آرش سمیعی
روز خبرنگار در ایران در حالی از راه رسید که به دنبال تعطیلی روزنامه‌های هم میهن و شرق و خبرگزاری ایلنا، دهها روزنامه‌نگار و خبرنگار بیکار شده‌اند. اما در همین حال در بسیاری از رسانه‌ها و سایت‌های منتقد این اعتراض مطرح شده است که چرا به‌رغم چشم‌پوشی از اشتباهات مکرر روزنامه‌های اصولگرا و همراه با دولت در همین چند ماه اخیر، یک اشتباه عادی بهانه‌ای برای تعطیلی روزنامه شرق و بیکار شدن دهها خبرنگار شده است.
روز گذشته محسن آرمین سخنگوی سازمان مجاهدین انقلاب گفت: “در برخورد با مطبوعات و آنچه تخلفات مطبوعاتی می‌نامند معیاری دوگانه وجود دارد. همه ما شاهد بودیم که چندی پیش روزنامه‌ا‌ی از یک جناح دیگر با درج یک مقاله درباره روابط خارجی کشور چه بحرانی را ایجاد کرد و باعث شد کشورهای عربی علیه ایران سریعا موضع‌گیری کنند اما ما هیچ واکنشی علیه روزنامه مربوطه از سوی هیات نظارت بر مطبوعات ندیدیم… وی در بیان اعتقادش گفت: این رفتار دوگانه خود به روشنی نشان می‌دهد علت توقیف روزنامه شرق چیز دیگری است. “
برخورد دوگانه دولت نهم با خطاهای مطبوعاتی در حالی است که در ابعاد دیگر نیز فشارها بر روزنامه‌های منتقد روز به روز بیشتر می‌شود. آخرین نمونه از این فشارها، تکرار اتهام براندازی نرم توسط رسانه‌ها، این بار از زبان وزیر اطلاعات دولت احمدی نژاد است. محسنی اژه‌ای روز گذشته آمریکا و انگلیس را به استفاده از رسانه ها و برخی عناصر داخلی برای براندازی نظام متهم کرد.
خطاهای خودی‌ها بخشودنی است
روزنامه شرق روز دوشنبه در حالی به علت یک خطای متعارف مطبوعاتی از سوی هیات نظارت بر مطبوعات به ریاست وزیر ارشاد دولت احمدی نژاد تعطیل شد که در ماه‌های اخیر دست‌کم چهار روزنامه اصولگرا با وجود انجام خطاهای مشابه و بلکه در مواردی خطرناک و بحران‌ساز، حتی یک تذکر هم از این هیات دریافت نکردند.
خبرسازترین مورد مربوط به روزنامه کیهان بود که سه هفته پیش در یادداشتی به قلم شریعتمداری مدیرمسئول این روزنامه، بحرین را جزیی از ایران نامید و خواستار بازگشت آن به خاک ایران شد. این موضع آشکار کیهان که اگر یک روزنامه اصلاح طلبان آن را مرتکب شده بود تعطیلی کمترین مجازاتش بود، باعث شد پرچم ایران جلوی سفارت ایران در بحرین مورد توهین قرار گیرد و متکی وزیر امور خارجه به این کشور برود تا از از شیوخ این سرزمین کوچک عذرخواهی کند. با این حال موضع‌گیری شریعتمداری که به سبب انتصاب توسط رهبر به معنای موضع نظام تلقی شد، با هیچ برخوردی از سوی مراجع دولتی و قضایی روبرو نشد. کیهان نیز نه تنها حاضر نشد به سبب خسارت‌های پیش آمده از کار خود عذرخواهی کند، بلکه باز هم در نوشته‌های دیگری بر موتاضع خود اصرار ورزید.
دیگر خطای مطبوعات اصولگرا که به زعم ناظران اگر در یک روزنامه اصلاح طلب بود به سادگی به توقیف منجر شده بود، خطای روزنامه همشهری در انتظار آگهی تبریک برای مریم رجوی رییس‌جمهور خودخوانده مجاهدین خلق است که در روز 31 خرداد به وقوع پیوست. در این آگهی که در صفحه 18 این روزنامه منتشر شده بود، عکسی از مریم رجوی به چاپ رسیده بود که در زمان انتخابات نخستین دوره مجلس پس از انقلاب اسلامی گرفته شده و در روزنامه‌ها به چاپ رسیده بود. در کنار عکس این آگهی همچنین این متن آمده بود: “مریم جان، ای عزیز و دلبندمان، موفقیت تو را در کارهایت تبریک می‌گوییم و منتظر قدم گذاشتن تو به خانه‌مان هستیم. دخترم چشم به راهیم و آرزوی دیدن روی ماهت را داریم. خانواده احمری و همه دوستدارانت – خرداد 1386”.
اما برخلاف تصور ناظران و با آنکه هرگونه خطای مشابه یا بسیار کمتر از این در مطبوعات اصلاح طلب در سالهای گذشته مصداق “تبلیغ علیه نظام” تلقی شده و به توقیف روزنامه منجر شده است، هیچ برخوردی با این روزنامه اصولگرا صورت نگرفت. این در حالی بود که روزنامه همشهری چند ماه پیش از این هم با انتشار طرحی طعنه آمیز شامل تصویر یک فرد در ماه که تا حدی شبیه تصویر بنیانگزار جمهوری اسلامی بود، در مظان اتهام قرار گرفته بود، اما باز هیات نظارت بر مطبوعات دولت اصولگرا حتی از تذکر هم این روزنامه هم خودداری کرد.
انتشار آگهی تسلیت به مناسبت درگذشت بابک بیات در روز هفتم آذر سال گذشته در روزنامه ایران که در پای آن نام “داریوش اقبالی” خواننده مشهور مخالف جمهوری اسلامی دیده می‌شد و همچنین انتشار عکس مونتاژ شده‌ای از انیشتین در روزنامه اصولگرای جام جم که در آن محمود احمدی نژاد مورد تمسخر قرار گرفته بود، نمونه های دیگری از خطاهای مطبوعاتی در روزنامه‌های اصولگرا هستند که به سادگی از سوی دستگاه قضایی، دولت و هیات نظارت بر مطبوعات با اغماض مواجه شده‌اند.
اما در همین حال روزنامه شرق در آستانه روز خبرنگار به بهانه خطایی مشابه و حتی کوچکترتوقیف شد و دهها خبرنگار آن بیکار شدند، تا بار دیگر ثابت شود که خط کشی خودی و غیرخودی در میان مطبوعات، تا چه حد جدی است.