فرهاد علوی
روزنامه کارگزاران دو روز پس از دیدار اعضای شورای سردبیری آن با هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان و در آغاز اولین سالگرد انتشار، به بهانه انتشار بیانیه شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت، قربانی نزاع اسراییل و حماس شد و حکم توقیف آن صادر گردید.
ظهر روز 12 دی ماه، خبرگزاری های ایران خبر از توقیف روزنامه کارگزاران، به دلیل انتشار چند خط از بیانیه دفتر تحکیم وحدت پیرامون درگیری های غزه دادند. در این بیانیه که در ستون “جامعه مدنی” کارگزاران درج شد، آمده بود: ”جنایات امروز اسرائیل در غزه به شدت محکوم است، اما به همان اندازه پناه گرفتن گروه‌های تروریستی در کودکستان‌ها و بیمارستان‌ها جهت حمله به طرف مقابل که موجبات بمباران و مرگ بیشتر کودکان و غیرنظامیان را فراهم آورده نیز محکوم و حرکتی ضدبشری است.“
یک روز پیش از توقیف، روزنامه کیهان ضمن حمله شدید به دفتر تحکیم وحدت و “گروهک” خوان این مجموعه، انتشار بیانیه آن در روزنامه کارگزاران را مورد حمله شدیدی قرار داده بود.
توضیحات مسئولان روزنامه
ساعاتی چند پس از توقیف کارگزاران، خبرگزاری کار ایران، ایلنا، بیانیه سردبیر این روزنامه در مورد توقیف آن جریده را منتشرساخت. مهران کرمی در این بیانیه ضمن برشمردن مطالبی که روزنامه کارگزاران از زمان حمله اسرائیل به غزه، در حمایت از فلسطین منتشر کرده است، خاطرنشان کرده بود: “در ذیل همین خبر( بیانیه دفتر تحکیم وحدت) بخشی که مربوط به انتقاد از مقاومت اسلامی فلسطین بود توسط سردبیر و مدیرمسئول حذف شده بود ولیکن متاسفانه این حذفیات در موقع نهایی شدن صفحه اعمال نشده بود. از این جهت نیز تقصیری متوجه روزنامه نبوده است”
آقای کرمی در پایان بیانیه خود، مقامات ذی ربط را به رعایت “انصاف” و “عدل” در تصمیمات خود فراخوانده بود.
اما به گفته محمدرضا یزدان پناه، عضو تحریریه کارگزاران تاکنون هیچ روزنامه‌ای در ایران به اتهام توهین به یک گروه خارجی[حماس] توقیف نشده و اساسا چنین اتهامی در قانون مطبوعات و دیگر قوانین ایران وجود ندارد. آقای یزدان پناه در عین حال در مصاحبه با رادیو آلمان روزنامه کیهان را به تهیه خوراک برای هیات نظارت بر مطبوعات متهم می کند و می گوید: “مطلبی که روزنامه کیهان امروز صبح انتشار داده بود، نشان می‌داد که این روزنامه دارد خوراک ویژه جلسه هیأت نظارت بر مطبوعات را فراهم می‌کند.”
علاوه بر وی غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی هم در مصاحبه با رادیو گفت و گو روند برخورد مسئولان با مطبوعات را “یکسان” ندانست و ضمن برشمردن خطاهایی از سوی روزنامه های نزدیک به دولت که می توانست مورد برخورد هیئت نظارت واقع شود تاکید کرد: “مسوولان می توانستند از مدیران روزنامه سئوال کنند اما این دادگاه بردن و سر بریدن بدون سوال، مصداق همان با دو چشم نگاه کردن به مطبوعات است؛ اینکه برخی را خودی می بینند و برخی را غیر خودی و مانند یک مبصر خشن منتظر، به محض اینکه غلطی چاپ می شود برخورد می کنند.“
آقای کرباسچی همچنین با اشاره به بیکار شدن حداقل ۸۰ روزنامه نگار این نشریه، یادآور شد چنین برخوردهایی موجب سوق داده شدن روزنامه نگاران به سوی همکاری با رسانه هایی که وی آنها را “خارجی” نامید خواهد شد.
زیر ذره بین ایرنا
اما از سوی دیگر خبرگزاری رسمی دولت ایران در گزارشی مفصل به دلایل عمده توقیف روزنامه کارگزاران پرداخت. ایرنا در این گزارش ۷ علت را بر شمرده است که از مهمترین آنها می توان به واگذاری تریبون کارگزاران به ”براندازان”، “افراطیون ساختار شکن ” و “ ضدانقلاب” اشاره کرد.
این گزارش با انتقاد شدید از عملکرد کارگزاران “در پایان قضاوت را به خوانندگان محترم” وامی گذارد “که دریابند هیات نظارت بر مطبوعات در توقیف روزنامه کارگزاران تا چه حد محق بوده است.“
کیهان دست بردار نیست
با وجود تعطیلی روزنامه کارگزاران، روزنامه کیهان که از مدت ها پیش دفتر تحکیم وحدت را آماج انتقادات سنگینی قرار داده، دیروزهم در مطلبی با عنوان “ننگ چندباره بر تارک تحکیم دروغین” این مجموعه دانشجویی را به خاطر بیانیه منتشره پیرامون نبرد خاور میانه مجددا با شدتی به مراتب فزون تر از هفته گذشته مورد حمله قرار داد.
کیهان در این مطلب ضمن متهم کردن تحکیم به پوشیدن “لباس صهیونیسم” می نویسد: “صادرکنندگان بیانیه که گویی پیام شرابخواران کنفرانس ادیان را که هدف آن خفه کردن مردم فلسطین و دولت حماس بوده را به خوبی درک کرده اند عامل جنگ را بی تدبیری رهبران و کوردلی و فرصت طلبی سایر دول منطقه، معرفی کرده اند.”
کیهان همچنین “هماهنگی مدعیات مندرج در بیانیه با ادعاهای ایهود باراک و برخی از سران مرتجع عرب مبنی بر مقصر بودن حماس در آغاز جنگ ” را “قابل تامل” خوانده و در پایان یادآور شده است: “این پرسش برای بسیاری از اذهان پویا و کاوشگر بوجود می آید که در نظام جمهوری اسلامی و در زمانی که دلهای مردم عزادار فجایع غزه است تحمل اظهارات اینچنینی و نیز تحمل گویندگان و صادرکنندگان آن چگونه میسر خواهد بود؟”
در سال های اخیر اتهامات کیهان علیه افراد و تشکل های منتقد، زمینه ساز برخورد قضایی با آنها بوده است؛ از همین رو ناظران سیاسی حملات اخیر کیهان به دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) را زمینه فشار یا برخورد مقامات امنیتی با تحکیم وحدت در آینده نزدیک ارزیابی می کنند.
اعتراض روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان
در پی توقیف روزنامه ی “کارگزاران” بسیاری از روزنامه نگاران از جمله محمد رضا یزدان پناه، محمد جواد روح، سامان صفرزایی، میترا خلعت بری، سارا معصومی، کریم ارغنده‌پور، مسیح علی‌نژاد، علی خردپیر، سارا معصومی، مژگان جمشیدی، آرش بهمنی، نفیسه زارع‌کهن، مصطفی رسته‌مقدم، سجاد سالک و اعظم ویسمه در وبلاگ هایشان نسبت به بسته شدن مطبوعات ابراز تاسف کرده و توقیف یک نشریه ایرانی به بهانه توهین به گروهی خارجی و غیر ایرانی همچون “حماس” راغیر قابل قبول دانسته اند.