سامان رسول پور
شیرکو جهانی، روزنامه نگار مستقل و عضو سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، پس از تحمل 210 روز حبس با قرار وثیقه از زندان آزاد شد. وی پس از آزادی در گفت و گو با روز تاکید کرد “در کشوری که احمدی نژاد بر آن حکومت می کند، مجالی برای فعالیت های مدنی نیست.”
این روزنامه نگار مهابادی در روزهای نخست بازداشتش در اعتراض به آنچه که خود “بازداشت غیر قانونی” عنوان می کند، دست به اعتصاب غذا زد. بعد از سپری شدن دو هفته از اعتصاب، او به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد. این انتقال همراه با ادامه اعتصاب، شایعاتی را در ارتباط با “مرگ احتمالی” وی در زندان دامن زد. با انتشار این خبر، نهادهایی همچون گزارشگران بدون مرز و سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، با صدور بیانیه هایی اعتراض و نگرانی خود را از وضعیت و مکان نگهداری شیرکو حهانی اعلام کردند که بلافاصله این خبر از سوی مسئولان تکذیب شد.
شیرکو جهانی در گفتگو با روز نخست در ارتباط با علل بازداشت و اتهامات وارده چنین می گوید:” در حقیقت ابتدا تحت عنوان احضار به دادگاه انقلاب جهت پاره ای توضیحات در مورد پرونده یکی از دوستانم که از مدافعین حقوق بشر است به دادگاه فرا خوانده شدم. یعنی ادعا شد که من در مقام متهم در دادگاه حاضر نمیشوم، اما متاسفانه به محض مراجعه به دادگاه دستور بازداشت از سوی بازپرس ظاهری صادر شد و بلافاصله من را به زندان مهاباد انتقال دادند”.
اتهاماتی که در مراحل بازپرسی به شیرکو جهانی وارد شدند “اقدام علیه امنیت ملی” و “مصاحبه با رسانه های خارج از کشور” بود که وی می گوید: “من این اتهامات را مطلقا نپذیرفتم. اولین اتهام یعنی اقدام علیه امنیت ملی، در واقع به دفاع ما از خانم سروه کامکار مربوط می شود که فعال حقوق بشر استاو در زمستان سال گذشته به شیوه عجیبی، از سوی تعدادی از ماموران وابسته به نهادهای امنیتی- نظامی در مرکز شهر مهاباد ربوده شد و مورد ضرب و شتم قرار گرفت. در اینجا بود که ما به اتفاق دوستان برای آزادی وی و اعتراض به این شیوه برخورد با یک زن آنهم در مرکز شهر، به فرمانداری مراجعه کردیم تا جهت برگزاری یک میتینگ مسالمت آمیز مجوز کسب کنیم. البته مسئولان مربوطه در آغاز این پیشنهاد ما را قبول کردنداما روز دریافت مجوز از این کار شانه خالی کرده و حتی جواب تلفنهای ما را هم ندادند”.
در ادامه گفتگو، شیرکو جهانی به تشریح مورد دوم که مصاحبه با رسانه های خارج از کشور بوده می پردازد و بر این باور است که چند مصاحبه ای که با رسانه ها داشته، به هیچ وجه مورد دار نبوده و از محتوای آنها نمیتوان اشکال و یا اتهام خاصی بیرون کشید. وی به این مسئله اشاره می کند که حتی نسخه مکتوب و یا فایل مصاحبه ها هم وجود نداشت و خاطر نشان می سازد: “جالب است که در طول مدت بازداشت، هرگز هیچ گونه صدای ضبط شده و یا متنی را در این ارتباط ارائه ندادند و من هم همواره بر این مسئله پافشاری کرده ام که مصاحبه به هیچ عنوان جرم نبوده و حتی مصاحبه هایی هم که صورت گرفته هیچ نوع کذب و یا تشویشی در آنها وجود نداشته است. حتی بارها از من پرسیدند با کدام رسانه مصاحبه داشته ای که البته این همان پرسشی بود که من باید از آنها می پرسیدم.”
شیرکو جهانی هدف از بازداشت خودش را به نوعی “ترساندن و زهر چشم گرفتن” می داند و به این ترتیب اهداف آنان را از این فشارها بر زبان می آورد و نتیجه می گیرد: “در کشوری که احمدی نژاد حکومت می کند دیگر مجالی برای فعالیتهای مدنی و روزنامه نگاری و حتی قوانین جاری هم وجود ندارد و همانطور که خود بازجوها به من گفتند، در ایران قدرت فقط ما هستیم یعنی نهادهای امنیتی و…”
او در مورد انتشار شایعه مرگش در زندان که نگرانیهای زیادی را دامن زد چنین اظهار نظر می کند: “آن موقع من در سلول انفرادی بودم و در بازگرداندنم به زندان مهاباد به این مسئله پی بردم.”
وی بر این باور است که انتشار چنین شایعاتی تنها این را نشان می دهد که در زندانهای ایران هر رویدادی ممکن است و می افزاید: “با این کار آنها خواستند عکس العمل خانواده و جامعه را محک کرده باشند و در واقع عکس العمل رسانه ها و نهادهای مدافع حقوق بشر هم ضربه ای بود به خودشان.”
در پایان، شیرکو جهانی نظراتش را پیرامون وضعیت آزادیها و حقوق شهروندی در ایران چنین بیان می کند: “در جایی که مفاهیمی همچون آزادی بیان و عقیده و.. وجود نداشته باشد در حقیقت زندان بزرگتری و جود دارد و ما هم نفس می کشیم اما بسان مردگانی هستیم که مجبورمان می کنند طوری زندگی کنیم که خلاف میل و عقیده خودمان است”.
شیرکو جهانی که با قرار وثیقه از زندان آزاد شده و در طول مدت بازداشت بدون وکیل مدافع بوده است، در حال حاضر هم با سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان همکاری دارد.