آیدوس، انجمن ایتالیایی زنان در توسعه که دارای مقام مشورتی سازمان ملل در مسائل زنان است، دعوت کننده و میزبان عده ای از زنان فعال در جنبش زنان ایران در “پنجاه و سومین نشست جهانی کمیسیون مقام زن” در مقر سازمان ملل بود. در همین رابطه با دانیلا کلمبو مدیر این موسسه، که پیش از این در ایران ( در زمان دولت اصلاحات)، پروژه هایی رادر زمینه حقوق باروری و حقوق جنسیتی، به سرانجام رسانده، گفت و گویی انجام داده ام.
لطفا از سازمان آیدوس و حوزه فعالیتهای آن بگویید.
آیدوس (انجمن ایتالیایی زنان در توسعه) است که پس از تصویب قانون کمک به توسعه در ایتالیا، در سال 1981توسط مجموعه وسیعی از زنانی که سابقه علمی یا سیاسی داشتند، به وجود آمد.
حوزه فعالیت آیدوس در مورد زنان کشورهای در حال توسعه است و موضوع فعالیتشان حقوق، کرامت انسانی و حق آزادی و انتخاب زنان است. درواقع ما به طور مشخص در چهار حوزه یا با چهار هدف مشخص، فعالیت می کنیم.
حوزه اول مساله حقوق زنان است. زنان برای تشخیص موقعیت خود، پیش از هر چیز نیازمند دانستن درباره خودشان هستند. و این امر نیازمند جمع آوری اطلاعات و مستند سازی است. بنابراین آیدوس یکی از وظایف خود را بر آموزش سازمانهای زنان در کشورهای در حال توسعه برای جمع آوری، دسته بندی و مستندسازی اطلاعات مربوط به زنان متمرکز کرد. مثلا در روسیه به سازمانهای زنان آموزش دادیم که چگونه مراکز مستند سازی می توانند از طریق اینترنت، به صورت شبکه ای با هم رابطه داشته باشند.
در چه کشورهای دیگری این طرح اجرا شد؟
لبنان، اردن، مصر و غزه از مناطقی بودند که در آنها این مراکز را ایجاد کردیم. زمیه فعالیت دوم ما، حقوق باروری و جنسیتی است. این چشم انداز، از طریق آگاهی سازی سازمانهای محلی درباره حقوق جنسیتی و با هدف مبارزه با خشونت علیه زنان با تاکید بر پیشگیری از خشونت علیه زنان میسر می شود.
این به معنی این است که تمرکز فعالیت شما صرفا روی آموزش است؟
نه ما برای خشونت دیدگان هم پیشنهادهایی داریم تا از زنان خشونت دیده هم در مراکزی که ایجاد شده، حمایت شود. اما سعی مان بیشتر براین بوده تا از طریق آموزش و آگاهی رسانی به سازمانها، آنها را برای مقابله با پدیده خشونت، توانمند کنیم. در واقع نقش ما بیشتر حمایت فنی و علمی بوده است.
مثلا اطلاعات جمع آوری شده در غزه نشان داد که در آنجا نیاز شدید به متخصص زنان و زایمان وجود دارد. ما برای یک سال به آنجا متخصص فرستادیم. و همزمان تلاش کردیم که از طریق ارگانهای رسمی و دولتی برای بعد آموزشی این نیاز هم اقدام کنیم.
پس در این پروژه ها دولتها هم نقش دارند؟ یا با شما همکاری می کنند؟
بله. ما برای بساری از موراد اموزشی و تکنیکی با کمک وزارت بهداشت کشورها، طرح را اجرا می کنیم.
اگر اشتباه نکنم همین حوزه فعالیت یعنی آموزش حقوق باروری و جنسیتی را در ایران هم اجرا کردید؟
در ایران، سال 2002، سازمان ما به عنوان مشاور حقوق باروری یو.ان.اف.پی.ای ( صندوق بین المللی جمعیت) در ایران انتخاب شد.
در آن زمان من طرف گفت و گو با نمایندگان مجلس ایران قرار گرفتم و آنها اظهار تمایل کردند که مربیانی برای حقوق باروری و جنسیتی در ایران تربیت شود. بنابراین من یک راهنمای آموزشی نوشتم وبه همراه همکارم دکتر بینا پرادان از نپال و با همکاری خانم فرزانه داوری در ایران که مدیریت اجرایی این طرح را به عهده گرفت، به هجده نفر که شامل کارشناسان دولتی و اجرایی کشور و همچنین اعضای برخی از ان.جی.او. ها در ایران بودند، آموزش دادیم. دو هفته آموزشگری داشتیم. روش آموزش مشارکتی بود و صرفا آموزش یک جانبه و تدریس نبود. حتا موضوعات مورد بحث را شرکت کنندگان تعیین می کردند. که به یاد دارم یکی از این موضوعات خشونت بود یعنی از دل این آموزش ها نیاز به مبارزه با خشونت علیه زنان احساس شد. برای اجرای طرح های عملی مبارزه با خشونت علیه زنان نیاز بود که جامعه مدنی ایران و مقامات دولتی بطور مشترک به این موضوع بپردازند. پس از این دوره، یو ان اف پی ای از آیدوس خواست که که یک تور مطالعاتی خشونت علیه زنان در ایتالیا برگزار کند. شرکت کنندگان این دوره نیزبرخی از مقام های دولتی ایران بودند.
منظورتان از مقامهای دولتی چه کسانی هستند؟
بله. تا جایی که به یاد دارم خانم زهرا شجاعی، مشاور رئیس جمهوری ایران در امور زنان، آقای سردار طلایی، رئیس پلیس تهران، تندگویان؛ مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور بانوان، دکتر اکبری؛ معاون سلامت وزارت بهداشت، آ موزش و تحقیقات، خالقی؛ مشاور رئیس قوه قضائیه در امور بانوان و یکی از کارشناسان مرکز مشارکت از شرکت کنندگان در این دوره آموزشی بودند.
دلیل انتخاب ایتالیا از سوی یو ان اف پی ای، برای این تور مطالعاتی چه بود؟
و هدف از شرکت در این تور لمس چگونگی ارتباط نزدیک دولت و غیر دولتی ها در مبارزه با خشونت علیه زنان، (در محیطی غیر از ایران) بود. زیرا برخلاف تصور بسیاری از مقام های کشورهای در حال توسعه پدیده خشونت علیه زنان یک پدیده تاریخی و بین المللی است و شامل بسیاری از کشورها از جمله کشورهای توسعه یافته می شود. بطور مثال ایتالیا برای مبارزه با خشونت علیه زنان طرح یکپارچه ای را در دست اجرا دارد و علت انتخاب ایتالیا آشنایی با این طرح بود.
برگردیم به حوزه فعالیتهای آیدوس. تا حال، دو بخش را مطرح کردید. دو مورد باقی مانده چیست؟
توانمندی اقتصادی زنان یکی از این موارد است. اردن، سوریه، غزه، نوار غربی فلسطین و نپال از مناطقی بودند که در آنجا به زنان در مراکزی که ایجاد کردیم انواع تخصص ها را برای وارد شدن به بازار کار، آموزش داده ایم. به طور مثال تنها در غزه، در عرض شش سال، 350 موسسه و بنگاه تولیدی توسط زنان ایجاد شده است.
یکی از مواردی که در این توانمند سازی مورد نظر ما بوده، نوآوری، ابتکار و طراحی مدرن بوده است. یکی از فایده های این کار این است که بازار جدید و وسیع تری برای کار بوجود می آورد. به طور مثال یکی از گروه های سنتی دوخت و دوز در سوریه بعد از همکاری با یک طراح فرانسوی که با آنها کار می کرد، در مناقصه دوخت و دوز برای یکی از هتلهای بسیار بزرگ سوریه برنده شد. این برای یک گروه ناشناخته سنتی موفقیت اقتصادی بزرگی است.
وبالاخره چهارمین حوزه فعالیت ما دادن بورس تحصیلی به دختران در شرایطی که امکان تحصیل ندارند بود. مثلا دختران پناهنده افغان در پاکستان اجازه تحصیل در مدارس عمومی این کشور نداشتند، از طریق ایجاد مدرسه های کوچک خودگردان فرصت تحصیلی پیدا می کردند. مدیریت این کار در پاکستان را خانم حبیبه سرابی به عهده داشت که بعدها در دولت آقای کرزای وزیر امور زنان شد و حالا هم فرماندار بامیان است و تنها فرماندار زن افغانستان است.
و به عنوان آخرین سوال، دلیل دعوت آیدوس از گروه غیر دولتی زنان ایران برای حضور در اجلاس جهانی مقام زن در سازمان ملل چه بود؟
من بعد از اجرای طرحی که توضیح آن را قبلا گفتم، همیشه اخبار مربوط به زنان ایران را دنبال می کنم و با فعالیتهای زنان ایران آشنا هستم. جدا از آن دوستان زیادی در زنان ایران دارم و می دانم که با وجود تلاشهای زیادی که آنها می کنند، تاکنون بدلیل نداشتن مقام مشورتی در سازمان ملل، امکان در این نهاد بین المللی را نداشته اند تا ببینند که جامعه جهانی زنان در حوزه سازمان ملل چگونه فعالیت می کند.
از طرفی همه سازمانهای زنان، از بیشتر کشورهای دنیا در این کنفرانس دور هم جمع می شوند. بنابراین فکر کردیم از این فرصت استفاده کنیم و با دعوت از شما به عنوان گروهی از فعالان زن از ایران امکان ایجاد روابط بیشتر و گسترده تری را در سطح جهانی ایجاد کنیم. درواقع این کار برای ایجاد روابط جدید بین سازمانهای زنان است که برای ما نیز اهمیت زیاد دارد.
[دانیلا با خنده صحبتش را اینگونه پایان می دهد:] و البته فراموش نکن که من دوبار در کشور شما بوده ام. عاشق ایرانم و فکر می کنم رابطه فرهنگی عمیقی بین ما وجود دارد.