبر می دهند. مهدی کروبی گفت: « یک مراسم شادمانی به مراسم سوگواری تبدیل شده است.»
با فرا رسیدن صبح و آرام گرفتن شهر، در اعلام نتایج نهائی انتخابات تأخیر رخ داد. تلویزیون دولتی با گزارش نتایج تقریباً قطعی، از پیشتازی آقای احمدی نژاد خبر می داد. در این بین، پلیس به ارعاب و محدودیت ستادهای انتخاباتی رقبای وی دست می زد: توقف به روز سازی وب سایت های رقیبان و ادامه تعطیلی سیستم پیام کوتاه تلفن همراه در سطح کشور از این جمله است. مخالفان برای گردهم آوردن جمعیت در روزهای قبل از انتخابات، استفاده گسترده ای از سیستم پیام کوتاه می کردند.
در جریان مناظرات تلویزیونی، شکاف های عمیق در داخل نهادهای حاکم ایران آشکار شد. آقای احمدی نژاد هر سه نامزد رقیب را به گروه بندی در برابر خود متهم کرد و اصرار داشت هاشمی رفسنجانی، روحانی با نفوذ و رئیس جمهور سابق، در پشت صحنه است و به آنها کمک مالی می کند. هاشمی از مدت ها پیش به فساد اقتصادی متهم شده است. آقای رفسنجانی که یک چهره محافظه کار است و اکنون به اردوگاه اصلاح طلبان نزدیک شده است، نامه سرگشاده ای به رهبر ایران نوشت و رئیس جمهور را به دروغگوئی و نیز به مخاطره انداختن نظام اسلامی متهم کرد.
هرچند آقای خامنه ای به عنوان تعدیل کننده طبیعی فضا شناخته می شود، اما گهگاه علائمی از حمایت از آقای احمدی نژاد ارسال کرده است. بنابراین، با نزدیک شدن به زمان پایان شمارش آرا، کمی شگفت انگیز بود که آقای خامنه ای ترجیح داد شائبه های مربوط به تقلب در انتخابات را رد کند. پلیس برای مقابله با نا آرامی ها، وزارت کشور را در محاصره قرار داد و مسؤولان مکرراً اعلام کردند اعتراضات پس از انتخابات غیرقانونی خواهد بود. با این حال، مشخص نیست با تبدیل شدن انرژی به خشم در طرفداران مخالف، آیا دولت برای چند سال آینده موفق خواهد بود یا خیر.
هرچند دیپلمات های غربی از شکست مخالفان در کنار زدن آقای احمدی نژاد ابراز نارضایتی می کنند. اما انتظار تغییر عمده ای در سیاست های کشور از سوی هر یک از این نامزدها را نداشتند. روابط خارجی ایران از جمله مسألۀ مهم برنامه هسته ای، همچنان در قلمروی اختیارات رهبر ایران باقی ماند تا رئیس جمهور. با این حال، یک چهره جدید و تغییر در شیوه کار می توانست تماس سایر کشورها با ایران را آسانتر کند. یکی از دیپلمات ها که سعی می کرد مثبت فکر کند، گفت بازگشت آقای احمدی نژاد به دفترش می تواند جلوی تغییر و تحولات طولانی مدت در هنگام تعویض دولت ها را بگیرد. ضمناً چهرۀ محافظه کار و خدشه ناپذیر وی از این نظر، می تواند به وی در جلب پشتیبانی برای هرگونه توافق بر سر بلندپروازی های هسته ای ایران کمک کند.
منبع: اکونومیست- 13 ژوئن
www.economist.com/world/mideast-africa/displaystory.cfm
