رایگان در ایران قصد دارد کاندید ریاست جمهوری شود که مورد حمله دارودسته طرف مقابل قرار گرفته و معیوب می شود. رادان در آلمان روی پایان نامه خود کار می کند که با دختری آلمانی آشنا می شود. زادبوم آخرین ساخته ابوالحس داودی با این داستان در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد…
بازگشت به ریشه ها
ابوالحسن داودی از فیلمسازان خوب در زمینه فیلم های اجتماعی است. او در آخرین فیلم هایش فرم های تازه روایت را نیز آزموده و در کنار مضمون توانسته بود به ساختارهای تازه ای دست یابد. داودی امسال با فیلم زادبوم در جشنواره بین المللی فیلم فجر شرکت دارد. فیلمی اجتماعی با پس زمینه های سیاسی. این فیلم تا حدودی با اقبال منتقدان مواجه شد.
کارگردان و تهیه کننده: ابوالحسن داودی- نویسنده: فرید مصطفوی- مدیر فیلمبرداری: فرج الله حیدری، کلاوس بوش دسانتوس- طراح صحنه و لباس: ژیلا مهرجویی- بازیگران: عزت الله انتظامی، بهرام رادان، رویا تیموریان، مسعود رایگان، پگاه آهنگرانی.
خلاصه داستان: زادبوم داستان چند خانواده را از چندگوشه دنیا موازی با هم پی می گیرد. خانواده هایی که ریشه هایی مشترک دارند. رایگان در ایران قصد دارد کاندید ریاست جمهوری شود که مورد حمله دار و دسته طرف مقابل قرار گرفته و معیوب می شود. رادان در آلمان روی پایان نامه خود کار می کند که با دختری آلمانی آشنا می شود. دختر قصد دارد نظریه پدر بزرگش را مبنی بر بازگشت لاک پشت ها به خانه اصلی پس از چندین سال ثابت کند. او روی لاک پشت های ایرانی کارکرده و رادان به او کمک می کند. تیموریان نیز که در ایران کارشناس محیط زیست است روی همین فرضیه کار می کند. او همسر رایگان و مادر رادان است. این داستان کمک می کند رادان با دختر آلمانی به ایران بیایند. از سوی دیگر انتظامی در نظام پهلوی کار می کرده و بعد از انقلاب از ایران متواری شده است. او می پندارد به محض بازگشت به ایران دستگیر خواهد شد. آهنگرانی دختر رایگان نیز که وجه المصالحه بازی های سیاسی پدر با پسر مردی صاحب نفوذ در دوبی ازدواج کرده به آستانه فروپاشی زندگی می رسد و تصمیم می گیرد راهی وطن شود.
ابوالحسن داودی پیش تر نیز سراغ داستان های سیاسی رفته بود. فیلم های مرد بارانی و نان و عشق و موتور 1000 هریک به نوعی مسئله سیاست را در بخشی از نگاه خود مورد نظر قرار داده بودند. با این تفاوت که اولین فیلمی بسیار تلخ و دومی ساخته ای کمدی بود.
فیلم زادبوم در عوض بسیار نرم تر از دو فیلم پیشین عمل می کند. فیلم درباره نوعی همگرایی و بازگشت به اصل و ریشه هاست. داودی در این فیلم بیانیه ای صادر می کند که باید اهالی ایران در هر نقطه دنیا که هستند اختلاف ها را کنار بگذارند و حالا بعد از 30 سال دئر هم جمع شوند تا خانواده سرزمین سلامت بماند.
داودی با این نگرش حتی زمانیکه شخصیت اصلی داستان خود را فردی سیاسی کاندید در انتخابات ریاست جمهوری بر می گزیند هیچ اشاره ای به حزب و یا گروه خاصی نمی کند. او می کوشد شخصیت اش از هرسو طرفه ای برچیند تا بعد ها مورد قضاوت قرار نگیرد. این شخصیت به عنوان محوری ترین آدم داستان فیلم زادبوم در زندگی شخصی بسیار آسیب پذیر است. همسرش قصد دارد او را ترک کند. دخترش در استانه فروپاشی در زندگی است و تنها پسرش در گوشه ای در دنیا زندگی می کند.
اودر نهایت نیز با کلی برنامه ریزی با حمله گروه های نا شناس معلول می شود و دیگر یارای فعالیت اجتماعی را ندارد و به سمت همسرش باز می گردد تا زندگی شخصی خود را از سر گیرد.
این مرد همانند لاک پشت ها به جنوب ایران می رود تا با بازگشت دیگر افراد خانواده بتواند نام خلیج فارس را حفظ کند. رادان هم می کوشد تا با اجابت درخواست دختر المانی که با مادرش به صورت مشترک روی یک موضوع تحقیق می کنند روابط خوبی را میان ایران و دیگر کشور ها برقرار می نماید.
فارغ از این نگاه مضمونی داودی در کارگردانی هم به توانسته به نقاط مطلوبی دست پیدا کند. فیلم با وجود تعدد در لوکیشن و شخصیت داستان خود را به خوبی پیش می برد. ریتم یکسان است و داستان دستخوش تشتت نمی شود. بازی ها نیز به خوبی با یکدیگر همنشینی پیدا می کند. رایگان خیلی زود از یک فعال انتخاباتی/ اجتماعی به مردی منزوی تبدیل می شود. عزت الله انتظامی در کشتی کوچکی زندگی می کند و در لحظات تنهایی بازی گرم و شبه مالیخولیایی را به نمایش می گذارد. او در یک صحنه مقابل آینه با خود سخن می گوید که از لحظات درخشان فیلم است و نشان می دهد این بازیگر با سن زیادی که دارد هنوز سرپا و با هوش است.
رادان هم کم کم به بازیگری قابل قبول بدل شده است. او در فصولی که آلمانی صحبت می کند خیلی خوب رفتار را با کلام هماهنگ می کند.
داودی در زادبوم قصد دارد کامل به سیاست بزند اما در بسیاری از صحنه ها آزادی عمل چندانی ندارد و تنها در برخی صحنه ها همانند زمانیکه برای گرم شدن تخم لاک پشت ها اموال دولت را آتش می زنند گوشه و کنایه هایی را مطرح کرده است. داودی زادبوم را با سرمایه گذاری بنیاد سینمایی فارابی و حوزه هنری ساخته و طبیعی است که آزادی عمل زیادی در بیان اندیشه های خود نداشته باشد. داودی که خود این را می دانسته و برای اینکه کلیت فیلم را مخدوش نکند سعی دارد که کارگردانی را به نحوی تکمیل کند که وجوه سینمایی فیلم پرده ای روی وقایع مضمونی و محدودیت ها داشته باشد.