در حالی که هفته جاری دور جدید مذاکرات میان و گروه ۱+۵ برگزار خواهد شد نماینده ولی فقیه در روزنامه کیهان دولت روحانی را در حال بخشیدن تمامی دستاوردهای هسته ای توصیف کرد و ، یک وبسایت نزدیک به سپاه پاسداران از پنج شرط ایران برای رسیدن به توافق خبر داد.
وبسایت ایران هسته‌ای در گزارشی به نقل از “یک کارشناس ارشد در تهران” نوشت که پذیرش ظرفیت ۱۹۰ هزار سو غنی سازی برای ایران در انتهای مذاکرات، عدم ورود به حوزه های نظامی شامل PMD و برنامه موشکی، حفظ ماهیت راکتور آب سنگین اراک، لغو کامل همه تحریم ها پس از توافق و عدم تعطیلی هیچ یک از تاسیسات هسته‌ای ایران” از جمله خطوط قرمزی است که تیم مذاکره‌کننده “اجازه عدول از آنها” را ندارد.
به نوشته ایران هسته‌ای، این خط قرمزها توسط “دولت” تدوین و در اختیار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران قرار گرفته است.
پیش از این ایت‌الله خامنه‌ای نیز “ظرفیت غنی‌سازی، تحقیق و توسعه و تاسیسات فردو” را سه مساله مهم در مذاکرات هسته‌ای توصیف کرده بود.
ایران هسته‌ای به نقل از یک “منبع بلندپایه” اضافه کرده که “اگر دیدار روحانی از نیویورک منجر به پیشرفتی اساسی در اختلافات مهم نشود، حرکت دادن مذاکرات به جلو پس از آن، با توجه به کوتاهی زمان تا ۲۴ نوامبر، بسیار دشوار خواهد بود”.
هم‌زمان با انتشار این خبر، مجید تخت‌روان‌چی،از اعضای تیم مذاکره‌کننده،گفت که اختلاف‌ها میان ایران و گروه ۱+۵ در مذاکرات “جدی” است.
وی با اشاره به این‌که “اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد، ایران هم برای رسیدن به توافق تا چهارم آذر تلاش می‌کند”، اضافه کرد: “ما در مذاکرات ژنو و وین درباره متن مذاکره نکردیم، بلکه درباره موضوعاتی گفت‌وگو کردیم که اگر نهایتا به تفاهم برسیم تاثیر بسیاری در دستیابی به توافق خواهد داشت”.
به گفته تخت‌روان‌چی، در دو دوره مذاکره اخیر با نمایندگان اروپا نظرات ما چندان به یکدیگر نزدیک نشد و اختلافات روی موضوعات جدی همچنان وجود دارد”.
دو هفته پیش، عباس عراق‌چی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران در گفت‌وگویی با تلویزیون المیادین گفته بود که “فاصله نسبتا زیادی در مواضع دو طرف وجود دارد” و “مسایل و مشکلات مطرح فراتر از چیزی است که ما تصور می کردیم”. وی در عین حال تاکید کرده بود که میز مذاکره را رها نمی کنیم.
عراق‌چی هفته گذشته نیز در گفت‌وگویی با شبکه چهار تلویزیون بریتانیا، گفته بود که درصورت شکست مذاکرات، گزینه جایگزین “بسیار وحشتناک” است و اضافه کرده بود “بگذارید اصلا به این موضوع فکر نکنیم”، زیرا چنین اتفاقی می‌تواند “منبع تازه‌ای برای تنش به این منطقه” تبدیل شود.
اکنو تخت روان‌چی نیز خبر از آن داده که ایران بر “ضرورت رعایت خط قرمزهای” خود تاکید خواهد کرد: “طبیعی است که به هر قیمت و هر هزینه‌ای حاضر به این کار نیستیم”.
از سوی دیگر تحریم‌های اخیر آمریکا علیه افراد و موسساتی که متهم به نقض تحریم‌ها علیه ایران شده‌اند، باعث ناخشنودی مقام‌های جمهوری‌اسلامی شده.
اصول‌گرایان منتقد دولت روحانی گفته بودند که این تحریم ها نشانه “غیر قابل اعتماد بودن” امریکاست؛ به گفته آنها در صورت ادامه این روند “طرح دو فوریتی الزام دولت برای غنی سازی ۶۰ درصد” را دوباره در دستور کار قرار خواهند داد.
زمستان گذشته طرحی با امضای ۲۰۰ نماینده مجلس به هیات رییسه تحویل داده شده بود که “طبق ماده واحده این طرح ودر صورت تصویب دولت موظف است در راستای حفظ رشد علمی کشور و افزایش و تداوم توانمندی‌های داخلی، مطابق با اصول ۱۵۲ و ۱۵۳ قانون اساسی، در صورتی که کشورهای مذاکره‌کننده در موضوع هسته‌ای با ایران ۱+۵ اقدام به وضع هرگونه تحریم جدید و یا تشدید تحریم‌های قبلی و نادیده گرفتن حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران نمایند، بلافاصله اقدام عملی در خصوص موارد زیر را انجام و هر سه ماه یکبار گزارش آن را به مجلس شورای اسلامی ارائه نماید”.
تحریم های اخیر دولت امریکا در جمهوری اسلامی بازتاب منفی به دنبال داشته و حتی حسن روحانی رییس دولت جمهوری اسلامی هم که خود آغازگر دور تازه مذاکرات هسته ای با گروه ۵+۱ و برخی توافقات اخیر در این ارتباط بوده، دولت ایالات متحده را نکوهش کرده است.
او ۸ شهریورماه در جریان چهارمین نشست خبری خود با رسانه ها گفته بود:“تحریم غیرقانونی، تجاوز به حقوق ملت بزرگ ایران است. ما باید با همه توان و قدرت در برابر این تجاوز ایستادگی کنیم. البته آنها بهانه شان این است که می‌گویند آنها تحریم را دور زدند. البته که ما تحریم را دور می زنیم و با افتخار هم دور می زنیم چون غیرقانونی و برخی از آنها مانند تحریم در موارد غذایی و دارویی را جنایت علیه بشریت می دانیم”.
او همچنین تاکید کرده بود: “کاری که آمریکایی ها انجام می‌دهند به بهانه دور زدن تحریم‌ها توسط ایران کار زشتی بوده و با روح مذاکرات همراه نیست در حالی‌که ما در حال مذاکره برای توافق نهایی هستیم بنابراین این‌گونه اعمال با سیاست حل معضلات جهانی سازگار نیست و همچنین موجب بی‌اعتمادی‌های بیشتر توسط مردم کشورمان می‌شود. بنابراین خوب بود آمریکایی‌ها با اعمال و رفتارشان تاحدی زمینه اعتماد را فراهم می‌کردند تا این اعتماد در آینده شکل بگیرد اما اعمال و رفتار آنها بی‌اعتمادی‌ها را عمیق‌تر می‌کند”.
در عین حال حسن روحانی درباره تاثیر این تحریم ها بر ادامه مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با گروه ۵+۱ تصریح کرده بود که “اگر حسن نیت در طرف مقابل باشد در زمان باقی مانده امیدواریم به توافق برسیم. تحریم های دیروز که به تعبیر آنها جدید نیست، که به نظر ما کار درستی نبوده، به اصل مذاکرات لطمه نمی زند.البته در مذاکره یکی از پایه ها، اعتماد و صداقت است. این جور کارها به مسیر اعتماد و صداقت لطمه می زند. اما مذاکره را ادامه می دهیم”.
ناظران سیاسی در همین حال تحولات تازه غرب و ایتلاف برای سرکوب داعش بدون شرکت دادن ایران را نشانه ای می دانند بر یاس واشنگتن از رسیدن به تفاهم با جمهوری اسلامی، رسانه های داخلی هم در مقالات خود از تاثیر تحولات اخیر و حتی ماجراهای اوکراین، و توافق های تازه ایران و روسیه در زمانی که مسکو زیر فشار تحریم های آمریکا و اروپاست به عنوان نشانه ای از دور شدن ایران و آمریکا و در نتیجه نومیدی از توافق های هسته ای می دانند. توافق هایی که تاکنون دولت اوباما مهم ترین پی گیر آن بود.
