علیاکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی،خبر از آن داد که ایران و اعضای گروه ۱+۵ در مذاکرات وین به تفاهم کامل رسیده بودند، اما ناگهان “اتفاقی افتاد که طرف مقابل عقبنشینی کرد”.
صالحی با حضور در صدا و سیمای جمهوریاسلامی، به تشریح مذاکرات هستهای و برخی اختلافهای میان دو طرف پرداخت. وی با اشاره به اینکه جمهوریاسلامی حاضر شده به طور داوطلبانه غنیسازی را تا سقف ۵درصد کاهش دهد، گفت که طرف مقابل خواستار کاهش این مقدار بود.
پیش از این اعلام شده بود که اعضای ۱+۵ در پیشنهادی خود به ایران، خواستار کاهش غنیسازی تا سقف ۳.۵ درصد شده بودند، مسالهای که البته مورد تایید مقامهای دولت روحانی قرار نگرفته بود.
رییس سازمان انرژی اتمی و وزیر امورخارجه دولت احمدینژاد، همچنین گفت که دو طرف در مذاکرات وی “تقریبا به تفاهم کامل رسیده بودند و کلیات تقریبا پذیرفته شده بود”، اما “اتفاقی افتاد که طرف مقابل عقبنشینی کرد”. به عقیده صالحی: “دستهای فراوانی در کار است. آنها منافعشان را در ادامه بحران میبینند”.
وی البته اشارهای به جزییات توافق یا جزییات اتفاقی که باعث به هم خوردن این توافق شده، نکرده است.
صالحی اضافه کرد: “تقریبا برخی موضوعات کم و بیش به انتهای بحث و گفتوگو رسیده و میتوان گفت به نقطه مشترک رسیدهایم، ولی در برخی امور تقاضاهایی هست. مثل بحث غنیسازی و شیوه لغو تحریمها”.
رییس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه در حال حاضر “۹ هزار سانتریفیوژ” در ایران فعال هستند و سالانه “دو و نیم میلیون تن اورانیوم” در ایران غنیسازی میشود، گفت که میزان اورانیوم غنیشده لازم برای ایران در سال ۳۰ تن است: “آنها به همین میزان هم رضایت نمیدهند میگویند زیاد است و باید تعداد سانتریفیوژها را کم کنید. تولیدات انباشته ۵ درصد را تبدیل کنید”.
به گفته رییس سازمان انرژی اتمی ایران باید در پایان قرارداد خود با روسیه درباره نیروگاه بوشهر، باید بتواند “تقریبا ۳۰ تن” در سال اورانیوم غنیسازی شده تولید کند.
به گفته صالحی: “هشت سال دیگر باید در وضعیتی باشیم که رهبری گفتند که همان توان تولید ۱۹۰ هزار سو است که علاوه بر تامین نیاز یک سال نیروگاه بوشهر نیازهای ما برای سوخت راکتورهای تحقیقاتی را نیز تامین می کند”.
اشاره او به سخنان آیتالله خامنهای است که چند ماه پیش گفته بود: “ما به ۱۹۰ هزار سو احتیاج داریم. ممکن است این نیاز مال امسال و دو سال دیگر و پنج سال دیگر نباشد، اما این نیاز قطعی کشور است”.
این مساله به عنوان یکی از خطر قرمزهای دولت روحانی در بحث مذاکرات هستهای مطرح شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی همچنین به پیشنهاد آمریکا به ایران درباره برنامه هستهای نیز اشاره کرده. مسالهای که برای نخستین بار توسط جواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس، فاش شده بود.
کریمیقدوسی گفته بود: “در مذاکرات مسقط آمریکاییها یک طرح هشت صفحهای ارائه دادند که میتوان از آن به عنوان بدترین طرح از ابتدا تا به حال نام برد. در یکی از بندهای این طرح که موسوم به طرح نتانیاهو است آوردهاند که مواد غنی شده زیر ۵ درصد به یک کشور ثالث انتقال داده شود، خودشان پیشنهاد دادند این کشور روسیه باشد و بعدها نیز در هیچ زمانی نباید بیش ۱۳۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در جمهوری اسلامی موجود باشد”
صالحی در توضیح این پیشنهاد چنین سخن گفته: “در عمان مطالبی را گفتند که خارج از قاعده بود که مذاکرهکننده ما بسیار به موقع و محکم پاسخ آنها را داد”.
این سخنان صالحی البته با واکنش اصولگرایان مواجه شده. رجانیوز، وبسایت نزدیک به جبهه پایداری، در همین زمینه نوشت: “گفته می شود جان کری انتظار نداشته است طرف ایرانی تا این حد حاضر به ارائه امتیاز شود. پس از این موضوع وزیر امور خارجه آمریکا در تماس تلفنی با رئیس جمهور این کشور، جزییات مذاکرات خود با ظریف را به وی اطلاع داد. اما نکته جالب توجه آنکه اوباما پس از رایزنی و مشورت به کری اطلاع میدهد که از امضای توافق نهایی خودداری کرده و بار دیگر توافق ژنو تمدید شود”.
رجانیوز همچنین خطاب ب دولت روحانی نوشت: “مقامات دولتی ایران پیش از آنکه چاره کار حل مشکلات اقتصادی را در سیاست خارجی و بستن با «کدخدا» بدانند باید از طرز رفتار آمریکایی ها در وین این نکته را دریافته باشند که کاخ سفید پس از حصول توافق احتمالی نیز فشار خود به ایران را حفظ و چه بسا بیشتر می کند در چنین حالتی، ایران پس از توافق، هم صنعت هسته ای خود را تقریبا تعطیل کرده است و هم آنکه برخلاف تصور برخی دولتیها، هیچ گشایش اقتصادی حاصل نشده و به بازار نیز ضربه ای اساسی وارد می شود. در واقع خیانت مقامات آمریکایی که در مذاکرات وین از سوی تیم مذاکره کننده هسته ای و مسئولان دولت به وضوح مشاهده شد میتواند نقطه آغازی برای تغییر دیدگاه دولتی ها باشد”.