حضور محمود احمدینژاد در مجلس، سخنان وی و متعاقب آن واکنش نمایندگان به اظهارات او، بار دیگر درگیری میان اصولگرایان را افزایش داده است. در همین حال و در پی نامه علی لاریجانی به آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز به دولت تذکر داده است.
احمدینژاد در جلسه علنی مجلس درباره موضوعهای مختلفی چون وضعیت اقتصادی کشور، تحریمهای بینالمللی، لزوم اصلاح ساختار اقتصادی، قطع وابستگی به درآمدهای نفتی، هدفمندی یارانهها، برنامه هستهای و وضعیت حقوقبشر کشور سخن گفت.
وی به همراه محمدرضا رحیمی معاون اول، حسینی وزیر اقتصاد، حاج بابایی وزیر آموزش و پرورش، خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی، ملک زاده رئیس سازمان میراث فرهنگی، الهام سخنگوی دولت، شیخ الاسلام وزیر کار، نیکزاد وزیر راه و شهرسازی، طریقت منفرد سرپرست وزارت بهداشت، قاسمی وزیر نفت، حسینی وزیر ارشاد، بهمنی رئیس کل بانک مرکزی، غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت و نسرین سلطانخواه معاون علمی خود درمجلس حاضر شد.
رییس دولت دهم سخنان خود را با موضوعی آغاز کرد که در ماههای گذشته در صدر اخبار بوده: اختلاف میان مجلس و دولت. وی گفت که “این دولت بیشترین احترام را برای نمایندگان مجلس قایل است” و دلیل اختلافها آن است که “عدهای برای مخدوش کردن فضای دوستی مجلس و دولت، خبرهای کذب منتشر میکنند که از این کار خود میخواهند به تمایلات سیاسی و احیانا اقتصادی خودشان برسند”.
احمدینژاد مدعی شد که وضعیت اقتصادی کشور در دوره ریاستجمهوری او بهبود یافته و امیدوار است که “به سطح چند کشور اول دنیا برسیم و به الگوی اول منطقه تبدیل شویم”، وی اما یکی از مهمترین موانع در این زمینه را چنین برشمرد: “موضوع مهم در راه پیشرفت ایران، تحریم دشمنان است”. تحریمهایی که از نظر وی به بهانه “موضوع هستهای و حقوق بشر” اعمال میشود. به گفته احمدینژاد، درباره موضوع هستهای به اندازه کافی توضیح داده شده، اما افزود که “در موضوع حقوق بشر وقتی ما از کشور دفاع میکنیم معنای آن این نیست که ما در حقوق انسانها مشکلی نداریم یا حقی ضایع نمیشود، چرا میشود و کم و زیاد آن هم مورد بحث ما نیست… چه کسی در دنیا میتواند ادعا کند که حقوق ملتش را به طور کامل ادا کرده است؟ آیا مشکل اصلی آنها حقوق بشر است یا پیشرفت و اقتدار ما، البته ما هم نباید بهانه به دست دشمنان بدهیم”.
رییس دولت دهم تحریمهای غرب علیه ایرات را “سنگینترین تحریمها و محدودیتها” توصیف کرد که “از طریق تحریم نفت، مبادلات پولی، تحریم بانک مرکزی و تحریم صنایع علیه ایران” اعمال شده و باعث “مختل شدن روند پیشرفت کشور و تحت تاثیر قرار دادن بودجه” میشود.
احمدی نژاد در مورد آثار تحریمها گفت: “کاهش سرعت رشد کشور، اختلال در منابع درآمدی، برهم خوردن ترازها، فشار بر روی مردم، ایجاد نوسانات قیمتی و افزایش خارج از قاعده مشکلات به وسیله تحریمهاست که به مردمی که درآمد ثابت دارند فشار میآورد و اخلال در تجارت خارجی و فاصله طبقاتی باعث میشود تا فعالیتهای کاذب رشد کند و تولید وابسته به درآمد ارزی دچار مشکل شود”.
وی با اشاره به وجود سه راه حل برای مقابله با تحریمها، ادامه وضعیت کنونی کشور را “در میان مدت و هم دراز مدت به زیان” کشور دانست، تسلیم در برابر خواستههای غرب را رد کرد و تنها راه مقابله با تحریمها را “شناخت نقاط ضعف اقتصادی” دانست و از “کاهش و قطع وابستگی اقتصاد ملی به نفت” به عنوان یکی از برنامه های دولت در این زمینه نام برد.
احمدینژاد در مجلس از اجرای طرح هدفمندی یارانهها دفاع کرد و آن را از دلایلی دانست که “دشمنان ملت، تحریمها را جلو انداختند و شدت آن را بالا بردند”. او با اشاره به انتقاد اصولگرایان از اجرای این طرح، گفت: “برخی دوستان از بیرون و داخل هستند که بی انصافی میکنند و از مرز نقد می گذرند”.
بحث اختلاف میان مجلس و دولت، از دیگر مواردی بود که مورد توجه احمدینژاد قرار گرفت. وی به انتقاد از تغییراتی پرداخت که مجلس در برخی در لوایح دولت و لایحه بودجه به وجود میآورد: “آیا درست است که وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی بیش از دو سوم وقت خود را در نهادهای نظارتی بگذرانند؟ ما همه با هم هستیم و دعوایی نداریم اما باید اقتصاد از یک مرکز مدیریت شود و نمی شود اقتصاد را از چند منطقه مدیریت کرد؟”
با وجود درخواستهای نمایندگان مجلس، احمدینژاد پس از سخنرانی صحن علنی مجلس را ترک کرد و حاضر به شنیدن سخنان نمایندگان نشد.
پس از ترک جلسه توسط احمدینژاد، علی لاریجانی، رییس مجلس، گفت که “تاخیر دولت در ارسال لایحه بودجه برای کشور مضر است”. او نامهای در همین زمینه برای آیتالله خامنهای ارسال کرده؛ نامهای که باعث تذکر رهبر جمهوری اسلامی به دولت شده است.
اما سخنان احمدینژاد در مجلس با انتقاد نمایندگان مواجه شد. آنها حرفهای وی را “تکراری، خستهکننده و غیرکارشناسی” توصیف کردند و آن را دارای مصارف انتخاباتی دانستند.
محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس، در واکنش به سخنان رییس دولت دهم، گفت تا زمانی که اشکالات فاز نخست هدفمندی یارانهها برطرف نشود، قدم دوم را نباید برداشت: “طرح هدفمندی یارانهها جزو آرزوهای دیرینه دولتها و مجالس گذشته بوده است. از همین رو این طرح باید به درستی به سرانجام مقصود برسد… دولت میگفت ما میخواهیم این قانون را یک دفعه اجرا کنیم و ما میگفتیم این قانون باید به تدریج و در پنج سال اجرا شود.. نکته اساسی این بود که ما گفتیم یک مرحله از این قانون اجرا شود تا توان خودمان و مدیریت اجرایی خودمان و اقتصاد خانوار و بنگاههای اقتصادی و … را بسنجیم و بعد از پایان این مرحله اشکالات به حداقل برسد و قدمهای بعدی را برداریم”.
غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون برنامه و بودجه، با اشاره به اینکه “برخی از سخنان رییس جمهور مناسب آغاز دوره نهم بود نه پایان دوره دهم”، گفت: “اصل هدفمندی را قابل خدشه نمیدانیم و این که باید قانون هدفمندی یارانهها تا رسیدن به نقاط هدف ادامه پیداکند. اما باید هر مرحله با توجه به تجربه و نقاط ضعف و قوت مراحل قبلی انجام گیرد. چرا باید بنا را بر این بگذاریم که کمک به مردم تنها پول در جیب آنها گذاشتن است… پرداخت یارانه راه حل مشکل فقر نیست. طرحهای پیشنهادی آقای رییسجمهور را باید با تفاهم دولت و مجلس پیش ببریم”.
علی مطهری نیز سخنان احمدینژاد را دارای جنبه تبلیغاتی” دانست و با اشاره به اینکه “رییسجمهور از تریبون مجلس برای ترویج عقاید خود استفاده کرده است”، افزود: “او به دنبال اقناع مجلس نبود؛ یعنی همانطور که از تریبون صداوسیما استفاده کرد از تریبون مجلس نیز استفاده کرد که این نقطه ضعف است… اگر رییسجمهور در آینده نزدیک جلسهای غیرعلنی برای بیان دلایل خود در باب ضرورت اجرای فاز دوم هدفمندی برگزار کند و به دنبال آن نمایندگان نیز حرفهای خود را بزنند طبیعتا به نکته مشترکی خواهیم رسید که این نشان میدهد تعاملی وجود دارد”.
غلامعلی جعفرزاده، دیگر نماینده مجلس هم با اشاره به سخنان احمدینژآد که گفته بود “ما شش میلیون هکتار جنگل بلوط رها شده داریم و اینکه سالانه شش میلیون تن بلوط تولید میشود اما زیر پای درختها از بین میرود”، چنین گفت: “آقای رییس جمهور، شش میلیون بلوط هدر رفته را دیدید. کاش این پنج شش میلیون جوان بیکار را هم که دارند مانند شمع آب میشوند، میدیدید… گوشهای ما خسته شده است از شنیدن واژههایی همچون کاهش وابستگی به نفت و توزیع عادلانه ثروت و از این حرفهای تکراری… هیچ کس با هدفمندی مخالف نیست. چرا مغلطه میکنید؟ ما با توزیع بیضابطه پول و افزایش نقدینگی مخالفیم و بر مخالفتهای خودمان نیز اصرار داریم”.
عباس رجایی، رییس کمیسیون کشاورزی، نیز از دیگر نمایندگانی بود که به انتقاد از احمدینژاد پرداخت. وی اینگونه از احمدینژاد انتقاد کرد: “امروز بعد ازگذشت ۳۳ سال از انقلاب اسلامی مشکل ما در همه حوزهها عنصر مدیریتی است و اگر ما مسئله مدیریتی را اصلاح میکردیم هیچ کدام از این مشکلات پیش نمیآمد. این که دامدارها را بفرستیم جنگل کاملا غیرکارشناسی است. کف جنگل علوفه نمیروید که دامدار برود آنجا! این یعنی این که دامدار برود جنگل را قطع کند تا علوفه کشت شود تا دام بخورد”. اشاره رجایی به بخشی از سخنان احمدینژاد بود که خواستار جنگلها به دامداران شده بود.
محمدرضا پورابراهیمی، نایب رییس کمیسیون اقتصادی نیز با انتقاد از آمارهایی که احمدینژاد ارائه کرد، آنها را در تناقض با واقعیت توصیف کرد و گفت: “هدفمندی یارانهها در یکی از اهداف اصلی دیگر خود، یعنی واقعیکردن قیمت سوخت نیز ناکام بوده است، چون سومدیریت ارز در کشور مانع تحقق این امر شده است. با وضعیتی که در سومدیریت ارز در کشور به وجود آمد نه تنها به قیمت سوخت در منطقه نزدیک نشدیم بلکه از قیمتهای منطقه نیز دور هم شدیم”.
و سرانجام احمد توکلی هم خطاب به رییس دولت گفت: “به احمدینژاد هم میگویم وضع خوب نیست، از نظر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در انتهای خط وضع خوب نیست. کشور در تورم و رکود شدید به سر میبرد، چشمپوشی از وضعیت فعلی اشتباه است. در آینده ممکن است وضع ما بهتر از چیزی که در حال حاضر در آن قرار داریم نباشد. کالاهای وارداتی با ارز گران شده به بازار میرسند و این منجر به سرایت گرانی ارز به قیمتهای داخلی میشود”.