حمید احدی
یکشنبه شب یک چهره از مصیبتی که کارشناسان انتظامی و امنیتی دولت را از آن می ترسانند رخ داد و صفهای بلند پمپبنزینها، یاد سالهای آغاز انقلاب را زنده کرد. مردم، نگران از آغاز شبانه سهمیهبندی، به سوی پمپ بنزینها هجوم آورده بودند. درست فردای آن روز نمایندگان مجلس آمریکا بررسی طرحی را آغاز کردند که وزیر خارجه آن کشور را موظف می کند که بر سر راه واردات بنزین ایران مشکلاتی ایجاد کند. زنگ خطری که از مدت ها پیش به صدا در آمده بود اما دولت احمدی نژاد آن را نشنید.
همزمان با آشکار شدن طرح نمایندگان مجلس آمریکا که اساس آن بر ایجاد مشکل در راه واردات بنزین به ایران است، یک منبع آگاه در تهران به روز گفت دولت آن قدر دست به دست کرد تا هدیه ای از سوی افراطی های آمریکائی رسید. حالا با استفاده تبلیغاتی از طرح نمایندگان کنگره آمریکا، از مردم خواهند خواست که برای مقابله با دشمن، ناکارآمدی ها و بلاتکلیفی ها را تحمل کنند.
گزارش روزنامه ها و شاهدان عینی از وضعیت مردم در صف های پمپ بنزین دلایل بسیاری برای امیدواری نمایندگان آمریکا ایجاد کرده است که فشارهای اقتصادی و تحریم هائی که مقامات ایرانی آن را عبث و بی اثر می دانند کم کم در زندان ها ظاهر شده به طوری که به نوشته اعتماد ملی شب پیش مردم در صف پمپ بنزین ها، تومبیلهایشان را رها کرده و در پیادهرو یا همان کنار اتومبیل شان به انتظار رسیدن به جایگاه نشسته بودند. بعضیها دور هم جمع شده بودند و مشغول تحلیل اوضاع و احوال کشور بودند، برخی هم به شوخی رهگذرانی را که از آغاز سهمیهبندی میپرسیدند دست میانداختند.
از کی آغاز شد
ماجرای صف پمپ بنزین ها از جائی آغاز شد که مجلس بعد از آن که سال اول ریاست جمهوری احمدی نژاد را به او مهلت داد، در آغاز دومین سال با طرح این سئوال که تا کی می توان از ذخیره ارزی برداشت و بنزین وارد کرد، تبصره ای را به تصویب رساند که دولت را موظف می کرد که همزمان با افزایش توجه به وسایل نقلیه عمومی و کمک به گسترش آن ها، سهمیه بندی به قصد کاستن از مصرف را که سرسام آور بالا رفته است را در دستور قرار دهد. اما دولت هیچ تمایلی به اجرای این تبصره نشان نداد، سهل است برای به شکست کشاندن مترو تهران که فرزند هاشمی رفسنجانی مدیر آن است از پرداخت یارانه مصوب به آن خودداری کرد تا جائی که شهرداری تهران از اعتبار خود برای جلوگیری از توقف مترو بهره گرفت. سرانجام بعد از اشارات متعدد نمایندگان با پیش گرفتن روشی که به گروگان گیری مجلس تعبیر شده است، بخشی از بودجه مترو تهران، که ابتدا هم لای ضوابط اداری پنهانش کرده بودند پرداخت شد و نمایندگان مجلس سه بار وادار شدند در آخرین لحظات و از سر ناچاری با برداشت از صندوق ذخیره ارزی و واردات بنزین موافقت کنند.
آخرین مهلت قانونی برای آغاز سهمیهبندی اول خردادماه بود، که در استانه آن انواع خبرهای متناقض از سوی دستگاههای دولت پرتاب شد که نشان می داد اراده ای برای اجرای قانون وجود ندارد و وقتی هم این موصوع علنی شد ناگزیر رییس مجلس هم که در حمایت از دولت سنگ تمام گذاشته است فغانش بلند شد و به دولت تذکر داد که چاره ای جز اجرای قانون ندارد. با وجود این تذکر وزیر کشور – که به بهانه امنیتی شدن ماجرا عهده دار مسوولیت طرح شده است به مجلس رفت و جملاتی گفت که نمایندگان هوادار دولت تعبیر به کلی بافی و پشت هم اندازی کردند. بعد مهلت به 15 خردادماه و سرانجام به تاریخی نامعلوم موکول شد.
تا بلاخره با چنگ و دندانی که مجلس نشان داد و تهدید کرد که طرحی دوفوریتی در کارست، اعلام شد که هیات دولت روز سه شنبه نرخ سهمیه بندی را معین می کند. و در همین زمان بود که صف ها دراز شد اما صبح شد و خبری نرسید تا محمد نعمت زاده قدیمی ترین وزیرها که اینک در مقام معاون وزارت نفت مسوولیت امور فنی و اجرایئی را به عهده دارد با لحنی که نارضایتی از آن می بارید اعلام داشت جلسه هیات دولت تشکیل نشد و تصمیمی هم گرفته نشد و همه چیز منتظر تصمیم دولت است.
ترکیب امنیتی
گفته میشود که مقصود از دولت ترکیبی از وزیر کشور معاونان وی [ذوالقدر و ثمره هاشمی] و فرماندهان سپاه و فرمانده نیروی انتظامی است. و باز شایع است که از مقامات بالا اجازه خواسته شده که در صورت بروز ناارامی ها، نیروهای نظامی بتوانند آرامش را به شهرها برگردانند.
خبر احتمال آغاز سهمیهبندی بنزین، از آغاز تیرماه هم خبری بود که از قول چند تن از نمایندگان مجلس، وزیر کشور و چند مقام دولتی دیگر منتشر شده بود. حاجرضایی، رئیس انجمن صنفی جایگاه داران گفته مردم وحشت کرده اند و دلیل شلوغی کمسابقه پمپ بنزینها را نگرانی مردم از آغاز سهمیهبندی و محدودیت در سوختگیری خوانده و گفته ذخیرهسازی سوخت هم متداول شده و از روز چهارشنبه تا جمعه هفته گذشته 23 منزل مسکونی و هشت مغازه در تهران دچار حریق شدند. خبر انفجار در خانهای که یک هزار لیتر بنزین در آن ذخیره شده بود را همین مردم دهانبهدهان و گوشبهگوش رساندند.نکته دوم در سخنان وزیر نفت اما خیال خوش نمایندگان مجلس را برهم میزند.
هم میهن نوشته بازهم فرصت اعطایی مجلس اصولگرایان به دولت مهرورزان از کف رفت. پس از آنکه هیات دولت نتوانست به تعهد قانونی خود درباره جیرهبندی بنزین عمل کند، در فاصله کمتر از 20 روز، دو مرتبه مصطفی پورمحمدی وزیر کشور در مجلس حاضر شد تا با عذر تقصیر و طرح علل تعویق اجرای طرح، مهلتی دیگر را برای دولت کسب کند.
نیاز مردم
حسینآفریده یکی از نمایندگان مجلس و عضو کمیسیون انرژی به هم میهن گفته بودجه 5⁄2 میلیارد دلاری برای واردات بنزین در کنار تولید روزانه 43 میلیون لیتر در پالایشگاههای کشور در صورت قطع جریان قاچاق بنزین به آنسوی مرزها، کفاف نیاز مردم را میدهد.
طولانی شدن روند بهانه گیری و بی تصمیمی دولت باعث شده که عده ای از هواداران دولت به صدا در آیند و بگویند گاه چنان از مساله جیرهبندی بنزین سخن میرانند گویی این دولت نبوده است که لایحه به مجلس برد و اکنون هم قانونی در کار نیست و دولت به یکباره با یک عمل دستوری و تحمیلی مواجه شده است.
به گفته کارشناسان گره کور بنزین که برخی آن را به عنوان پاشنه اشیل جمهوری اسلامی می دانند آن قدر در دل ناکارآمدی و سیاسی بازی های دولت احمدی نژاد به تعللل گذشت که کنگره آمریکا بررسی طرحی در زمینه اخلال در واردات بنزین ایران را در دستور قرار داد.
خبرهای رسیده حاکی است که برنامه تبلیغاتی استفاده از طرح کنگره آمریکا و شانه خالی کردن از اجرای قانون آماده شده است و در روزهای آینده به اجرا گذاشته می شود. و از همین رو طرح کنگره هدیه ای از جانب افراطی های آمریکا برای دولت احمدی نژاد تلقی شده است.