متهمان قتل های محفلی کرمان آزاد شدند

شهرام رفیع زاده
شهرام رفیع زاده

رئیس دادگستری کرمان اعلام کرد اعدام متهمان پرونده قتل های محفلی کرمان منتفی و آن ها از زندان آزاد شده ‏اند. در این پرونده که‎ ‎در سال 81 به پرونده قتل های محفلی کرمان شهرت یافت، 6 متهم رسمی دارد که به ادعای ‏خود با مهدور الدم دانستن 2 زن و 3 مرد آن ها را پس از انجام استخاره به قتل رسانده بودند. ‏

احمد تویسرکانی رئیس دادگستری استان کرمان در حالیکه مدعی شده “منتفی شدن قصاص متهمان پرونده ی قتل ‏های محفلی ، به معنی مجازات نشدن این افراد نیست” در عین حال از آزادی متهمان این پرونده خبر داده و گفته ‏است: “تمام اولیا دم (خانواده 5 مقتول)رضایت دادند و این رضایت باعث شد جهت پرونده تغییر کند و تعدادی از ‏متهمان با ضمانت آزاد شوند اما این به معنی به مجازات نرسیدن آنها نیست.“‏

‏ ‏

رئیس دادگستری کرمان در یک کنفرانس مطبوعاتی که در سایت خبری “کرمان ما” منعکس شد، وجود اختلاف ‏نظر بین محاکم قضائی کرمان و دیوان عالی کشور در مورد این پرونده را تائید کرده و گفته است: “در حواشی ‏پرونده اختلاف نظرهایی میان محاکم قضایی رسیدگی کننده در استان کرمان و دیوان عالی کشور پیش آمد که در ‏محاکم استان تشدید مجازات و احکم سنگین تر و در دیوان عالی کشور مجازات خفیف تر مد نظر است، و مراحل ‏رسیدگی به این پرونده ادامه دارد”.‏

‏ ‏

با این حال احمد تویسرکانی تاکید کرده که دیگر مجازات اعدام برای متهمان قتل های کرمان صادر نخواهد شد و ‏اعدام متهمان این پرونده به کلی منتفی شده است. ‏

‎ ‎قتل به اتهام منکر‎ ‎

در فاصله ماه‌های پایانی سال 1380 تا زمان افشای قتل های محفلی کرمان و دستگیری عاملان این قتل ها در 4 ‏اسفند سال 81 ، هجده قتل با روش‌های مشابه در کرمان انجام شد. پرونده این قتل ها تا افشای قتل شهره نیک پور ‏و محمدرضا نژاد ملایری به دست اعضای پایگاه بسیج مسجد آقا غلامعلی ارگ کرمان مسکوت بود. پس از آن ‏نیز فقط برای 5 قتل، که بعدها به “قتل های محفلی کرمان” شهرت یافت، در دادگستری کرمان پرونده ای گشوده ‏و پرونده سایر قتل ها به بایگانی دادگستری کرمان سپرده شد. ‏

‏27 آبان 81 شهره نیک پور و نامزدش محمد رضا نژاد ملایری در حالی که با اتومبیل پژوی سفید خود در حال ‏بازگشت به خانه بودند در شهر کرمان مفقود شدند. ‏

گزارش این مفقودی یک روز بعد از سوی خانواده آن ها به اطلاع کلانتری 11 کرمان رسید. دو هفته بعد در 13 ‏آذر 81 جسد محمدرضا نژاد ملایری در حاشیه جاده جوپار- کرمان در حالی پیدا شد که‎ ‎بخش‌هایی از جسدش ‏توسط حیوانات وحشی خورده یا از محل جسد دور شده بود. ‏

به فاصله چند روزجسد متلاشی شهره نیک‌پورهم که در زمان قتل 28 سال داشت به فاصله کمی از محل کشف ‏جسد نامزدش پیدا شد. ‏

به دنبال این ماجرا تحقیقات پلیس کرمان در 4 اسفند 81 به دستگیری محمدحمزه مصطفوی منجر شد. محمد حمزه ‏مصطفوی که در آن زمان 22 سال داشت از طلاب مدرسه الهادی قم بود که به دلیل سابقه عضویت و فعالیت در ‏بسیج، در حال سپری کردن دوران سربازی در مرکز کنترل فرماندهی نیروی انتظامی کرمان بود. ‏

او ابتدا منکر دست داشتن در قتل ها بود اما پس از ردیابی تماس‌های انجام شده از تلفن همراه مقتولان، به‎ ‎قتل ‏اعتراف و برای جلوگیری از ادامه بازداشت ها، قتل شهره نیک پور و محمد رضا نژاد ملایری را به تنهایی بر ‏عهده گرفت. ‏

گسترش تحقیقات و بروز اختلاف میان فرمانده وقت نیروی انتظامی کرمان با امام جمعه و فرماندهان سپاه کرمان ‏که متهمان با آن ها در ارتباط بودند، پیگیری این پرونده را به دنبال داشت. به ترتیب بود که علی ملکی، سلیمان ‏جهانشاهی، محمد یاعباسی و ‌محمد سلطانی سرباز قرارگاه سیدالشهداء و چنگیز سالاری همگی از اعضای بسیج ‏کرمان به عنوان 6 متهم پرونده دستگیر شدند. ‏

در جریان بازجوئی ها علی ملکی به قتل مصیب افشاری نیز اعتراف‎ ‎کرد؛ پس از وی سلیمان جهانشاهی پذیرفت ‏که با همدستی افراد دستگیرشده، مصیب افشاری نوجوان 19 ساله را به قتل رسانده‌است. در ادامه تحقیقات روشن ‏شد محسن کمالی و جمیله (زهرا) امیراسماعیلی هم دو قربانی دیگر این گروه بوده اند. محمد رضا نژاد ملایری و‏‎ ‎شهره نیک‌پور نیز در 27 آبان در حالی که اعضای محفل کرمان در حال ربایش شخص دیگری به نام هادی ‏یزدانفر با قصد کشتن وی بودند به طور اتفاقی و به دلیل مشاهده این صحنه از سوی محفلی ها بازداشت و به ‏پایگاه بسیج ارگ کرمان در کوچه علی اصغر مولای میدان ارگ این شهر منتقل شده و پس از استخاره در باغ ‏پدر یکی از متهمان به قتل رسیده بودند. ‏

‎ ‎قاتلان عضو بسیج بودند‎ ‎

همه‌ عاملان پرونده قتل‌های کرمان بنابر اعترافات رسمی خود در دادگاه از اعضای پایگاه بسیج مسجد آقا‏‎ ‎غلامعلی مسجد ارگ کرمان بودند و در زمان ارتکاب قتل‌ها، کارت شناسایی بسیج داشتند. وکیل محمدحمزه ‏مصطفوی و محمد یاعباسی در دادگاه اول آنان تاکید کرد که این دو متهم عضو فعال بسیج کرمان بودند وبه ترتیب ‏در سمت‌ فرمانده و جانشین فرماندهی پایگاه مقاومت علی اصغر مولا، کارت و احکام‎ ‎ممهور به مهر ناحیه ‏مقاومت بسیج را در اختیار داشتند. ‏

آن ها هم چنین چهار‎ ‎دستگاه بی‌سیم‏‌، خودرو، دستبند و مکان پایگاه بسیج آقا را هم در زمان ارتکاب قتل‌ها در ‏اختیار‎ ‎داشتند. ‏

با این حال وقتی دادگاه از بسیج کرمان در این مورد استعلام کرد فرماندهی ناحیه مقاومت بسیج سپاه کرمان در ‏پاسخ، طی نامه ای اعلام کرد پایگاهی که قاتلان از آن استفاده می کردند یک روز بعد از آخرین قتل افتتاح شده ‏است. ‏

متهمان در جریان برگزاری دادگاه اول گفتند تحت تاثیر سخنرانی آیت‌الله مصباح یزدی تصمیم به انجام قتل‌ها ‏گرفته اند و این اقدام خود را “امر به معروف و نهی از‎ ‎منکر” دانستند‌ و مقتولان را نیز مهدور الدم اعلام کردند. ‏

محمدحمزه مصطفوی در جریان دادرسی مجدد به این پرونده و در پاسخ به‎ ‎قاضی دادگاه که از او پرسید “آیا ‏مجوز قتل‌ها کتبا یا شفاها به شما داده شده؟” گفت: “کسی به ما دستور کتبی یا شفاهی نداده، ‌اما با توجه به نواری ‏که از آقای‎ ‎مصباح داشتیم، به این نتیجه رسیدیم.” این متهم همچنین در پاسخ به این سئوال قاضی که “آیا چنین‎ ‎نواری موجود است؟” در دادگاه اعلام کرد: “این نوار را ندارم، اما فکر می‌کنم در حسینیه کرمان موجود‎ ‎باشد”. ‏

در اینجا بود که اداره کل اطلاعات کرمان در پاسخ به استعلام دادگاه در خصوص شناسایی آمران احتمالی‎ ‎قتل ‏های کرمان طی نامه ای به دادگاه اعلام کرد که این متهمان “راسا تصمیم به قتل افراد مورد نظر خود‎ ‎گرفته‌اند. ‏ضمنا دلیلی بر آمریت فرد یا افراد دیگری جهت انجام قتل‌ها به دست نیامده‎ ‎است. متهمان انگیزه خود را از ‏ارتکاب آدم‌ربایی و قتل، مبارزه با مفاسد اجتماعی‎ ‎اعلام کرده‌اند.“‏

‏ ‏

اما بسیجیان مزبور، جرایم دیگری نیز مرتکب شده بودند؛در همین ارتباط چهار تن از عاملان قتل‌های کرمان در ‏جریان دادگاه اول به روابط نامشروع نیز اعتراف‎ ‎کردند. از جمله محمد حمزه مصطفوی که از سوی دادگاه و ‏‏”بابت ارتباط نامشروع با خانم‎ ‎م. ذ معروف به نازی (بازیگر تئاتر) به نود و نه ضربه شلاق تعزیری” محکوم شد. ‏

دادگاه هرگز به شکایت نازی که به علت “تجاوز به عنف” علیه مصطفوی شکایت کرده بود رسیدگی نکرد ولی ‏این زن جوان را به دلیل ارتباط نامشروع به شلاق محکوم کرد. ‏

‎ ‎شش سال برای پایمال کردن خون مقتولان‎ ‎

قاضی امیری تبار، رئیس شعبه نهم دادگاه عمومی کرمان در پایان دادگاه اول، هر یک از متهمان را به چندین بار ‏قصاص محکوم کرد. ‏

بنابر رای دادگاه محمد حمزه مصطفوی سردسته باند به اتهام شرکت در چهار فقره قتل (مصیب افشاری، محسن ‏کمالی، جمیله اسماعیلی و شهره نیک پور) به قصاص و اعدام در ملاءعام و به خاطر 6 فقره آدم ربایی (مصیب ‏افشاری، محسن کمالی، جمیله اسماعیلی، هادی یزدانفر، شهره نیک پور ومحمدرضا نژادملایری)به 15 سال ‏حبس، به خاطر سرقت اموال آنها به تحمل سه سال حبس و 74 ضربه شلاق محکوم و علی ملکی متهم ردیف دوم ‏به اتهام مشارکت در چهار فقره قتل (شهره، جمیله، محسن و محمدرضا) به 4 بار قصاص و به اتهام مشارکت در ‏ربودن آنها به 15 سال حبس و به خاطر رابطه نامشروع به 99 ضربه شلاق محکوم شد. ‏

متهم ردیف سوم به نام سلیمان جهانشاهی به اتهام مشارکت در سه فقره قتل (شهره، محمدرضا و محسن) به ‏قصاص و اعدام در ملاءعام، و به دلیل 5 فقره آدم ربایی به 15 سال حبس، به اتهام سرقت اموال مقتولان به سه ‏سال حبس و 74 ضربه شلاق محکوم شد. ‏

متهم ردیف چهارم محمدیا عباسی به اتهام دو فقره قتل به قصاص در ملاءعام، به جرم سرقت اموال مقتولان به سه ‏سال حبس، به اتهام 6 فقره آدم ربایی به 15 سال حبس و به دلیل ارتباط با نامشروع به 99 ضربه شلاق محکوم ‏شد. ‏

محمد سلطانی متهم ردیف پنجم به جرم مشارکت در یک فقره قتل به قصاص در ملاءعام، مشارکت در سه فقره ‏آدم ربایی به 15 سال حبس و سرقت اموال مقتولان به سه سال حبس محکوم شد. چنگیز سالاری متهم ردیف ششم ‏هم به علت مشارکت در یک فقره آدم ربایی به 15 سال حبس، به اتهام مشارکت در یک فقره قتل به قصاص در ‏ملاءعام، و به اتهام رابطه نامشروع با یک دختر جوان به 99 ضربه شلاق محکوم شد. ‏

اما شعبه 31 دیوان عالی کشور به دنبال اعتراض وکلای متهمان قتل‌های کرمان به حکم‎ ‎صادره از سوی شعبه نهم ‏دادگاه عمومی کرمان، این حکم را نقض و رسیدگی به آن را به دادگاه عمومی دیگری در کرمان محول کرد. ‏

این شعبه به علت “فقدان دلیل بر‎ ‎ارتباط نامشروع متهمان ردیف‌های 1 تا 3” و‏‎ ‎اینکه “اقاریر آنان در اداره ‏اطلاعات در شرایط عادی صورت نگرفته زیرا در مراحل‎ ‎بعدی منکر شده‌ اند” حکم را نقض کرد. شعبه 31 ‏دیوان عالی کشور همچنین اعلام کرد با توجه به “اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتولان” و اینکه “متهمان‎ ‎بعضا از ‏خانواده‌های شهید داده یا ایثارگر هستند و خود آنان در دادگاه بر این‎ ‎اعتقاد اصرار ورزیده و مستندات و ‏مستمسک‌هایی برای آن (مهدورالدم بودن مقتولان) ذکر‎ ‎کرده‌اند” نمی تواند حکم صادره در مورد متهمان بسیجی ‏قتل های کرمان را تائید کند. ‏

‎ ‎آزادی پس از این همه قتل‎ ‎

در طی 6 سال گذشته پرونده قتل های محفلی کرمان چند بار با صدور احکام سنگین از سوی محاکم کرمان مواجه ‏شده اما همه این احکام در دیوان عالی کشور نقض شده است. ‏

تا اینکه بالاخره سومین قاضی رسیدگی کننده به این پرونده در کرمان، نظر دیوان عالی مبنی بر “اعتقاد متهمان به ‏مهدورالدم بودن مقتولان” را پذیرفت و آنان را تبرئه کرد. ‏

خانواده مقتولان به این احکام اعتراض کردند اما دیوان عالی کشور در اینجا اعتراض آنان را وارد ندانست. ‏

سردار جورکش فرمانده وقت نیروی انتظامی کرمان مدتی بعد از تشکیل این پرونده از کار برکنار شد، و از ‏دوسال پیش انتشار اخبار تازه در این خصوص تحت فشار نهادهای نظامی و امنیتی به شدت کاهش یافته است. در ‏این شرایط در حالی که نعمت احمدی، وکیل خانواده برخی از مقتولان این پرونده چندی پیش تاکید کرده بود که ‏‏خانواده‌ دو نفر از مرحومان یعنی خانواده ‏شهره نیک‌پور و محمدرضا نژادملایری بر ‏شکایت خود باقی مانده اند، ‏رئیس دادگستری کرمان ضمن تائید آزادی متهمان بسیجی قتل های کرمان به طور رسمی از گریختن آن ها از ‏مجازات خبر داده است. ‏

بدین ترتیب پرونده ای که رئیس قوه قضائیه در خصوص آن به رئیس دادگستری کرمان نوشته بود “با قاطعیت ‏پیگیری فرمایید جهت ‏بررسی نقش و مداخله سایر اشخاص ‏احتمالی در ارتکاب جنایت و کشف ‏نفس‌الامر قضیه و ‏اینکه متهمان خودسرانه ‏راساً مرتکب قتل گردیده یا اینکه فرد یا ‏افرادی به‌عنوان آمر در قضیه مدخلیتی ‏داشته‌اند یا ‏خیر؟”‏ با آزادی متهمان بسیجی این پرونده عملا خاتمه یافته است تا نگرانی آمرانی که اکنون دوستان قدرتمندی در ‏دولت دارند نیز به پایان برسد. ‏