همزمان با سفر سایمون گس به ایران و اعلام اینکه وی برای مذاکره غیررسمی پیرامون مسایل هستهای به ایران آمده٬ سخنگوی سازمان انرژی اتمی خبر از آن داده که بازرسان آژانس از یک مرکز لیزری ایران بازدید کردهاند و هفته آینده نیز برای بازرسی برخی معادن جمهوریاسلامی٬ به یزد خواهند رفت.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی٬ به ایرنا گفت که هفته گذشته بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از مرکز لیزری لشکرآباد بازدید کردهاند و براساس توافق انجام شده٬ هفته آینده نیز از معدن ساغند و واحد غنیسازی اردکان بازدید خواهند کرد. به گفته کمالوندی انجام این بازدیدها٬ براساس توافقی که زمستان گذشته میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی صورت گرفته٬ انجام میشود.
براساس این توافق٬ علاوه بر بازرسی از مکانهای فوق٬ ایران باید اطلاعاتی را درباره رآکتور اراک نیز به آژانس ارائه کند.
پیش ازاین منابع غربی گفته بودند که جمهوریاسلامی در مرکز لیزری لشکرآباد به شکل مخفی٬ دست به غنیسازی اورانیوم زده است. اما پس از آنکه بازرسان آژانس آثار اورانیوم غنیشده را در این محل کشف کردند٬ تجهیزات مربوط به غنیسازی از این مرکز جمع شد.
معدن ساغند - که در یزد قرار دارد - یکی از معادن استخراج سنگ اورانیوم است. واحد غنیسازی اردکان نیز کارخانه تغلیظ سنگ اورانیوم برای تولید کیک زرد است.
دولت روحانی در حالی مشغول مذاکره با کشورهای غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران است که اصولگرایان بارها نسبت به این مذاکرات و نتایج آن٬ انتقاد کردهاند.
از آن جمله میتوان به محمدجواد لاریجانی اشاره کرد که هفته گذشته از دولت خواسته بود در صورت به پایان رسیدن ۶ ماه نخست مذاکرات٬ اقدام به تمدید مجدد آن نکند: “ما باید نشان دهیم که نه تنها در هستهای، و نه در حقوق بشر هیچ کدامشان کوتاه نمیآییم. من قویا به دولتمردان عزیز توصیه میکنم که هرگز ۶ ماهه دوم مذاکرات را تمدید نکنند. آمریکاییها نیاز دارند برای اینکه با ما مصالحه کنند ولی ما اصلا نیاز نداریم. ما مطالبه داریم، بین مطالبه و نیاز تفاوت است، ما حق خود را میخواهیم. آنها نیاز دارند و در منطقه شکست خوردهاند و در مورد ایران هم شکست خوردهاند. آنها دارند نشان میدهند که ما نیاز داریم، خیلی خوب، چرا باید ۶ ماهه دوم را تمدید کنیم. آمریکا یا باید به تعهدات خود عمل کند همین بندها و نیمبندهایی که با تفسیر به رای از زیر آنها در میرود یا این که ۶ ماهه دیگری وجود ندارد. ما هم تعهدی نداریم، همه یا هیچی در آن گذاشتهایم، پس هیچ. ببینیم که چه کسی برنده میشود و انشاءلله پیروزی از آن ملت ماست”.
ماه گذشته نیز حمید رسایی٬ نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس٬ در نطق پیش از دستور خود٬ توافق ژنو را معاهدهای توصیف کرد که در آن دولت “امتیازات متعددی داده و امتیازات حداقلیای ستانده” و همین مساله موجب “جری شدن دشمنان دیرینه انقلاب اسلامی” شده و غرب “در مقابل انفعال مدیران سیاست خارجی، یک گام به پیش می نهد”.
به گفته رسایی “توافق ژنو به بنبست رسیده” و دولت حسن روحانی تلاش میکند تا با “تبلیغات و هیاهو و بستن دهان منتقدان و توقیف نشریات منتقد از جمله هفته نامه ۹ دی، چنین القا کند که این توافقنامه یک پیروزی بزرگ بوده است”.
اما اوایل هفته جاری محمدجواد ظریف پس از دیدار با وزیر امورخارجه اتریش٬ در یک نشست خبری مشترک گفت که جمهوریاسلامی نسبت به مذاکرات هستهای رویکرد مثبتی دارد و “این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید و در آن به توافقی دست خواهیم یافت”.
همزمان با این انتقادها اما سخنگوی سازمان انرژی اتمی٬ با تایید خبر سفر غیررسمی ترو واریورانتا، معاون مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در امور پادمانها به تهران٬ گفت: “رفت و آمد مسئولان آژانس در چارچوب همکاریهای ایران و آژانس امری عادی است و به طور متناوب تاکنون انجام شدهاست… آقای واریو رانتا بارها به ایران آمدهاند و حضورشان برای مذاکره و رایزنی با مقامات ایران در چارچوب همکاریها است”.