همزمان با تکاپوی گروهها و افراد مخالف برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری، مصطفی تاجزاده، عضو زندانی حزب مشارکت، با انتشار یادداشتی از زندان، خطاب به آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نوشته است که “استبداد آخوندی نمیتواند پاسخگوی نیازها باشد” و ازاو خواسته است که دستاندرکار برگزاری انتخابات آزاد باشد.
تاجزاده در نامه خود با اشاره به اینکه “استبداد آخوندی نه جدید است و نه جذاب و نه در جهان ارتباطات میتواند پاسخگوی نیازهای فردی و ملی مسلمانان باشد و الگو قرار بگیرد”، نوشته است: “در حال حاضر شرایط برگزاری انتخابات در کشورمان نه تنها با دموکراسیهای باسابقه جهانی فاصله بسیار دارد بلکه از برخی کشورهای اسلامی و حتی همسایههای خود نیز در این زمینه عقب افتادهایم”.
تاجزاده همچنین به استقبال از سخنان اخیر آیتالله خامنهای پیرامون اینکه او تنها یک رای در انتخابات دارد، پرداخته و گفته است: “این اولین بار ظرف چهار سال گذشته است که ایشان از موضع رهبری سخنرانی کردهاند”.
وی با اشاره به اینکه در سال اول پس از انقلاب ۱۳۵۷ “پنج همهپرسی و انتخابات آزاد برگزار کرد” و به این ترتیب “جمهوری اسلامی پرچمدار انتخابات آزاد در منطقه” شد و “تقریباً از همه جوامع اسلامی مانند ترکیه، پاکستان، مصر، مالزی، تونس، لیبی” جلو افتاد، نوشته: “با کمال تأسف در این سی سال، انتخابات ما با فراز و نشیبهای زیادی برگزار شده است، نه کاملاً آزاد و نه صد در صد فرمایشی”.
تاجزاده که اخیرا خواستار کاندیداتوری سیدمحمد خاتمی در انتخابات شده است، پیش از این نوشته بود که آیتالله خامنهای مسوول برگزاری انتخابات مهندسی شده و تشریفاتی در کشور است.
پیش از این محمدرضا خاتمی، دبیرکل سابق حزب مشارکت نیز پیرامون انتخابات برگزار شده در جمهوری اسلامی چنین نظر داده بود: “اصلاح طلبان همیشه به انتخابات آزاد اعتقاد داشتند و آن را مبنا و هدف فعالیت هایشان قرار دادند. اما رسیدن به انتخابات آزاد ایده الی است که زمان زیادی را می طلبد. اصلاح طلبان هیچ گاه از انتخابات مهندسی شده نترسیده اند، اما چه انتخابات مهندسی شده ایی؟ انتخابات مهندسی شده ایی که بتوانند در آن اثر گذاری کنند و آن را برهم زنند. اگر انتخابات آزاد با معیارهای جمهوری اسلامی برگزار شود، ما فارق [فارغ] از نتیجه درآن شرکت می کنیم. مانند انتخابات شوراهای دوم که اصلاح طلبان، خود آن را آزادانه برگزار کردند و در آن شکست هم خوردند. اما سربلند بیرون آمدند. اگر این، امکان پذیر نیست در شرایطی در انتخابات شرکت می کنند که بتوانند سناریو و برنامه نویسی مهندسان انتخابات را برهم زنند”.
هنوز نحوه حضور اصلاحطلبان در انتخابات و کاندیدای مورد نظر آنها مشخص نیست. علاوه بر افرادی چون مصطفی کواکبیان، نام برخی از چهرههای سیاسی نظیر محمدرضا عارف، اسحاق جهانگیری، محمدعلی نجفی و سیدمحمد خاتمی به عنوان کاندیدا مطرح شده است. در این میان محمد خاتمی، هنوز واکنش مثبت یا منفی به این درخواستها نشان نداده، اما برخی خبرها حکایت از آن دارد که وی شخصا تمایلی برای حضور در انتخابات ندارد. از سیدمحمد خاتمی نقل شده که پیرامون انتخابات آتی چنین سخن گفته است: “نامزدی در انتخابات، دو نتیجه بیشتر ندارد: رویارویی تمام عیار با مرکز ثقل قدرت و یا تن دادن به رذائل اخلاقی و من تن به رذیلت نخواهم داد”.
در این میان علاوه بر تصمیم خاتمی برای حضور یا عدم حضور، اصلاحطلبان با مشکل دیگری به نام شورای نگهبان مواجه هستند. برخی از نیروهای سیاسی معتقدند که خاتمی در صورت حضور در انتخابات، از سوی این شورا ردصلاحیت خواهد شد، مسالهای که البته با واکنش محمدرضا خاتمی مواجه شده بود. به نظر وی حاکمیت: “تمام تلاش خود را می کنند تا خاتمی وارد این عرصه نشود و اگر وارد شود ترجیح می دهند آقای خاتمی را رد صلاحیت کنند که آنهم امکان پذیر نیست و حکومت را در نظر مردم بی اعتبارتر و بی اعتمادتر می کند… اصلاح طلبان با کاندیدای حداکثری خود وقتی پشتوانه مردمی خود را نشان می دهند این اتفاق به خودی خود رخ خواهد داد و یا آقایان کاملا قبول خواهند کرد که یک حکومت دیکتاتوری و استبدادی دارند و یا اینکه به مطالبات اصلاح طلبان پاسخ مثبت خواهند داد”.
پیش از این آیتالله مصباحیزدی در سخنانی تلویحا گفته بود که خاتمی در انتخابات آینده ریاستجمهوری ردصلاحیت خواهد شد.
تاجزاده اکنون در نامه خود به آیتالله خواستار آن شده که وی پیشگام برگزاری انتخابات آزاد شود: “یقین دارم در ایران هم همچون بسیاری از کشورهای اسلامی، در آینده نه چندان دور شاهد برپایی انتخابات آزاد خواهیم بود. امیدوارم جنابعالی خود پرچمدار برپایی چنین انتخاباتی با همه لوازم آن شوید پیش از آنکه فشار زمانه امکان انتخاب دیگری را در برابر شما قرار ندهد.”
هفته گذشته اما سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، در بیانیهای چنین پیرامون انتخابات آینده نظر داده بود: “هیچ نشانهای دال بر اراده حاکمیت برای تجدیدنظر در نحوه اداره کشور و برگزاری انتخابات آزاد و دمکراتیک به چشم نمیخورد”.
پیش از این علی شکوریراد، عضو شورای مرکزی حزب مشارکت، در گفتوگویی با کلمه، نزدیک به میرحسین موسوی، گفته بود که نیروهای اصلاحطلب تنها در صورت حضور خاتمی، در انتخابات شرکت خواهند کرد. وی اما اضافه کرده بود که “یک استثنا وجود دارد که احتمالش کم است ولی منتفی نیست و آن اینکه آقای هاشمی بیاید. در این صورت ما فکر میکنیم روا نخواهد بود او را تنها بگذاریم. بنابراین از او حمایت خواهیم کرد”.
این اخبار در حالی منتشر میشود که درخواستها برای نامزدی خاتمی بیشتر شده است. پس از نامه برخی از فعالان سیاسی، عدهای از فعالان جنبش زنان و همچنین تعدادی از زندانیان سیاسی با انتشار نامههایی جداگانه، از سیدمحمد خاتمی برای حضور در عرصه انتخابات دعوت کردهاند.
حامیان جنبش سبز، طرفداران اصلاحات و حاکمیت همچنان در انتظار پاسخ خاتمی هستند. هنوز تصمیم نهایی وی مشخص نیست و کسی نمیتواند با قاطعیت درباره حضور یا عدم حضور وی در انتخابات سخن بگوید. در این میان تنها نکته مشخص آن است که اگر خاتمی تصمیمی برای حضور در انتخابات داشته باشد، از اکنون تنها دو ماه زمان برای تبلیغات انتخاباتی دارد.