عبدالرحمان الراشد
مقدمه مترجم: عبدالرحمان الراشد مدیر شبکه تلویزیونی العربیه تحت حمایت دولت عربستان سعودی، نویسنده ثابت روزنامه معتبر و پرسابقه شرق الاوسط و از معدود تحلیلگران لیبرال این کشور می‌باشد. او به عنوان تئوریسین سیاست خارجی این کشور نیز شناخته می‌شود.
آیا می‌توان انتظار داشت که با آمدن حسن روحانی محافظه‌کار معتدل به جای محافظه‌کار تندوری چون احمدی‌نژاد که کسی از رفتن‌اش اظهار تاسف نمی‌کند تغییر و تحول در ایران رخ دهد؟
نباید نسبت به روحانی رییس جمهور منتخب مردم قضاوت عجولانه داشته باشیم؛ چه بسا با دستان او شاهد گشایش در روابط با کشورهای همسایه و پایانی بر طولانی‌ترین و خطرناک‌ترین ناآرامی در سطح منطقه باشیم که از مدتها پیش در آرزوی آن بودیم. شاید هم وجود او نمادین و بدون اختیارات واقعی و حقیقی باشد؛ درست مانند رییس جمهور سابق، سیدمحمد خاتمی که با وجود محبوبیت ملی و مردمی، رهبر ایران او را محدود، روزنامه‌های طرفدار او را توقیف و پیشنهاد آزادی زندانیان جناح سیاسی وی را رد نمود. تنها موفقیتی که او مجاز به انجام آن شد فرستادن تیم کشتی برای مسابقه به ایالات متحده آمریکا بود.
خوش‌بینانه نگاه کنیم. سعودی‌ها رییس جمهور جدید ایران را به خوبی می‌شناسند. روحانی در بهبود روابط با همسایگان به‌ویژه با ریاض رد پای مهمی از خود به جای گذاشته است. او در میانه دهه 90 توافق‌نامه‌ای با نایف بن عبدالعزیز رحمت الله علیه وزیر فقید امور داخلی و رییس سازمان اطلاعات و امنیت وقت عربستان سعودی معروف به توافقنامه نایف – روحانی امضا نمود که به موجب آن ایران متعهد شد از دخالت در امور داخلی کشورهای خلیج (فارس) خودداری، تعدادی از شهروندان سعودی متهم به دست داشتن در عملیات تروریستی را تسلیم مقامات این کشور و همچنین حمایت خارجی خود را از گروه‌های دشمن کشورهای همسایه را متوقف نماید و در مقابل، ریاض روابط خود را تهران بهبود بخشد، حملات و دشمنی خود را علیه تهران متوقف کند و سفارت دو کشور از نو افتتاح و آغاز به کار نمایند.
وقتی روحانی بهبود روابط با سعودی را در صدر وعده‌های انتخاباتی خود را قرار داد به خوبی می‌دانست که که اکثریت مردم ایران مشتاق از سرگیری روابط حسنه و مستمر با جهان عرب و خواهان پایان دادن به حالت دشمنی و جنگ سرد با همسایگان که در دوره احمدی‌نژاد بر روابط دو کشور سایه انداخته بود می‌باشند. روحانی در گفتگو با روزنامه شرق الاوسط گفت: “ در مورد پادشاهی عربستان سعودی با جدیت خواهان تغییر وضعیت خصومت‌آمیزی که متاسفانه در در سالیان گذشته شدت نیز یافته به وضعیت احترام و همکاری هستم.” این سخنی زیبا از جانب یک دوست قدیمی سعودی‌هاست که در بدترین برهه روابط ایران با کشورهای منطقه و جهان بر کرسی ریاست جمهوری ایران می‌نشیند.
این از احساس خوش‌بینی ما، اما نگرانی‌ها عکس آن را نشان می‌دهد. از لحاظ تاریخی رابطه ایران با سعودی غالبا دشمنانه بوده است. در این زمینه می‌توان به تظاهرات و درگیری‌های حجاج در مکه، انفجار پایگاه نظامی خبر در دهه 90، برنامه‌ریزی برای تغییر رژیم بحرین در دو سال پیش، توطئه برای ترور عادل الجبیر سفیر سعودی در واشنگتن، کشف هسته‌های جاسوسی ایران در سال گذشته، حمایت تسلیحاتی حوثی‌های یمن علیه سعودی و تحرکات گسترده نظامی ایران در کشورهای همسایه اشاره کرد.
ما متوجه هستیم که روحانی به تنهایی قادر به ساختن ایرانی جدید نیست، زیرا دو نهاد قدرتمند رهبر و سپاه پاسداران انقلاب بر کشور حکمرانی می‌کنند، ولی این را نیز می‌دانیم که او توان تغییردادن عقلانیت حاکم بر رفتار رهبران را داراست تا سیاست کنونی که سرانجام آن چیزی جز جنگ شبه حتمی در منطقه نیست تبدیل به همکاری‌های منطقه‌ای و توقف جنگ فرقه‌ای بین طرفین نماید.
منبع: شرق الاوسط، 26 جون
