غزل گلشیری
مدیران و کارفرمایان ایرانی در حوزه فن آوری های پیشرفته در انتظار توافق اتمی و لغو تحریم های بین المللی ننشسته اند و از هم اکنون تحقیقات پیرامون سرمایه گذاری خارجی را آغاز کرده اند. چندین سرمایه گذار خارجی و صدها ایرانی که از ایالات متحده، اروپا و ایران آمده بودند، بین تاریخ ۴ تا ۶ ژوئن در یک کنفرانس در برلین گردهم آمدند تا در مورد فرصت برای ایجاد شرکت های فن آوری در ایران به مباحثه بپردازند.
در کشوری که ۵۷ ممیز ۲ درصد از جمعیت۸۰ میلیون نفریش به اینترنت دسترسی دارند و در حدود نیمی از مردم آن نیز حداقل دارای یک تلفن هوشمندند، بسیاری از کارفرمایان جوان از هم اکنون به این بخش وارد شده اند. برخی از شرکت‌های آنها در برلین قرار دارد؛ ازجمله “دیجی کالا” به عنوان یکی از مهم ترین سایت های تجاری آنلاین در خاورمیانه با ۷۵۰ هزار بازدید به طور روزانه که ارزش آن به ۱۵۰ میلیون دلار می رسد؛ “تخفیفان”، یک سایت خرید عمده؛ و “کافه بازار”، یک فروشگاه اپلیکشن برای سیستم عامل اندروید.
۱۵۰ جوان ایرانی که به دنبال سرمایه گذار می گردند، این فرصت را یافتند تا پروژه های خود را در خلال این رویداد بی‌سابقه معرفی کنند. امیر سیدی، که درتلاش است تا شرکت خود را در حوزه مبادلات رایج تأسیس کند می گوید: “بسیاری از ایرانیان که در سلیکیون ولی موفق شده اند نیز در این کنفرانس حضور دارند. امیدوارم که روابط میان ایران و این افراد ایجاد شود.”
درحالی که به مهلت تعیین شده ۳۰ ژوئن برای رسیدن به توافق اتمی نزدیک می شویم، مذاکرات میان تهران و گروه شش کشور افزایش یافته. در برلین همه جا این جمله شنیده می شود: “اکنون وقت آن رسیده که در ایران سرمایه گذاری کنیم.”
“پتانسیل بالا”
ناصر غانم زاده، که مسؤولیت بزرگ ترین گروه شرکت های فن آوری پیشرفته را در ایران برعهده دارد و آموزش های متعددی را در زمینه کارآفرینی در شهرهای مختلف ایران برگزار می کند دراین خصوص می گوید: “از چندین سال قبل، جوانان ایرانی بسیاری در این آرزو بسر می برند که روزی خود کارآفرین شوند. ولی سرمایه گذار وجود ندارد. بازار در ایران هنوز به بهره برداری نرسیده، و این درحالی است که این بازار دارای پتانسیل بسیار بالایی برای سرمایه گذاران خارجی است.”
تحریم های بین المللی هرگونه فعالیت و مبادله مالی بین بانک های ایرانی و بانک های اروپایی و آمریکایی را مشکل و حتی غیرممکن کرده. مهدی جعفری، مدیر عامل یک شرکت تخصصی در زمینه مدیریت آب، می گوید: “من به دنبال شریک و سرمایه گذاران غیرایرانی هستم. اگر تحریم ها برداشته شوند، بالاخره این مسأله امکان پذیر خواهد شد.”
فرار مغزها دیگر چالش بزرگی است که این شرکت ها با آن روبرو هستند. هر ساله، بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار کارشناس و متخصص ایران را ترک می کنند. مهرزاد مایکل خویی، که هشت ماه پیش شرکت خود را در حوزه اینترنت میان تهران و لوزان تأسیس کرده، دراین خصوص می گوید: “فارغ التحصیلان دانشگاه های ایران بسیار برجسته اند و خوب آموزش دیده‌اند. ولی من ترجیح می دهم که صرفاً سوئیسی ها را برای منصب های مربوط به فن آوری و اطلاعات استخدام کنم، زیرا مطمئن نیستم که کارمندان ایرانی ام تا چند ماه آینده در ایران بمانند.”
به نظر می رسد دولت رییس جمهور میانه رو حسن روحانی که در اوت ۲۰۱۳ به قدرت رسید، اهمیت وجود شرکت های فن آوری پیشرفته در ایران را درک کرده است. چندین اقدام ازسوی دولت دراین زمینه انجام شده؛ ازجمله معافیت از پرداخت مالیات بر درآمد برای شرکت هایی که در حوزه علوم فعالیت می کنند و اعطای وام هایی با بهره پایین برای این نوع شرکت ها. انجام مراحل اداری نیز برای اینگونه شرکت ها آسان تر شده.
یحیی تابش، یکی از مؤسسان “آی بریج” و یکی از پیشتازان حوزه اینترنت در ایران، می گوید: “درست است که تدابیر رییس جمهور روحانی در این بخش منطقی تر بوده، ولی ما می خواهیم که این بخش به طور کامل از دولت مستقل شود.”
منبع: لوموند، ۱۸ ژوئن ۲۰۱۵
