بازداشت کاریکاتوریست خط شکن
هادی حیدری کارتونیستی که در سال 1382 و برای اولین بار بعد از انقلاب کاریکاتوری از چهرهی یک روحانی در ایران کشیده بود بازداشت شد.این کارتونیست که دبیر جبهه مشارکت ایران هم میباشد اوایل هفته به همراه فاطمه عرب سرخی، محمد شفیعی و علیرضا طاهری در پی احضار به دادسرای مستقر در اوین و حضور در آنجا، بازداشت شد.
ماموران زندان با تایید خبر بازداشت این افراد، از جمله اتهام آنان “برنامهریزی برای برگزاری برخی از جلسات” عنوان کردهاند.
حیدری کاریکاتوریست و مدیر هنری روزنامه اعتماد ملی پیش از این در آبان ماه سال گذشته، در جریان حمله ماموران امنیتی به مراسم برگزاری دعای کمیل برای آزادی زندانیان سیاسی هم بازداشت شده بود.
این فعال فرهنگی- سیاسی یکی از موسسان سایت “پرشین کارتون” وهم اکنون سردبیر این وبسایت اینترنتی و یکی از 176 کاریکاتوریست ایرانی است که نهمین دوسالانه کاریکاتور ایران را تحریم کرده و در آن شرکت نخواهند کرد.
وی متولد 1356 تهران و فارغ التحصیل کارشناسی نقاشی از دانشکده هنر و معماری است که فعالیت مطبوعاتیاش را از 1373 با موسسه “گل آقا” شروع کرد.
کتاب” ادبیات کاریکاتور ایران در عصر اصلاحات” هم از تالیفات حیدری است.
مروری بر رزومهی این کاریکاتوریست حکایت از پرکاری وی دارد. از سردبیری مجله کمیک استریپ جدید در (1388تا1389)، تا دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه توقیف شده مشارکت در (1378) وی همچنین دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه توقیف شده نوروز (1380-1379)، دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه توقیف شده اقبال(1384-1383) بوده و در کارنامه وی همکاری به عنوان کاریکاتوریست با روزنامههای: جامعه – نشاط – عصر آزادگان – آفتاب امروز- یاس نو- هفته نامه عصرما، مدیر هنری روزنامه توقیف شده “وقایع اتفاقیه ” (1382)، مدیر هنری روزنامه توقیف شده “ اقبال” (1384-1383)، مدیر هنری و دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه توقیف شده “اعتماد ملی” (1388-1384)، دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه بهار (1389-1388)، دبیر سرویس طرح و کاریکاتور روزنامه پول(1389-1388) به چشم می خورد.
وی هم چنین داوری بخش های کاریکاتور یازدهمین جشنواره مطبوعات ایران، دوازدهمین جشنواره مطبوعات ایران، سومین جشنواره مطبوعات شهری1384، ششمین جشن تصویر سال-1387 و سومین جشنواره نشریات دانشجوئی و هفتمین جشن تصویر سال-1388 بوده و کسب رتبه دوم از دومین جشنواره نشریات، دانشجوئی1377 و عضویت در فدراسیون بین المللی روزنامهنگاران (آی – اف – جی) را در سابقه کاری خود دارد.
وقتی روحانیان سوژه شدند
حیدری در سال 82 مبادرت به کشیدن چهرهی یک روحانی(سید محمد خاتمی رییس جمهور وقت ایران) کرد که پس از انتشار کاریکاتور محمد خاتمی روی سایت “هادی تونز” با استقبال کم نظیر مخاطبان روبرو شد به طوری که طی 5 روز بیش از چهل هزار نفر بیننده یافت. به دنبال این اتفاق هادی حیدری کاریکاتور خاتمی را طی مراسمی رسمی به وی اهدا کرد.
خاتمی که از دیدن کاریکاتور چهره خود شادمان به نظر می رسید کاریکاتور را به سوی حاضرین گرفت و گفت: “من در آینده به این شکل درخواهم آمد!”.
وی در گفتو گویی دربارهی استفاده از نمادهای مذهبی در کاریکاتور گفته بود:“اینکه شما تعاریف مذهبی را دستمایه طنز قرار بدهید. یک سری حریم ها وجود دارد که نباید شکسته شود البته نه اینکه نزدیک هم نشویم. اما منظور من عملکرد هاست ما عملکردها را نقد میکنیم. در مورد ما کاریکاتوریستها ذهنیتی وجود دارد که ما با کشیدن کاریکاتور کسی را مسخره میکنیم، تلاش ما در چند سال گذشته این بود که این تصور را تغییر دهیم. کار ما هم به عنوان کسی که میخواهیم این تصور را تغییر دهیم این است که عملکردها را تغییر دهیم نه پایههای اعتقادی. شما وقتی به چیزی معتقدی با تمام وجود به آن معتقدی. من فکر میکنم چیزی که کسی با توجه ویژه به آن معتقد شده یک تقدس خاصی دارد، احترام ویژهای دارد و نباید آن احترام شکسته شود. اما اگر روحانیت نقد میشود موضوع متفاوت است. ما میگوییم یک روحانی اعتقاد را تصویر میکند که ممکن است گاهی هم اشتباه کند کما اینکه الان هم شده و من در کاریکاتور خاتمی در لباس دست نبردم بیشتر شخصیت خود خاتمی و خنده او و عبارت سید خندان که مفهومهای متفاوتی دارد. من قبلا در گفت و گویی گفته بودم که اگر روحانیت مورد نقد قرار بگیرد به نفع خودش است. این در راستای این هست که ارتباط بین روحانیت و مردم عادی نزدیکتر بشود. شما وقتی به یک چیزی هاله تقدس میدهید اصلا جرات نمیکنید که به آن نزدیک بشوید در صورتی که همین روحانیت پیش از انقلاب هم بوده، شما این رابطه را با الان مقایسه کنید.”
اکثر مردم روحانیون را مقدس نمیدانند
وی با ذکر این نکته که “عامه مردم الان هاله تقدسی را که اگر روحانیت داشت دیگر قابل قبول نمیدانند حتی اصول گرا ها هم دیگر هاله تقدسی دور روحانیت نمیپیچند”، ادامه داده بود: “مثلا روحانیت با نماز متفاوت است.نماز نقطه اشتراک کسانی است که اسمی مسلمان دارند. این از آن حیطههایی است که نمیشود وارد شد. آدمهایی هستند که تندترین انتقاد رو به روحانیت دارند اما نماز میخوانند این متفاوت است. فرهنگ ما این را نمیپذیرد که مظاهر مذهبی کمیک شود و مثلا اگر در انگلستان هم بودم این کار را نمیکردم.”
ایرانیان سطحی نگر
این کارتونیست زندانی با انتقاد از برخی رفتار جامعهی ایران یادآور شده بود: “یک مشکل تاریخی ایرانیها است که ریشهای نگاه نمی کنند که اگر اثری خلق میشود چه شده که این کار انجام شده است یا چه بستری برای شکل گیری آن وجود داشته است. من به جرات میگویم که کتاب ادبیات کاریکاتور عصر اصلاحات تنها منبع کاریکاتور ایران در این چند ساله است. اما همین کتاب من را هم ناشر درست توزیع نمیکند. اگر بروید کتاب فروشیهای جلوی دانشگاه هیچ کدام این کتاب را ندارند. بارها تماس گرفتم اما هیچ تاثیری نداشت خودم این کتاب را برای خانه کاریکاتور ایران یا کتاب فروشی خانه هنرمندان بردم. منظورم این است که اگر کاری هم شود یا وقتی تولید شود اما درست توزیع نشود نتیجهاش همین میشود. من این حرفها را به چه کسی باید بگویم. به دبیر سرویس فرهنگ و هنر که کاریکاتوریست کم از کارگردان ندارد که بارها باید چهره پردازی کند.”
این که مدت بازداشت هادی حیدری طولانی خواهد شد و به واسطهی حضور وی در حزب مشارکت اتهامات زیادی متوجهاش خواهد شد، مشخص نیست.
برخورد دستگاه قضایی در ماههای اخیر نشان داده است که از کنار فعالیتهای قانونی و رسمی فعالین فرهنگی و مطبوعاتی نمیگذرد و بعد از بازداشت آنان سیاههای بلند بالا از فعالیتهایشان را روبه رویشان قرار میدهند و از آنان بازخواست میکند. در حالی که این آثار در نشریات و کتبی منتشر شده است که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز داشته است.