هراس از تشییع جنازه، آگهی تسلیت و ختم

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» مروری بر پی آمدهای درگذشت میراسماعیل موسوی

مرگ پدر میرحسین موسوی در نیمه دوم تعطیلات نوروزی و در هنگامه تعطیلی نشریات و کم‌کاری سایت‌های خبری، باز هم باعث نشد که این ماجرا در سکوت برگزار شود و بدون حاشیه بماند. به ویژه که در دورانی اتفاق افتاد که فرزند وی از چهل روز قبل در حصر بود و وی در حسرت دیدار وی ماند. 

از زمان درگذشت پدر صد ساله میرحسین موسوی  تاکنون اما هر روز،  از سویی اخبار صدور پیام‌های تسلیت از طرف شخصیت‌های مختلف خطاب به میرحسین موسوی منتشر می‌شود و از سویی دیگر نکات جدیدی از برخورد نیروهای امنیتی با خانواده موسوی و حاضران در مراسم تشییع جنازه درز می کند که نشان‌دهنده جو به شدت امنیتی، و هراس نظام از شکسته شدن سکوت فعلی است آن هم در زمانی که ناارامی های منطقه ای ادامه دارد و سوریه متحد ایران هم برخلاف پیش بینی نشریات حکومتی تهران گرفتار شده اند.

تازه ترین خبر در زمینه حواشی درگذشت سید اسماعیل موسوی گزارش ساختگی روزنامه  جوان‌ - وابسته به دفتر سیاسی سپاه – است که مطابق معمول خود  به نقل از یک منبع آگاه مدعی شده است که  “پس از فوت پدر ایشان به میرحسین موسوی گفته شده که مانعی برای حضور وی در مراسم‌های مختلف آن مرحوم وجودنداشته و وی می تواند در این مجالس شرکت کند،  ولیکن شخص ایشان هر بار از رفتن به این مراسم‌ها خودداری کرده است. حتی در نوبت آخر که با میرحسین موسوی این مساله مطرح شده، وی روز دوشنبه گذشته را فرصتی مناسب برای شرکت در میان برنامه‌های خانواده خود ذکر کرده بود که باردیگر شخص وی این برنامه را لغو کرده است.”

روزنامه و سایت جوان  که در ساخت گزارش های تخیلی در مورد مسائل سیاسی سابقه دارد و گفته می شود تنها مقصودش تغذیه بسیج و اعضای معتقد سپاه پاسداران است که این نشریه هر صبج در هزاران نسخه با وسایل نقلیه سپاه پاسداران به اطراف کشور حمل می شود و تنها وسیله ارتباطی نیروهای در اردوگاه ها برای ارتباط با دنیاست.

همزمان با انتشار خبر روزنامه جوان، خانواده میرحسین موسوی به هواداران نگران  وی خبر دادند که رهبر جنبش سبز از زمان حصر خود تنها یک بار موفق به دیدار پدر خود شد که در آن دیدار “در شرایط  زننده امنیتی،  در داخل خانه میراسماعیل موسوی با حضور  سه مامور امنیتی مرد  و یک مامور زن برای خانم رهنورد، میرحسین توانست با پدر محتضر خود ملاقات کند. به طوری که  پدر میرحسین نیز متوجه غیر عادی بودن این مساله شده بود.”

پس از فوت میراسماعلی موسوی نیز،  ماموران امنیتی به میرحسین موسوی، اجازه حضور در مراسم تشییع جنازه پدرش را ندادند، اما  امکان آن را فراهم آوردند که وی شب جهارشنبه، برای دقایقی بر پیکر پدر خود حاضر شود. گفته می‌شود  در هنگام تشییع جنازه هم  تعداد  زیادی از ماموران امنیتی همراه بودند. به گزارش سایت کلمه “میرحسین در همان لحظات کوتاه حضورش در خانه پدر، از بدو ورود تا زمان خروج، تنها یک واژه بر لبش بود: صبر، صبر و باز هم صبر. او که با برخوردهای زشت و زننده ماموران مواجه بود، در اوج آرامش و متانت به اطرافیان توصیه کرد که مقاوم باشند، آرامش خود را حفظ کنند و صبر پیشه کنند.”

 در روز تشییع جنازه تعداد زیاد ماموران امنیتی باعث شده بود که بهشت زهرا، جوی امنیتی را تجربه کند، عده زیادی حاضر بودند، اما اجازه اقامه نماز میت داده نشد. خاک سپاری با دخالت ماموران که از ازدحام بیشتر وحشت داشتند نیمه‌تمام ماند. حضور مردم و همچنین تعداد زیاد ماموران امنیتی باعث بروز درگیری‌هایی شد که در نهایت باعث شد ماموران امنییتی جنازه میراسماعیل موسوی را به آمبولانس انتقال داده و از محل دور کنند

گزارش های پراکنده نشان می دهد این اتفاق باعث اعتراض و بروز درگیری‌های پراکنده‌ شد و به  بازداشت برخی از حاضران منجر گشت. برخی از اعضای خانواده موسوی، از جمله جواد سلیمی، داماد میرحسین موسوی از جمله بازداشت‌شدگان بودند. این افراد پس از چند ساعت آزاد شدند.

علی شکوری‌راد، عضو شورای مرکزی حزب مشارکت نیز از جمله بازداشت‌شدگان بود. عضو شورای مرکزی حزب مشارکت، در یادداشتی که در وبلاگ خود منتشر کرده، با اشاره به درگیری‌های پیش آمده و ضرب  شتم جواد سلیمی، داماد میرحسین موسوی،  نوشته بود: “مشت محکمی بر گوشه چشم چپش فرود آمد و عینکش را روی صورتش خرد کرد و بلافاصله مشت دیگری به چشم راستش. این پاسخی بود به اعتراض او به مرد درشت هیکلی که پنجه قوی خود را به بازوی زن چادری استغاثه کننده‌ای، که جرمش فریاد «یا حسین» بود، افکنده و وی را در مقابل چشمان حیرت‌زده جمعیت، کشان کشان می‌برد و گاهی ضربه‌ای نیز بر او وارد می‌کرد.”

دکتر شکوری در یادداشت جداگانه‌ای به برخورد با خود در حاشه مراسم تشییع جنازه پرداخته است. 

هم‌زمان با مراسم تشییع جنازه پدر میرحسین موسوی، برخی از زندانیان سیاسی که برای تعطیلات نوروز به مرخصی آمده بودند نیز،  به زندان اوین فراخوانده شدند. سایت‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان اعلام کرده بود‌ند که تماس با این افراد خارج از ساعات اداری صورت گرفته و احتمال می‌رود دلیل این احضار جلوگیری از حضور آن‌ها در مراسم تدفین پدر میرحسین موسوی باشد. فیض‌الله عرب‌سرخی، محسن میردامادی و عبدالله رمضان‌زاده از جمله افرادی هستند که به زندان اوین فراخوانده شدند.

سایت جرس مصاحبه‌ای را با یکی از اعضای خانواده موسوی منتشر کرد که وی در آن با اشاره به لغو مراسم ترحیم،  تاکید کرده بود: “نهادهای امنیتی مراسم را لغو کردند و خانواده میرحسین هم فقط برای امنیت مردم این کار را انجام دادند. با اینکه مراسم لغو شده بود همه دیدند که چگونه فضای خیابان فاطمی امنیتی بود. خودروهایی که جلویشان چنگک داشت و مردم را با آن جمع می‌توانستند کنند. اسلحه‌هایی که با آن‌ها می‌توانستند به افراد رنگ بپاشند تا تحت شناسایی قرار بگیرند. دقیقا وسایلی که در ۲۵ بهمن هم دیده می‌شد. خیلی مجهز شده بودند. حتی در خیابان فاطمی رو به روی بانک ملی کانکس نیروی انتظامی نصب شده بود. در تمامی کوچه ‌ها تا میدان گلها ون های نیروی انتظامی بود و در مسجد نور را بسته بودند. این تدارکات تازه به رغم لغو مراسم ترحیم صورت گرفته بود.البته فشار زیادی نیروهای امنیتی بر خانواده میرحسین موسوی برای لغو مراسم ختم میر اسماعیل موسوی ایجاد کرده بودند.تعدادی از اعضای خانواده موسوی در بازداشت به عنوان گروگان بودند تا مراسمی برگزار نشود.”

در همین حال و با وجودفشارهای امنیتی،  بسیاری از گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی،  اقدام به ارسال پیام‌های تسلیت برای میرحسین موسوی کرده‌اند. این پیام‌ّ ها در حالی صادر می‌شود که پیش از این صدور پیام از سوی هاشمی‌رفسنحانی،  رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام،  با واکنش تند اصول‌گرایان روبه‌رو شده بود. 

هاشمی‌رفسنجانی در پیام خود، که خطاب به “خاندان موسوی” منتشر شده بود، از میرحسین موسوی با عنوان “فرزند خدوم و برومند” یاد کرده بود. صدور این پیام تسلیت، موج جدید از حملات علیه هاشمی‌رفسنجانی را باعث شد. روزنامه کیهان در این باره نوشت که پیام عجولانه هاشمی نشان داد که وی همچنان به عدم مرزبندی با فتنه ۸۸ اصرار دارد. روزنامه ایران نیز اعلام کرد هاشمی در پیام خود “از عبارات و کلماتی استفاده کرده که نه تنها هیچ نشانه‌ای از تغییر در آن به چشم نمی‌خورد، بلکه نشان از دور جدید سیاست‌های حمایتی وی از جریان اغتشاش دارد”. این روزنامه در عین حال از تعاریف و تمجید‌های هاشمی از میرحسین موسوی انتقاد کرده و نوشت که این تعاریف “هیچ سنخیتی با حوادث دو سال گذشته کشور ندارد.”

سایت  جهان‌نیوز – از رسانه های جناح راست -  هم با انتشار یادداشتی نوشته که “تعریف و تمجید از میرحسین موسوی در متن پیام اگر با هدف ایجاد فرصت بهره‌برداری برای مخالفان نظام و انقلاب نبوده پس چه هدفی دیگری را دنبال کرده است؟” این سایت در ادامه آورده است: “پیام تسلیت جدید آقای هاشمی مجددا بر مواضع مبهم وی در خصوص جریان فتنه افزود و مشخص نیست که آیت‌الله هاشمی با مبهم و غبارآلود نشان دادن موضع خود در قبال فتنه چه هدفی را دنبال می‌کند.”

سایت پارلمان‌نیوز،  وابسته به فراکسیون اقلیت مجلس نیز، پیام تسلیتی را از سوی اعضای این فراکسیون منعکس کرده بود که  ساعتی بعد حذف گردید. اما بسیاری از افراد و گروه‌ها از جمله چند تن از وزیران دولت خاتمی، استادان علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس،  برخی از روحانیون عالی مقام،  بیت ایت‌الله منتظری و … اقدام به صدور پیام های تسلیت برای موسوی کرده‌اند. 

ایرانیان خارج زا کشور نیز مراسم مختلفی را در این زمینه برگزار کرده‌آند. در آخرین نمونه از این دست،  برخی از حامیان جنبش سبز در پاریس مراسم یادبودی برای پدر میرحسین موسوی برگزار کردند. در این مراسم احمد سلامتیان نمیانده دور اول مجلس،  محمد صادقی عضو شورای مرکزی سازمان ادوار تحکیم،  محمد امجد فرزند‌ایت‌الله امجد،  مبین حکمت و حسن فرشتیان به سخنرانی پرداختند.