خاورمیانه و نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا

نویسنده

namzadraeesjomhoriamrica.jpg

‏‏

ریچارد بودرو ‏

خطاب به باراک اوباما و جان مک کین: سرانجام شما برای انتخاب شدن به عنوان ریاست جمهوری آمریکا ‏رقابت می کنید و مسؤولیت حل و فصل مناقشه در این قسمت از کره زمین را عهده دار خواهید شد. ‏

شماهم مانند تقریباً تمام نامزدهای انتخاباتی در ده های اخیر، سفری به این سرزمین مقدس می کنید تا به رأی ‏دهندگان آمریکایی نشان دهید صلح و امنیت اسرائیل تا چه حد برایتان مهم است. سناتور مک کین، دیدار شما ‏از دهکده سرتو که هدف حملات موشکی قرار گرفته بود، یک ژست اثر گذار بود. ‏

سناتور اوباما، سرزمین مقدس این هفته منتظر شما هم هست. چشم و گوش پرسشگر اسرائیلی ها و فلسطینی ‏ها، هرگونه اشاره و کلامی را زیرنظر دارد. اینجا یک میدان مین لفظی برای چیره دست ترین نامزدهای در ‏حال تبلیغ است.‏

شما یک گردش با هلیکوپتر را در دستور کار دارید و احساسی از این سرزمین تحت مناقشه پیدا خواهید کرد: ‏اسرائیل، کرانه غربی و نوار غزه روی هم منطقه ای کوچکتر از مریلند است که محدود به دریای مدیترانه و ‏رود اردن شده است. ‏

بااین حال، مناقشه در اینجا ویژگی یک بحران منطقه ای وسیع تررا دارد. عراق، ایران، سوریه و لبنان همگی ‏طوری آرایش یافته اند که مشکل صلح اسرائیل- فلسطین را پیچیده تر از هر زمان کرده اند.‏

ده واقعیت زیر برای به خاطر داشتن در مورد سرزمین مقدس، تلاش های قبلی آمریکا برای ایجاد صلح در ‏آن، پیچیدگی ها و گزینه های پیش رو دربرابر یکی از شما صحبت می شود که پس از خداحافظی جورج ‏بوش با کاخ سفید در شش ماه دیگر ، با آنها روبرو خواهید شد:‏

‎ ‎‏1- اوضاع می توانست بدتر از این باشد. اکنون دست کم برخی بازیگرها از صلح سخن می ‏گویند‎ ‎

زمانی که جورج بوش سکان ریاست جمهوری را بدست گرفت مذاکرات اسرائیل- فلسطین و نیز اسرائیل- ‏سوریه به تازگی شکست خورده بود. انتقال امور به دولت شما، به شکرانه فروکش کردن تنش ها در منطقه، ‏ممکن است چندان مشکل نباشد. ‏

اسرائیل ظرف هشت ماه گذشته به دورشته از گفتگوها دست زده است: یکی با محدوده خودگردان فلسطینی ها ‏در کرانه غربی که به صورت مستقیم و با میانجی گری آمریکا صورت گرفته است. دیگری گفتگوی ‏غیرمستقیم با سوریه با وساطت ترکیه است. ضمناً اسرائیل با پادرمیانی مصر به آتش بس با گروه شبه نظامی ‏حماس و مسلط بر نوار غزه دست پیدا کرده است، زندانیان را با جنگجویان حزب الله در لبنان معاوضه کرده ‏است و پیشنهاد اعطای زمین به لبنان را در ازای صلح داده است. اغلب حکام عرب هم در آستانه به رسمیت ‏شناختن اسرائیل در صلح با فلسطینی ها هستند. هیچکدام از این ابتکارات، بوش را پیش از ترک کاخ سفید به ‏برقراری صلح نمی رساند، اما احتمال شکست تلاش ها هم در شرایط فعلی بعید است. دولت شما این فرصت ‏را خواهد داشت تا امور را به جلو براند. ‏

‎ ‎‏2- کشمکش های پیش روی اسرائیل تا حد زیادی پیچیده شده اند‏‎ ‎

این روی دوم سکه است: اسرائیل مرعوب برنامه هسته ای ایران شده است و نگران این موضوع شده که ‏خارج شدن نیروهای آمریکایی از عراق، دست تهران را بیشتر باز بگذارد. عوامل اسلامی ایران شامل حماس ‏و حزب الله به استفاده از کمک لجستیکی سوریه، به توسعه زرداخانه تسلیحاتی خود دست زده و با ارتش ‏اسرائیل جنگ می کنند. علیرغم اینکه تنش ها اخیراً فروکش کرده است، آنها تهدیدی دائم برای مرزهای ‏اسرائیل محسوب می شوند و این امکان را به ایران می دهند تا هرگونه توافق اسرائیلی-فلسطینی را از میان ‏ببرد. روابط ایران با سوریه و جنگجویان حزب الله نیز باعث شده این دو ، رسماً در موضع خصومت با ‏اسرائیل قرار بگیرند و حل و فصل مناقشات تروریستی را با تأخیر روبرو کنند. ‏

‎ ‎‏3- اسرائیل که به سلاح هسته ای مجهز است، و ایران که احتمالاً به آن دست پیدا می کند، آشکارا ‏به تهدید یکدیگر مشغول اند‎ ‎

رئیس جمهور ایران گفته است که اسرائیل باید ازروی نقشه حذف شود. رهبران اسرائیل هم گفته اند که ممکن ‏است تأسیسات هسته ای ایران را با یا بدون دریافت چراغ سبز از واشنگتن بمباران کنند. اگر راهکارهای ‏دیپلماتیک مانع از پیگیری آنچه غربی ها می گویند برنامه تسلیحات هسته ای ایران نشوند، انتخاب گزینه ‏نظامی از سوی آمریکا یا اسرائیل یا هردوی آنها می تواند در کانون رخدادهای منطقه قرار بگیرد. هرگز از ‏درنظر گرفتن این سناریوی شوم حتی پیش از در دست گرفتن کاخ سفید، تردید نکنید. ‏

‎ ‎‏4- موفقیت های دیپلماتیک در اینجا، به ابتکارات اعراب و اسرائیل و نیز پافشاری آمریکا نیاز ‏دارد.‏‎ ‎

همانطور که بیل کلینتون از شکست در فشارهای وارد شده برای معامله میان اسرائیل و فلسطینی ها درس ‏آموخت، میزان نفوذ و تأثیر شما محدود خواهد بود. منطقه هیچوقت خود دچار تحول نشده، بلکه این رهبران ‏قاطع اسرائیلی و عرب هستند که می توانند در ایجاد آن نقش ایفا کنند. شاهد این موضوع هم این است که ‏تصمیم انورسادات برای جدا شدن از حلقه شوروی در سال 1979، به صلح با اسرائیل انجامید. ‏

‎ ‎‏5- “روابط ویژه” آمریکا با اسرائیل می تواند به اعتبار آن کشور در نقش یک میانجی خدشه وارد ‏کند‎ ‎

این یک توازن ظریف است. هردوی شما در تأمین امنیت اسرائیل همصدا شده اید. این روند از زمان هری ‏ترومن، رئیس جمهور آمریکا ادامه داشته است. اما شما چه زمان به نام مصالحه برای صلح، در برابر ‏اسرائیل خواهید ایستاد؟ آیزنهاور و بوش اول، از تهدید به تحریم سخن گفته بودند. از کارتر و جیمز بیکر هم ‏به عنوان مذاکره کنندگان سختگیر یاد می شود، بااینحال اسرائیلی ها از آنها به خاطر رویکردشان بد می ‏گویند. کلینتون و دولت فعلی بوش هم فلسطینی ها را آزرده کردند زیرا آنها میانجی گری آمریکا را به نفع ‏اسرائیل ارزیابی کرده اند. ‏

‎ ‎‏6- توسعه شهرک های یهودی نشین در کرانه غربی به شرایط صلح لطمه زده است‏‎ ‎

این خود شاهدی بر محدودیت آمریکاییها در اثر گذاشتن بر دولت یهود است. سالهاست که اسرائیل تعهدات ‏قبلی خود را برای توقف شهرک سازی در محدوده مورد ادعای فلسطینی ها زیرپا گذاشته و سرنوشت صلح ‏مورد حمایت آمریکا را تحت الشعاع قرار داده است. ‏

‎ ‎‏7- به نظر می رسد گفتگوی اسرائیل- فلسطین مانند همیشه، اطمینان بخش نیست‎ ‎

دو طرف این قضیه از نظر مرزها، مسأله مهاجرین فلسطینی و اورشلیم دچار اختلافات بزرگی هستند. حتی ‏اگر آنها به نوعی توافق برسند، چه کسی قرار است این توافق را اجرا کتد؟ رهبران فلسطینی تحت حمایت ‏آمریکا از عهده کنترل شبه نظامیان در کرانه غربی برنمی آیند و هیچ اختیاری در نوار غزه ندارند. نخست ‏وزیر اسرائیل هم ممکن است به اتهام فساد مالی از کار برکنار شود. ‏

البته این مناقشه نسبتاً پایان گرفته و فشار آمریکا برای پیشبرد گفتگوها می تواند کمک کننده باشد. ‏

‎‎‏8- حماس به سمت صلح می آید‏‎‎

این گروه که در فهرست گروه های تروریستی آمریکا و اسرائیل جا دارد، برنده انتخابات سال 2006 در ‏فلسطین شد و از سال گذشته امور مرزی با اسرائیل را در اختیار گرفته است، اما بدلیل تحریم های اسرائیل ‏دچار ضعیف شده است. حالا حماس از درخواست نابودی اسرائیل دست برداشته و مایل است صلح با اسرائیل ‏به رأی مردم فلسطین گذاشته شود. ‏

‎ ‎‏9- سوریه خواهان گفتگو با شما و اسرائیل است‏‎ ‎

سوریه خواهان استرداد بلندی های جولان است که از سال 1976 و طی جنگ خاورمیانه تحت اشغال ‏اسرائیل قرار گرفته است. موافقت آمریکا برای تسهیل این خواست می تواند به آغاز گفتگوهای مستقیم منجر ‏شود. اسرائیل هم از سوریه می خواهد که دست از کمک کردن به حزب الله بردارد. ‏

‎ ‎‏10- نامزدهای ریاست جمهوری از سرزمین مقدس برای جلب آرا در کشور خود دیدار می کنند و ‏نه برپایی صلح در خاورمیانه‏‎ ‎

اسرائیلی ها و فلسطینی ها این را درک می کنند و انتظار تجویز نسخه های سیاسی دقیق را ندارند. کار ‏اصلی از ژانویه آغاز می شود. بعد از آنکه آمریکا تصمیم خود را بگیرد، سرزمین مقدس شما را به سمت ‏خود می کشد.‏

منبع: لس آنجلس تایمز- 22 ژانویه 2008 ‏